Đây là năm thứ 2, Báo Đầu tư tổ chức Diễn đàn về Chuyển đổi số với mong muốn tạo cơ hội cho đại diện các cơ quan quản lý nhà nước, các nhà hoạch định chính sách, các chuyên gia từ các hiệp hội quốc tế cùng đông đảo doanh nghiệp công nghệ hàng đầu Việt Nam và quốc tế, gặp gỡ trao đổi thẳng thắn, thiết thực. 

Diễn đàn năm nay đã thu hút sự tham gia nhiệt tình của các đại diên bộ ban ngành từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Thông tin và Truyền thông, các nhà hoạch định chính sách, tổ chức quốc tế, đại diện các hiệp hội doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam như Hiệp Hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), Hiệp Hội Doanh nghiệp Thụy Điển tại Việt Nam (Business Sweden), cùng các doanh nghiệp công nghệ tiên phong trong nước và quốc tế như Ericsson, ABB, Lazada, VNPT, TNEX… và đông đảo chuyên gia trong ngành. 

Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030”, đã nhấn mạnh việc 3 nội dung xây dựng gồm Chính phủ số, kinh tế số và xã hội số. Cũng theo Bộ Thông tin và Truyền thông - cơ quan thường trực của Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số  cho biết, năm 2022, tổng doanh thu toàn ngành công nghệ thông tin, viễn thông (ICT) Việt Nam đạt khoảng 148 tỷ USD, tỷ trọng kinh tế số đạt 14,26% GDP. Để đạt được mục tiêu đến năm 2025, kinh tế số chiếm 20% GDP theo kịch bản phát triển nhanh, Việt Nam cần duy trì mức tăng trưởng kinh tế số bình quân hằng năm khoảng 20%, gấp hơn ba lần tăng trưởng GDP dự kiến.

Chuyển đổi số là thời cơ cho Việt Nam đột phá trở thành một quốc gia phát triển. Tuy nhiên, để chuyển đổi số nhanh, thông minh và xanh hơn, vẫn còn nhiều thách thức đặt ra. Đó là các vấn đề về quyết tâm chính trị, hành lang pháp lý, nguồn nhân lực và hạ tầng số.

Dưới đây là một số chia sẻ tại phiên thảo luận "Động lực tăng trưởng thông minh hơn và xanh hơn":

Ông Denis Brunetti, Chủ tịch Ericsson Việt Nam, Myanmar, Campuchia và Lào: "5G cung cấp một nền tảng cho đổi mới sáng tạo"

Tiến độ triển khai 5G của Việt Nam là cùng nhịp với thế giới. Hiện Ericsson đã giúp triển khai hơn 140 mạng 5G thương mại trên toàn cầu với các khách hàng và là đơn vị cung cấp hạ tầng 5G hàng đầu toàn cầu theo báo cáo của Gartner Magic Quadrant trong ba năm liên tiếp vừa qua.

Ông Denis Brunetti

Tại Việt Nam,chúng tôi cũng đã triển khai thử nghiệm với VNPT, Viettel…Các nhà mạng này cũng đang triển khai thử nghiệm với các tập đoàn khác nữa. Cùng với việc thử nghiệm là vấn đề đào tạo cho các kỹ sư Việt Nam và truyền thông tới người dùng. 

Việt Nam thử nghiệm 5G vào cuối 2020, bắt đầu từ năm nay triển khai mạnh mẽ hơn. Các nhà mạng sẽ chọn nhà cung cấp 5G. Dự kiến sang năm 2024 sẽ thương mại hóa mạng 5G rộng rãi.

Đối với 5G, tần số là vấn đề rất quan trọng. Quan trọng như dầu mỏ hoặc oxy. Việt Nam đang phát triển 5G với tốc độ phù hợp với nhu cầu. Hiện tại, Chính phủ và các nhà mạng đang có các bước triển khai 5G với tiến độ tốt.

Với tình hình này, 2-3 năm tới mạng 5G sẽ được triển khai nhanh, đáp ứng được nhu cầu. tần rất quan trọng, như oxy. Dải tần như dầu mỏ, như oxy. Chính phủ và các nhà mạng có tiến độ tốt. 2-3 năm tới sẽ triển khai nhanh.

