Cắt giảm thủ tục đầu tư kinh doanh, tháo gỡ 20 “điểm nghẽn” trong nông nghiệp, môi trường

Trong bối cảnh các địa phương chuyển sang chính quyền hai cấp, đi kèm với nhiều điểm nghẽn trong thủ tục hành chính cản trở ngành nông nghiệp phát triển, Bộ Nông Nghiệp và Môi trường đang tích cực lấy ý kiến cộng đồng doanh nghiệp, hiệp hội để hoàn thiện dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường (gọi tắt là dự án Luật).

Dự án Luật điều chỉnh nội dung các luật gồm: Luật Bảo vệ môi trường; Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật; Luật Chăn nuôi; Luật Đa dạng sinh học; Luật Đê điều; Luật Đo đạc và Bản đồ; Luật Khí tượng thủy văn; Luật Lâm nghiệp; Luật Phòng, Chống thiên tai; Luật Tài nguyên nước; Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; Luật Thú y; Luật Thủy lợi; Luật thủy sản; Luật Trồng trọt.

Hội thảo “Phổ biến, lấy ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật lĩnh vực nông nghiệp môi trường", tổ chức ngày 18/9.

Tại hội thảo phổ biến, lấy ý kiến về dự án Luật do Báo Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, ông Nguyễn Ngọc Thạch, Tổng Biên tập Báo Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh: "Việc xây dựng dự án Luật này là yêu cầu cần thiết, cấp bách nhằm mục tiêu vừa đảm bảo sớm hoàn thiện, ổn định hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, hợp Hiến, hợp pháp hoàn thành đúng thời hạn trong 2 năm theo chỉ đạo, yêu cầu của Quốc hội, Chính phủ, vừa đảm bảo sửa đổi, bổ sung các quy định về đơn giản thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh; vừa đảm bảo sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật phù hợp với yêu cầu thực tiễn".

Theo chia sẻ của bà Nguyễn Thị Thu Hương, chuyên viên cao cấp Vụ pháp chế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), dự án Luật hướng tới cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh, thủ tục hành chính, thông qua việc điều chỉnh 75 điều tại 11 Luật, trong đó bãi bỏ các điều kiện đầu tư kinh doanh được quy định tại 26 điều của 8 Luật.

“Đây là nhóm nội dung cần xử lý để thực hiện chủ trương của Đảng, Chính phủ về cải cách, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư kinh doanh, tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi, lành mạnh, công bằng, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm và thúc đẩy đổi mới, sáng tạo”, bà Hương khẳng định

Đặc biệt, dự án Luật cũng đặt ra mục tiêu trong năm 2025, sẽ giải quyết ngay 20 điểm nghẽn cấp bách, phổ biến, tại 9 Luật (trong đó có 5 điểm nghẽn tại Luật Bảo vệ môi trường).

Tuy nhiên, vì phạm vi bao phủ rất rộng, Vụ Pháp chế nhấn mạnh tinh thần của dự án Luật là chỉ sửa đổi các “điểm nghẽn” thực sự đã "chín", đã rõ, mang tính phổ quát cao, cần thiết phải giải quyết ngay. Các vướng mắc còn lại sẽ được xử lý khi thực hiện sửa đổi, bổ sung tổng thể từng luật giai đoạn 2026 - 2030.

Định hướng lập pháp nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI (2026-2030) trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.

Đề xuất doanh nghiệp được tính chi phí ERP vào chi phí hợp lệ khi quyết toán thuế

Hội thảo ghi nhận nhiều ý kiến đóng góp của các hiệp hội trong nước liên quan đến vấn đề chăn nuôi, thú y. Riêng các hiệp hội nước ngoài lại quan tâm chủ yếu đến vấn đề thực hiện trách nhiệm tái chế của các tổ chức, cá nhân sản xuất, xuất khẩu, (ERP) được quy định tại Điều 54, Luật Bảo vệ môi trường.

Cụ thể, sau gần 2 năm chính sách ERP tại Việt Nam có hiệu lực, Hiệp hội Thương mại Mỹ tại Việt Nam (AmCham Việt Nam), Hiệp hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), Hiệp Hội Doanh Nghiệp Anh Quốc Tại Việt Nam (BritCham) đồng loạt đề xuất chi phí thực thi EPR cần được tính vào chi phí hợp lý, hợp lệ của doanh nghiệp khi quyết toán thuế, ví dụ chi phí tự tái chế, thuê đơn vị tái chế, ủy quyền cho bên thứ ba, đóng góp tái chế và các chi phí liên quan như kiểm toán.

Bởi theo Dự thảo Nghị định về Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (8/7/2025), Bộ Tài chính đã đề xuất cho phép trừ khoản đóng góp vào Quỹ Bảo vệ môi trường khi xác định thu nhập chịu thuế. “Các khoản chi phí tổ chức tái chế sản phẩm, bao bì theo Điều 54 cũng cần được áp dụng chính sách khấu trừ tương tự”, đại diện BritCharm kiến nghị.

Ngoài ra, phía BritCham mong muốn sửa đổi Điều 54, Khoản 2 theo hướng cho phép doanh nghiệp kết hợp đồng thời hai phương thức thực hiện trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR): (i) tự tổ chức tái chế, và (ii) đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam; thay vì chỉ chọn 1 trong 2 phương án như hiện nay

Trường hợp doanh nghiệp chưa hoàn thành đủ trách nhiệm tái chế, hiệp hội đề xuất doanh nghiệp có thể đóng góp vào Quỹ Bảo vệ môi trường phần khối lượng chưa hoàn thành thay vì bị xử phạt. Điều này sẽ tăng tính chủ động và linh hoạt cho doanh nghiệp, giảm áp lực xử phạt và tạo động lực để doanh nghiệp ưu tiên tái chế trực tiếp.

Các hiệp hội nước ngoài cũng mong muốn Việt Nam ban hành chính sách khuyến khích sử dụng bao bì nhựa tái chế và các vật liệu thay thế thân thiện với môi trường, thông qua các ưu đãi như miễn ERP với các bao bì nhựa tái chế, giảm thuế, hoặc ưu tiên tiếp cận các chương trình phát triển do Chính phủ hỗ trợ. 

Riêng phía EuroCham kiến nghị mức trần điều chỉnh tỷ lệ tái chế bắt buộc đối với nhựa tái chế chỉ tối đa 2–3% mỗi chu kỳ, phù hợp với năng lực và hạ tầng thu gom, tái chế hiện tại của Việt Nam.