Kiến tạo hệ sinh thái công nghiệp thế hệ mới cho Việt Nam
Trọng Tín thực hiện - 30/10/2025 11:31
 
Trước bối cảnh dòng vốn FDI toàn cầu dịch chuyển theo hướng xanh, số hóa và đổi mới sáng tạo, ông Trần Tấn Sỹ, Phó tổng giám đốc KN Holdings cho biết, khu công nghiệp (KCN) của KN Holdings không dừng ở mô hình “cắt đất cho thuê”, mà định hướng tạo giá trị gia tăng trên đất bằng cách phát triển các cụm liên kết ngành, hướng tới mục tiêu Net Zero.
Ông Trần Tấn Sỹ, Phó tổng giám đốc KN Holdings cho biết, khu công nghiệp (KCN) của KN Holdings
Ông Trần Tấn Sỹ, Phó tổng giám đốc KN Holdings cho biết, khu công nghiệp (KCN) của KN Holdings

Thưa ông, KN Holdings gần đây được biết đến là một trong những tập đoàn có cách tiếp cận khác biệt khi phát triển KCN. Ông có thể chia sẻ về tiến độ đầu tư các KCN hiện nay và cách KN Holdings tạo ra giá trị gia tăng cho đất đai, thay vì chỉ cắt đất cho thuê như mô hình truyền thống?

Hiện nay, KN Holdings đang triển khai hai dự án trọng điểm gồm KCN Bàu Cạn-Tân Hiệp (KNIC Nam Long Thành, 1.000 ha) và KCN Xuân Quế - Sông Nhạn (KNIC Đông Long Thành, 1.000 ha). Hai dự án này đã được phê duyệt chủ trương đầu tư vào cuối năm 2024 và phê duyệt quy hoạch 1/2000 vào tháng 10/2025.

Chúng tôi đang hoàn thiện thiết kế kỹ thuật để sẵn sàng khởi công đồng thời với thời điểm khánh thành sân bay quốc tế Long Thành vào đầu năm 2026.

Thay vì phát triển theo mô hình “cắt đất cho thuê” truyền thống, KN Holdings định hướng tạo giá trị gia tăng trên đất bằng cách phát triển các cụm liên kết ngành (industrial clusters), là nền tảng để đổi mới, sản xuất và sáng tạo giá trị bền vững.

Ông có thể nói rõ hơn về định hướng phát triển hệ sinh thái liên kết ngành mà KN Holdings đang thực hiện?

Hiện nay, khái niệm xanh, thông minh và liên kết ngành không còn là xu hướng, mà đã trở thành yếu tố bắt buộc để tạo lợi thế cạnh tranh trong thu hút FDI.

KN Holdings xác định rõ muốn nâng cao giá trị gia tăng cho nhà đầu tư thứ cấp, KCN phải vận hành như một hệ sinh thái. Vì vậy, chúng tôi phát triển KCN theo mô hình hệ sinh thái liên kết ngành, tập trung vào bán dẫn, trung tâm dữ liệu, hàng không, xe điện và logistics thông minh.

Mỗi cụm có hạ tầng chuyên biệt, gắn với chuỗi cung ứng, trung tâm đổi mới sáng tạo và phát triển nhân lực, tạo nên mô hình Work - Live - Learn - Innovate - nơi doanh nghiệp sản xuất, nghiên cứu, đào tạo và sinh sống trong cùng một hệ sinh thái bền vững.

Cụ thể, tại KNIC Nam Long Thành, tận dụng lợi thế gần sân bay quốc tế Long Thành, chúng tôi hình thành cụm hàng không - bán dẫn - AI & Data Center - điện tử tiên tiến - logistics thông minh.

Tại KNIC Đông Long Thành, tập trung phát triển cụm ô tô xe máy điện - cơ khí chế tạo - dược phẩm - năng lượng tái tạo.

Cách làm này giúp doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng xích lại gần nhau hơn, chia sẻ nguồn lực, giảm chi phí logistics và tăng hiệu quả sản xuất, đúng với mục tiêu của một khu công nghiệp thế hệ mới, hiệu quả, bền vững, kết nối và sáng tạo.

Còn với tiêu chí xanh và bền vững, sử dụng năng lượng sạch - một trong những yêu cầu ngày càng khắt khe của nhà đầu tư quốc tế, KN Holdings đang tiếp cận bài toán này ra sao, thưa ông?

Với KN Holdings, xanh và bền vững là tiêu chuẩn bắt buộc trong mọi dự án.

KNIC Nam Long Thành được quy hoạch bởi Nippon Koei (Nhật Bản) và KNIC Đông Long Thành được quy hoạch bởi Nikken Sekki (Nhật Bản), theo chuẩn KCN sinh thái của UNIDO và Thông tư 05/2025/TT-BKHĐT. Cả hai khu đều được tích hợp năng lượng mặt trời, hệ thống lưu trữ điện (BESS) và lưới điện thông minh. Hệ thống nước cũng được thiết kế thu gom nước mưa và tái sử dụng ít nhất 50% nước thải sau xử lý.

Mục tiêu của chúng tôi là KCN trung hòa carbon hướng tới Net Zero 2050, đáp ứng các tiêu chuẩn ESG toàn cầu.

Ông từng đề cập rằng, những biến động thực sự ảnh hưởng đến dòng vốn FDI không chỉ dừng ở câu chuyện Trung Quốc +1 hay thuế quan. Vậy, những chuyển động bên ngoài nào đang tác động sâu sắc nhất đến môi trường đầu tư Việt Nam?

Đúng vậy, dòng vốn FDI toàn cầu hiện nay chịu tác động bởi ba xu hướng mang tính cấu trúc.