Thông qua 5G, cuộc cách mạng Công nghiệp 4.0 sẽ được thúc đẩy mạnh mẽ tại hàng nghìn nhà máy tại Việt Nam, cho phép rô-bốt, công nghệ bản sao số (digital twin technology), phương tiện điều khiển tự động, theo dõi hàng tồn kho từ xa và bảo trì dự đoán (predictive maintenance) giúp nâng cao hiệu quả đáng kể và tăng cường an toàn cho các cơ sở sản xuất. Cùng với đó, chúng ta thấy nông nghiệp, khai thác mỏ, hậu cần, năng lượng, giao thông, y tế và giáo dục đều được hưởng lợi từ các tính năng của băng thông rộng di động tốc độ cao, an toàn và đáng tin cậy trong những năm tới, giúp cải thiện năng suất và tăng hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, đồng thời cung cấp một nền tảng cho đổi mới sáng tạo.

Ông Ngô Diên Hy, Phó tổng giám đốc Tập đoàn VNPT: "Triển khai 5G đồng tốc để tạo nên lợi ích cân bằng"

Từ góc độ nhà cung cấp mạng như VNPT, chúng tôi cần chuẩn bị phương án đầu tư kỹ lưỡng. Trước đó, chúng ta đã triển khai 2G, 3G, 4G theo đúng lộ trình. Ban đầu khi triển khai 2G, các chi phí đầu tư là rất lớn, chi phí thuê nhà trạm rất cao. Đầu tư cao thì cước phí cao. Sau đó, việc triển khai 3G,4G có chi phí giảm dần.

Ông Ngô Diên Hy, Phó tổng giám đốc Tập đoàn VNPT

Câu chuyện về 5G hơi khác một chút. 5G tập trung mạnh phục vụ cho B2C, B2B, phục vu nhà máy, xe tự hành, phục vụ các doanh nghiệp sản xuất. Vì vậy, chiến lược của chúng tôi tập trung mạnh việc triển khai 5G để cung cấp dịch vụ cho đối tượng là tổ chức, doanh nghiệp.

Với đặc điểm tốc độ cao, độ trễ thấp, 5G sẽ tạo ưu thế cho phát triển năng lực sản xuất. 5G cũng cần những thử nghiệm để cung cấp dịch vụ chuyên biệt cho một khu công nghiệp, một nhà máy, một cảng biển với những yêu cầu khác biệt về tốc độ, mật độ thiết bị, độ trễ…

Nếu phát triển mạnh 5G, nhưng phía khách hàng/doanh nghiệp chưa có sự tương thích, chưa có nhu cầu thì sẽ không đạt hiệu quả. VNPT đang làm việc với một số nhà máy sản xuất để xây dựng các kết nối riêng. Chúng tôi tập trung vào thị trường ngách trước khi tiến tới thị trường đại chúng. 

Trong quá trình này, cần có xây dựng chương trình 5G đồng tốc để tạo lợi ích cân bằng, từ cả phía chính phủ, nhà cung cấp mạng, khách hàng doanh nghiệp, người sử dụng dịch vụ…Chúng tôi sẽ có sự đầu tư cho 5G, thương mại hóa 5G một cách hợp lý, hài hòa lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người sử dụng. 

Ông Urs Kloeti, Giám đốc nhà máy Nestlé Bông Sen: "Chuyển đổi số giúp Nestlé nâng cao năng suất, giảm phát thải CO2"

Phương pháp tiếp cận của Nestlé đối với vấn đề Chuyển đổi số trong sản xuất tại Việt Nam cũng như trên phạm vi toàn cầu là tìm kiếm trong xu hướng phát triển công nghệ bên ngoài những cơ hội có ý nghĩa mà chúng tôi hoàn toàn hiểu rõ cũng như giúp chúng tôi có thể tiết kiệm và/hoặc có được cơ hội tăng trưởng. Chuyển đổi số trong sản xuất đã giúp chúng tôi trong việc số hóa dữ liệu và mang lại nhiều lợi ích cho chúng tôi. Nhờ chuyển đổi số, chúng tôi tận dụng được các tiềm năng về hiệu suất cũng như các cơ hội phát triển bền vững. Về những kết quả đạt được, chúng tôi đạt mức giảm phát thải CO2 lên tới 38.000 tấn/năm. 

