Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu tại phiên họp.

Tiếp tục phiên họp thứ 46, sáng 10/6, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch (Dự thảo).

Báo cáo tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban này cơ bản thống nhất với các nội dung tiếp thu, giải trình và chỉnh lý tại Dự thảo.

Theo đó, Dự thảo chỉ tập trung giải quyết các vấn đề mang tính cấp bách cần xử lý ngay, nhất là các quy định chuyển tiếp về điều chỉnh quy hoạch các cấp thời kỳ 2021 - 2030 đã được quyết định, phê duyệt trước ngày 15/8/2025 khi thực hiện sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính và xây dựng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Đồng thời giao Chính phủ rà soát, sửa đổi, bổ sung theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quy hoạch chậm nhất là ngày 31/12/2026 để bảo đảm tính khả thi, phù hợp với thời hạn hoàn thành được quy định tại Nghị quyết số 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân.

Nêu ý kiến, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn gợi ý, cơ quan chủ trì soạn thảo nên lấy ý kiến trực tuyến hoặc mời chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh thành phố sau sáp nhập lấy ý kiến trực tiếp vào Dự thảo.

“Vừa qua lãnh đạo nhiều địa phương nói Luật Quy hoạch hiện nay vướng nhiều thứ. Vướng chỗ nào thì chúng ta cần chỉ ra để lần này sửa căn cơ, bài bản, nếu luật ban hành ra vẫn không thực hiện được thì rất khó khăn”, Chủ tịch Quốc hội nêu ý kiến.

“Tinh thần khó đâu tháo đó, tắc đâu thông đó. Lần này sửa không phục vụ được yêu cầu quy hoạch ở địa phương thì khó, phải tìm cách tháo gỡ”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Báo cáo giải trình, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, lần này chưa sửa được toàn diện Luật Quy hoạch, mới chủ yếu tập trung phục vụ thay đổi địa giới hành chính, sáp nhập các tỉnh và chuyển từ chính quyền địa phương ba cấp sang hai cấp.

Sẽ vẫn phải có sửa đổi căn cơ, tổng thể quy hoạch trong thời gian tới, dự kiến có thể là kỳ họp thứ 10 hoặc sang kỳ họp đầu tiên của nhiệm kỳ mới, lần này chưa xử lý căn bản được - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng báo cáo giải trình.

Nêu rõ vừa qua quy hoạch tỉnh, quy hoạch vùng và quy hoạch chuyên ngành đang có vấn đề, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết sẽ phải rà soát để trong quá trình triển khai, vướng ở đâu điều chỉnh ngay ở đó. Quy hoạch tỉnh phải ủy quyền cho tỉnh để tỉnh vừa thẩm định vừa điều chỉnh, nếu không thì lại dồn lên trên Trung ương, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Về một số nội dung cụ thể, Bộ trưởng cho hay, Bộ Tài chính đã tiếp thu ý kiến của Ủy ban Kinh tế và Tài chính. Như, sửa đổi bổ sung quy định về lập đồng thời đối với các quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành, theo hướng được lập đồng thời với quy hoạch cấp quốc gia, vùng, tỉnh, và được phê duyệt sau khi các quy hoạch cấp trên đã được quyết định. Tức là lập đồng thời nhưng nguyên tắc là cấp trên phải được phê duyệt trước.

Dự thảo cũng sửa đổi bổ sung để quy định cụ thể hơn về nguyên tắc xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch, theo hướng giao Chính phủ quy định chi tiết việc xử lý mâu thuẫn.

Về phân cấp thẩm quyền quyết định quy hoạch sử dụng đất quốc gia và khu vực không gian biển quốc gia, Bộ trưởng cho hay lần này Chính phủ chỉ trình cho phép Chính phủ được quyết định điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia và quy hoạch không gian biển quốc gia. Thẩm quyền quyết định vẫn là của Quốc hội.

Liên quan đến mối quan hệ giữa các quy hoạch, theo Bộ trưởng, Dự thảo phân cấp cho cơ quan, tổ chức lập quy hoạch quyết định quy hoạch nào cần điều chỉnh trong trường hợp có mâu thuẫn giữa các quy hoạch do cùng một cơ quan lập, để bảo đảm mục tiêu phân cấp, phân quyền và tháo gỡ ngay các khó khăn, vướng mắc hiện nay khi có một số quy hoạch có nội dung mâu thuẫn nhau nhưng đều do một cơ quan tổ chức lập.

Việc phân cấp này tương tự nội dung phân cấp cho các bộ, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để phê duyệt điều chỉnh quy hoạch ngành, quốc gia, quy hoạch tỉnh theo trình tự, thủ tục rút gọn - Bộ trưởng giải thích.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn tiếp tục gợi ý Bộ trưởng tham khảo ý kiến các địa phương sau hợp nhất bằng cách gửi Dự thảo cho địa phương góp ý.

“Hai 2 tuần nữa mới thông qua luật, phát hiện điều gì cần sửa sẽ tiếp tục sửa. Lưu ý hai khó khăn vướng mắc hiện nay là đánh giá sự phù hợp giữa các quy hoach với nhau, hai là sự phù hợp giữa các dự án đầu tư với quy hoạch trong bối cảnh dữ liệu quy hoạch chưa đầy đủ. Điểm này cần phải tháo gỡ”, Chủ tịch Quốc hội nêu.

Chủ tịch Quốc hội cũng cho biết, ông tán thành việc phân cấp cho cấp tỉnh như Chính phủ để xuất, nhưng “phải giám sát, kiểm tra, chứ không phải tỉnh làm gì làm mà Trung ương không biết”.

Báo cáo, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết đã 2 lần làm việc với các địa phương, dự thảo được các địa phương đồng thuận rất cao, nhất là về phân cấp phân quyền điều chỉnh quy hoạch vì địa phương thấy phân cấp xuống chủ tịch UBND tỉnh là phù hợp.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng báo cáo, hiện nay Bộ Tài chính đã xây dựng xong dự thảo nghị định, đang lấy ý kiến các bộ ngành và địa phương để kịp thời khi Quốc hội thông qua luật thì ban hành nghị định được ngay.

Bộ sẽ bám sát địa phương để trao đổi xem còn gì vướng mắc nữa không để khi ban hành luật thì địa phương thực hiện thuận lợi. Sáp nhập rồi thì chiến lược của các địa phương có thay đổi. Chính phủ sẽ nghiên cứu trình Quốc hội sửa căn cơ Luật quy hoạch - Bộ trưởng cho hay.