Thứ nhất, tự động hóa và robot hóa khiến lợi thế lao động giá rẻ mất dần, thay vào đó là yêu cầu về nhân lực chất lượng cao và hạ tầng số hóa.

Thứ hai, AI và kinh tế dữ liệu tạo nhu cầu lớn về chip, trung tâm dữ liệu và năng lượng sạch, mở cơ hội cho các quốc gia có hạ tầng công nghệ mạnh.

Thứ ba, chuẩn mực xanh toàn cầu (CBAM, ESG) đang định hình lại chuỗi cung ứng, buộc doanh nghiệp chọn điểm đến xanh, an toàn và minh bạch - cũng chính là hướng mà Việt Nam và KN Holdings đang theo đuổi.

Trong bối cảnh các quốc gia gia tăng chủ nghĩa bảo hộ, đặc biệt là Mỹ và châu Âu yêu cầu cân bằng thương mại, ông đánh giá thế nào về tác động dài hạn đến các doanh nghiệp xuất khẩu?

Việt Nam là nền kinh tế xuất khẩu nên chắc chắn chịu tác động từ xu hướng bảo hộ và cân bằng thương mại. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để tái cấu trúc chuỗi giá trị xuất khẩu, tập trung vào ngành có giá trị gia tăng cao, nâng tỷ lệ nội địa hóa và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Nhìn rộng hơn, chúng ta là ASEAN với 680 triệu dân và tốc độ tăng trưởng GDP cao nhất thế giới. Với vị trí trung tâm, chính trị ổn định, 17 hiệp định thương mại tự do (17 FTA) và môi trường đầu tư cải thiện, Việt Nam có cơ hội lớn để vươn lên thành trung tâm sản xuất chiến lược của châu Á.

Trong nước, mô hình chính quyền hai cấp, việc sáp nhập địa giới hành chính hay cải cách thủ tục đang tạo ra những thay đổi lớn về thể chế. Ở góc độ nhà đầu tư hạ tầng KCN, ông nhìn nhận thế nào về những chuyển động này?

Việc sáp nhập các tỉnh giúp mở rộng không gian kinh tế và tạo sức mạnh cộng hưởng khi các địa phương có thể bổ sung lợi thế cho nhau, mở ra cơ hội phát triển đột phá. Bên cạnh đó, mô hình chính quyền hai cấp và cải cách thủ tục hành chính đang giúp rút gọn quy trình đầu tư, đơn giản hóa thủ tục, tạo môi trường thuận lợi hơn cho doanh nghiệp.

Nhờ vậy, các KCN được phát triển nhanh, đồng bộ, còn nhà đầu tư thứ cấp có thể triển khai dự án và vận hành hiệu quả hơn, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh FDI của Việt Nam.

Với những chuyển động bên trong lẫn bên ngoài như vừa phân tích, đâu là cơ hội của Việt Nam trong dòng chảy đầu tư sắp tới, thưa ông?

Những chuyển động mạnh mẽ trong và ngoài nước đang mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong làn sóng đầu tư mới, với ba lợi thế nổi bật:

Thứ nhất, nguồn nhân lực chất lượng cao. Theo PISA 2022, học sinh Việt Nam đạt thứ 31 Toán, 34 Đọc và 35 Khoa học - tương đương nhiều nước phát triển, là nền tảng vững chắc cho các ngành công nghệ cao, AI và dữ liệu.

Thứ hai, tiềm năng năng lượng tái tạo vượt trội. Việt Nam có khoảng 1,2 TW điện mặt trời và gió (theo IRENA), gấp hơn 20 lần nhu cầu hiện tại, tạo lợi thế lớn cho đầu tư xanh, chip và data center.

Thứ ba, nguồn vật liệu chiến lược. Đất hiếm lớn thứ 2 thế giới, cung cấp nguyên liệu thiết yếu cho bán dẫn, pin EV và vật liệu mới.

Với ba lợi thế này, cùng chính sách quốc gia và đổi mới sáng tạo, Việt Nam đang đứng trước thời cơ vàng để trở thành điểm đến của dòng vốn FDI công nghệ cao toàn cầu.

Các yêu cầu toàn cầu về phát thải ròng bằng 0 đang ngày càng trở thành điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp quốc tế lựa chọn điểm đến đầu tư. Theo ông, đây có phải là cơ hội mới cho Việt Nam để tái định vị mình trong chuỗi cung ứng toàn cầu?

Đúng vậy. Net Zero không chỉ là thách thức mà là cơ hội vàng để Việt Nam bứt phá. Khi thế giới tìm đến những điểm đến xanh, minh bạch và bền vững, Việt Nam với năng lượng tái tạo dồi dào và cam kết mạnh mẽ hoàn toàn có thể vươn lên thành trung tâm sản xuất xanh của khu vực, đóng góp tích cực vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Việt Nam đang đặt mục tiêu làm chủ khoa học công nghệ, phát triển ngành bán dẫn, đổi mới sáng tạo. Theo ông, các KCN thế hệ mới nên đóng vai trò ra sao để hỗ trợ mục tiêu quốc gia này?

Các KCN thế hệ mới phải trở thành nền tảng thực thi chiến lược khoa học - công nghệ quốc gia, nơi kết nối doanh nghiệp - viện trường - nhà nước để hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

Tại KNIC, chúng tôi đang xây dựng Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Trung tâm Phát triển nguồn nhân lực, hợp tác với các trường đại học trong và ngoài nước để đào tạo kỹ sư, kỹ thuật viên bán dẫn, AI, hàng không và năng lượng mới theo mô hình đào tạo thực nghiệm.

Khi KCN trở thành nơi sống - học - làm - sáng tạo, Việt Nam sẽ có nền tảng vững chắc để làm chủ công nghệ và bứt phá trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Bình luận bài viết này
Xem thêm trên Bất động sản