Ông Urs Kloeti, Giám đốc nhà máy Nestlé Bông Sen

Chuyển đổi số giúp chúng tôi kết nối nhân viên tại tất cả các cấp bậc trong công ty một cách hiệu quả và chủ động hơn. Chúng tôi đã xây dựng một vài mạng lưới nội bộ từ những đội ngũ sẵn có trong từng lĩnh vực quan trọng và hiện giờ tại mỗi thị trường chúng tôi cũng xây dựng những mạng lưới như vậy để xác định những vấn đề cần cải thiện và tìm kiếm những ứng dụng phù hợp nhất để xử lý những vấn đề này. Trong phần lớn các trường hợp, các công nghệ mới cũng được chúng tôi xác định dựa vào mô hình đề xuất từ cấp cơ sở lên cấp trên, tức là từ các nhà máy/thị trường lên tập đoàn và quy trình này được đẩy mạnh thông qua mạng lưới nêu trên.

Chuyển đổi số giúp mang lại những kết quả hữu hình đối với hoạt động của chúng tôi, đơn cử như: giảm 60% thời gian tạm dừng sản xuất, giúp tăng sản lượng và chất lượng sản phẩm bằng cách tối ưu hóa các cảm biến thông minh và các dữ liệu đã được số hóa; Giảm 50% lượng giấy tiêu thụ trong nhà máy bằng cách đẩy nhanh việc áp dụng số hóa trong hoạt động; Giảm 20% chi phí bảo dưỡng thông qua các cảm biến dự báo và nhờ vào các kỹ thuật viên và cán bộ điều hành tay nghề cao.

Ông Bryan Carroll, CEO TNEX: "Việt Nam đang trong giai đoạn tối ưu số hóa"

Nhìn vào lịch sử, giai đoạn khó khăn luôn là khoảng thời gian có nhiều sáng tạo. Trong thời gian đại dịch diễn ra, quá trình số hoá đã được thúc đẩy với tốc độ bằng 10-20 lần so với các năm trước đó. 

Ông Bryan Carroll, CEO TNEX

Theo tôi, đại dịch không hẳn thúc đẩy chuyển đổi số mà là số hoá, khi các mô hình tương tác truyền thống không thể thực hiện, buộc phải tương tác qua các kênh số. Tiến trình số hoá diễn ra để đáp ứng nhu cầu của khách hàng, mang lại trải nghiệm mới, tạo ra giá trị cho người dùng. 

Việt Nam đang trong giai đoạn tối ưu số hóa. Chuyển đổi số đang theo hướng tương tác với khách hàng theo phương thức mới. Hiện 33% lực lượng lao động Việt Nam là Gen Z, họ muốn dịch vụ giải trí, ngân hàng ứng dụng công nghệ một cách thuận tiện.

Mô hình vận hành ngân hàng truyền thống đang quá đắt, lãi suất cao, chi phí cao và nhiều người đang không được thụ hưởng được từ dịch vụ đó. Hiện chi phí cho dịch vụ ngân hàng truyền thống khoảng từ 100 - 400USD/người/năm. Ở TNET chỉ 4,99 USD/người/năm thôi. Khách hàng trẻ là thị trường mục tiêu của chúng tôi.

Tôi tới Việt Nam năm 2019 với ý tưởng xây dựng một ngân hàng thuần số, tiếp cận lớp trẻ - đối tượng chưa thụ hưởng dịch vụ ngân hàng, đồng thời tạo ra một ngân hàng không phát thải các bon đầu tiên tại Việt Nam.

Ngân hàng số TNEX chỉ phát thải 0,3 tấn carbon mỗi năm, con số rất nhỏ so với mô hình ngân hàng truyền thống và chúng tôi tiến hành trồng cây mỗi năm để trung hoà lượng carbon này.

