Tiềm năng ứng dụng blockchain ở Việt Nam là rất lớn

Theo ông Giáp Văn Đại, điều cốt lõi nhất mà blockchain mang lại chính là hạ tầng của niềm tin số – nơi mọi giao dịch, dữ liệu hay giá trị đều có thể được xác thực minh bạch mà không phụ thuộc vào một trung gian duy nhất. 

"Blockchain là công nghệ hướng đến nền kinh tế tự do (freedom economy), nơi mọi chủ thể - từ người dùng, doanh nghiệp đến cơ quan quản lý - đều có thể tương tác trên nền tảng minh bạch, bình đẳng. Khi niềm tin được “lập trình hóa”, các hoạt động tài chính trở nên minh bạch hơn, chuỗi cung ứng được kiểm chứng rõ ràng hơn, và quản trị doanh nghiệp hướng tới bền vững, trách nhiệm hơn", ông Đại khẳng định. 

Ông Giáp Văn Đại, nhà sáng lập kiêm CEO Công ty Nami Foundation  Ảnh: Đức Thanh

Theo ông Đại, Việt Nam sở hữu một cộng đồng công nghệ blockchain rất năng động, đặc biệt trong các lĩnh vực như GameFi hay Metaverse, vốn đã được quốc tế ghi nhận. Tuy nhiên, ứng dụng blockchain trong các lĩnh vực thương mại, thị trường vốn hay lao động truyền thống vẫn còn khá hạn chế, dù thực tế, dù tiềm năng của blockchain trong ba lĩnh vực này là rất lớn.

Cụ thể, với thị trường vốn, công nghệ này giúp minh bạch hóa dòng vốn, hỗ trợ token hóa tài sản và tạo điều kiện cho các giao dịch xuyên biên giới nhanh chóng, an toàn.

Trong thương mại, blockchain giúp xây dựng hệ thống chuỗi cung ứng minh bạch, truy xuất nguồn gốc hàng hóa - yếu tố ngày càng được người tiêu dùng và nhà nhập khẩu quốc tế coi trọng.

Còn trong lao động số, blockchain có thể trở thành nền tảng cho danh tính số và quản lý hồ sơ nghề nghiệp minh bạch, giúp hình thành thị trường nhân lực toàn cầu.

"Hiện nay, nhiều doanh nghiệp lớn tại Việt Nam trong lĩnh vực ngân hàng, logistics, bảo hiểm đã bắt đầu triển khai quy trình thử nghiệm có kiểm soát, qua đó dần hình thành các mô hình ứng dụng blockchain phù hợp với điều kiện pháp lý trong nước", CEO Nami Foundation nhận định.

Cũng theo chuyên gia này, việc hình thành các trung tâm tài chính quốc tế là một bước đi chiến lược để Việt Nam hội nhập sâu hơn vào dòng chảy tài chính toàn cầu. Đây không chỉ là câu chuyện về vốn, mà còn là câu chuyện về công nghệ và năng lực quản trị tài chính hiện đại.

Các doanh nghiệp fintech và blockchain có thể đóng vai trò hạ tầng vận hành cho các công cụ tài chính mới - đặc biệt là tài sản số, hợp đồng thông minh, hay các mô hình tài chính thích nghi phi tập trung (DAFi). Nhờ blockchain, hệ thống tài chính có thể trở nên linh hoạt, minh bạch, và ít phụ thuộc vào các tầng lớp trung gian.

Điều này không chỉ giúp thúc đẩy một hệ thống tài chính tự do, công bằng và bền vững, mà còn mở ra cơ hội nâng cao năng lực cạnh tranh và thu hút vốn đầu tư quốc tế. Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư quan tâm đến công nghệ tài chính và đổi mới sáng tạo.

Thời điểm để bứt phá

Trên thế giới, nhiều quốc gia đang nỗ lực xây dựng khung pháp lý để quản lý blockchain và tài sản số, ông Giáp Văn Đại cho rằng, đây là một xu hướng tất yếu. Thực tế, Blockchain đã vượt qua giai đoạn thử nghiệm để chứng minh tiềm năng thật sự - không chỉ là xu hướng công nghệ, mà là hạ tầng của nền kinh tế số toàn cầu.

Do đó, hiện nay, các quốc gia đã có cách tiếp cận cởi mở hơn, xem blockchain là công cụ tăng hiệu quả và minh bạch cho nền kinh tế. Liên minh châu Âu đã ban hành khung MiCA để quản lý tài sản số; Nhật Bản, Singapore, UAE hay Hàn Quốc đều đang hình thành hệ thống quản lý chủ động, linh hoạt, dựa trên đối thoại và thử nghiệm.

Với Việt Nam, ông Giáp Văn Đại cho rằng, đây là thời điểm cần tận dụng để bứt phá. Chính phủ đang tích cực hoàn thiện hành lang pháp lý, hỗ trợ doanh nghiệp khai thác tiềm năng công nghệ mới. Tuy nhiên, yếu tố quan trọng là phải tăng cường đối thoại giữa cơ quan quản lý và doanh nghiệp, lắng nghe từ thực tiễn để điều chỉnh chính sách kịp thời.

"Cách tiếp cận phù hợp với blockchain không phải là “cấm” hay “thả nổi” mà là “quản lý thích ứng” - tức vừa kiểm soát, vừa khuyến khích. Đây là tư duy cần thiết trong kỷ nguyên công nghệ thay đổi nhanh như hiện nay. Công cụ quan trọng là Cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox), cho phép doanh nghiệp thử nghiệm mô hình mới trong phạm vi giới hạn, dưới sự giám sát của cơ quan quản lý. Qua đó, nhà quản lý có dữ liệu thực tế để hoàn thiện chính sách, còn doanh nghiệp có môi trường an toàn để sáng tạo", CEO Nami Foundation khuyến nghị.

Theo chuyên gia, nếu làm được điều này, Việt Nam hoàn toàn có thể vừa hội nhập sâu với dòng chảy toàn cầu, vừa xây dựng một thị trường blockchain an toàn, minh bạch và bền vững, góp phần quan trọng vào quá trình chuyển đổi số quốc gia.

Tất nhiên, để quản lý hiệu quả, cần phân loại rủi ro theo lĩnh vực ứng dụng - như truy xuất nguồn gốc, logistics, y tế hay tài sản số - để có cơ chế quản trị phù hợp. Dù trong lĩnh vực nào, các nguyên tắc cốt lõi vẫn phải được đảm bảo: bảo vệ người dùng và nhà đầu tư, phòng chống rửa tiền, và đảm bảo an ninh tài chính quốc gia.