Cấp xã đối mặt với khối lượng công việc khổng lồ

Từ kiến nghị của nhiều địa phương, Bộ Nội vụ đang hoàn thiện hướng dẫn bổ sung vị trí việc làm tại UBND cấp xã, trên cơ sở quy định pháp luật hiện hành và thực tiễn vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Theo định hướng, UBND cấp xã sẽ được tăng thêm vị trí chuyên viên bố trí tại văn phòng HĐND và UBND. Đây là lực lượng chuyên trách tham mưu, giúp việc cho HĐND và các ban của HĐND cấp xã, góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát và điều hành.

Bộ cũng đề xuất bố trí kế toán trưởng hoặc phụ trách kế toán cùng kế toán viên tại các phòng chuyên môn và trung tâm phục vụ hành chính công thuộc UBND xã. Mô hình này giúp tách bạch nhiệm vụ tài chính, kế toán, đồng thời giảm tải khối lượng công việc cho phòng kinh tế - hạ tầng và đô thị.

Cần xem xét bổ sung thêm cán bộ chuyên trách phù hợp với thực tế khối lượng công việc ở cấp xã.

Ông Phạm Trung Giang, Phó vụ trưởng Vụ Tổ chức phi chính phủ (Bộ Nội vụ) cho rằng hướng dẫn mới này phù hợp với yêu cầu thực tiễn của các địa phương sau sáp nhập. 

Ông dẫn chứng: “Theo công văn số 09 của Ban Chỉ đạo, HĐND xã có hai ban với hai trưởng ban kiêm nhiệm và hai phó trưởng ban chuyên trách cùng hai công chức. Việc bố trí thêm chuyên viên giúp việc tại văn phòng HĐND và UBND sẽ giúp phân bổ lại khối lượng công việc, giảm áp lực cho các phòng chuyên môn”.

Cũng theo ông Giang, việc có thêm vị trí kế toán chuyên trách ở các phòng, trung tâm trực thuộc UBND cấp xã sẽ thuận lợi cho công tác tài chính - ngân sách, khắc phục tình trạng tập trung quá nhiều nhiệm vụ vào một phòng duy nhất như trước đây theo hướng dẫn tại Công văn 7415/BNV-CCVC.

Thực tế tại cơ sở cho thấy, khối lượng công việc của cấp xã sau sáp nhập tăng gấp nhiều lần. Tại xã Đông Thạnh (TP.HCM), địa bàn được thành lập trên cơ sở hợp nhất 3 xã của huyện Hóc Môn cũ, số lượng biên chế giảm trong khi địa bàn và dân số mở rộng.

Phó chủ tịch UBND xã Nguyễn Lê Trọng Tâm chia sẻ: “Các phòng chuyên môn của UBND xã hiện chỉ có một trưởng phòng, một phó trưởng phòng và vài chuyên viên. Mỗi người phải kiêm nhiều đầu việc, xử lý hồ sơ hành chính, tiếp dân, giải quyết đơn thư, khảo sát thực địa. Có khi công chức làm đến tối muộn, thậm chí mang việc về nhà để kịp tiến độ”.

Tình trạng quá tải cũng ảnh hưởng trực tiếp đến lãnh đạo cấp xã. “Từ ngày 1/7 đến nay, trung bình mỗi ngày tôi phải ký hàng trăm hồ sơ. Nhiều khi đang họp hay xử lý vấn đề phát sinh, tôi vẫn phải tạm dừng để ký văn bản”, ông Tâm chia sẻ. 

Về cơ bản cán bộ có thể đáp ứng yêu cầu công việc, nhưng áp lực quá lớn kéo dài sẽ ảnh hưởng đến hiệu quả chung.

Cần giải pháp giảm tải và nâng chất lượng phục vụ

Theo Phó chủ tịch UBND xã Đông Thạnh, việc bổ sung các vị trí việc làm được kỳ vọng sẽ giảm tải đáng kể khối lượng công việc cho các phòng chuyên môn, đồng thời tạo điều kiện để cán bộ, công chức trau dồi kỹ năng, nâng cao trình độ chuyên môn.

“Khi có thêm nhân sự hỗ trợ, công chức sẽ đỡ áp lực, có thời gian nâng cao nghiệp vụ và phục vụ người dân hiệu quả hơn. Giải quyết thủ tục hành chính cũng nhanh gọn, tiết kiệm thời gian cho cả công chức và người dân”, ông Tâm bày tỏ.

Ông cũng kiến nghị, với những địa phương đông dân và có quy mô đô thị hóa cao, cần xem xét bổ sung thêm cán bộ chuyên trách phù hợp với thực tế khối lượng công việc, đặc biệt trong các lĩnh vực đô thị, môi trường và đất đai.

Bên cạnh giải pháp nhân sự, cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, vận hành hành chính công. Cụ thể, các địa phương cần triển khai thanh toán trực tuyến, chữ ký số, tiếp nhận và xử lý hồ sơ qua mạng, đồng thời sử dụng phần mềm quản lý văn bản chung của thành phố.

Ngoài ra, cán bộ, công chức được tham gia đào tạo chuyển đổi số và tập huấn chuyên môn định kỳ, nhằm đáp ứng yêu cầu quản trị hiện đại và phục vụ người dân nhanh chóng, minh bạch.

Theo đánh giá của Bộ Nội vụ, việc bổ sung vị trí việc làm tại UBND cấp xã là giải pháp căn cơ nhằm nâng cao năng lực quản lý ở cơ sở, đáp ứng yêu cầu ngày càng lớn trong bối cảnh chuyển đổi mô hình chính quyền hai cấp.

Việc này cũng góp phần phân bổ lại nguồn nhân lực, tăng tính chủ động cho chính quyền địa phương, giảm áp lực cho công chức tuyến dưới và bảo đảm hiệu quả phục vụ người dân.

Từ thực tiễn tại các địa phương như TP.HCM, Điện Biên hay Thái Nguyên, có thể thấy khi cơ cấu nhân sự được bố trí hợp lý, đồng bộ với hạ tầng số và cơ chế vận hành linh hoạt, hiệu quả công việc sẽ tăng rõ rệt, tạo nền tảng để chính quyền cơ sở vận hành tinh gọn, minh bạch và gần dân hơn.