Ông Madhav Joshi, Giám đốc Nhà máy Giải pháp Phân phối Điện ABB: "Trong chuyển đổi số, cơ hội nhiều hơn khó khăn"

Chuyển đổi số là một cuộc cách mạng mang tính tự nhiên. Chúng tôi đã chuyển đổi số trong nhiều thập kỷ và quá trình này được thể hiện ở mọi góc cạnh, từ hệ thống quản lý điện năng và năng lượng tại nhà máy cho tới tăng cường hiệu suất làm việc…

Ông Madhav Joshi, Giám đốc Nhà máy Giải pháp Phân phối Điện ABB

Một ví dụ có thể kể tới là trong thời gian đại dịch diễn ra, khách hàng không cần đến nhà máy vẫn có thể xem được toàn bộ các thiết bị/sản phẩm của chúng tôi thông qua hệ thống thực tế ảo, thực tế tăng cường. 

Với ABB, có 3 xu hướng lớn đang diễn ra trong công cuộc chuyển đổi số hiện nay. Thứ nhất là dữ liệu và xử lý dữ liệu. Thứ hai là công tác tổ chức nhân lực, dịch chuyển về con người. Thứ ba là tăng trưởng bền vững hơn.

Trong quá trình chuyển đổi số, chúng tôi nhận thấy có nhiều cơ hội hơn là khó khăn. Tuy nhiên, một số yếu tố khiến các doanh nghiệp cảm thấy lúng túng, trong đó có việc chưa nhận thức rõ ràng về những lợi ích của quá trình. Bên cạnh đó, an ninh mạng cũng là mối bận tậm. 75% dữ liệu trong quá trình sẽ được xử lý bên ngoài, cần biện pháp đảm bảo an toàn dữ liệu. Con người cũng là vấn đề, chúng ta cần tập trung nâng cao trình độ, kỹ năng cho đội ngũ nhân sự, có cách tiếp cận nhất quán.

Ông Bùi Trung Kiên, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM): "Tác động của chuyển đổi số đến thương mại điện tử là rất lớn"

Xuất phát từ nhu cầu thị trường, giai đoạn covid giao dịch tăng đột biến, năm 2021-2022 tăng khoảng 22% và dự báo giai đoạn 2023-2025 tăng trưởng khoảng 15-18%.

Sự thay đổi về khung pháp lý như các văn bản pháp luật liên quan đến thương mại điện tử như Nghị định 85/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 53/2013/NĐ-CP ngày 16/5/2013 của Chính phủ về thương mại điện tử; Nghị định số 14/2021/NĐ-CP về Thương mại điện tử; các cải cách hành chính công như hải quan, kê khai thuế...đã thúc đẩy phát triển TMĐT phát triển mạnh mẽ.

Ông Bùi Trung Kiên, Phó chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM)

Có thể nói, chuyển đổi số tác động mạnh mẽ đến ngành thương mại điện tử nói riêng và kinh tế số nói chung. Ví dụ như từ khi Trung Quốc mở cửa trở lại, bình quân 1 ngày có khoảng 600 xe ô tô hàng hóa nhập khẩu vào Việt Nam và ngược lại. Với số lượng như vậy không có giải pháp chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thì việc ùn ứ là chắc chắn.

Bên cạnh đó, hiện các nền tảng chuyển đổi số, cung cấp các ứng dụng, giải pháp cho ngành thương mại điện tử là rất tốt như các doanh nghiệp cung cấp phần mềm bán hàng trực tuyến, sàn thương mại điện tử, ứng dụng về thanh toán... Trong logistics cũng rất phát triển, hàng trăm ngàn đơn hàng ngày.

Các doanh nghiệp của Việt Nam thích ứng nhanh, có sự dịch chuyển tích cực, càng ngày càng quan tâm đến bán hàng qua sànTMĐT. Thậm chí, các nhóm ngành hàng trước đây khó đẩy lên sàn thì nay đã xuất hiện trên sàn thương mại điện tử...