Cảnh sát giao thông huyện Đông Anh kiểm tra, xử lý xe quá khổ, quá tải. (Ảnh: Công Hùng)

“Hung thần” chùn bước

Xe quá khổ, quá tải được ví như những “hung thần xa lộ”, trở thành nỗi ám ảnh đối với người tham gia giao thông. Cùng với Lực lượng Cảnh sát giao thông và Thanh tra giao thông - vận tải cả nước, từ ngày 20/6 đến nay, Cảnh sát giao thông Hà Nội (Công an Thành phố Hà Nội) đã tổ chức đợt cao điểm xử lý xe quá khổ, quá tải quyết liệt nhất từ trước tới nay.

Chỉ tính riêng 1 tháng, từ 20/6 đến 20/7, Hà Nội đã dẫn đầu cả nước khi phát hiện, xử lý hơn 1.000 trường hợp xe quá tải, quá khổ, cơi nới thành thùng… Qua đó, hạn chế, giảm thiểu nguy cơ rủi ro cho người dân tham gia giao thông trên các tuyến đường.

Theo Sở Giao thông - Vận tải Hà Nội, lực lượng Thanh tra Sở đã chủ động phối hợp với các lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính đối với các xe ô tô vi phạm kích thước thành thùng 141 trường hợp, phạt tiền hơn 1,297 tỷ đồng, tạm giữ 7 phương tiện, tước quyền sử dụng giấy phép lái xe có thời hạn 81 trường hợp, tước tem kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường có thời hạn 69 phương tiện.

Để ngăn chặn tình trạng xe quá tải, quá khổ bùng phát trở lại sau cao điểm xử lý, lực lượng Cảnh sát giao thông Hà Nội đã có nhiều cách làm hay, quyết liệt. Trong đó, đã vận động được 468 trường hợp cắt thùng xe theo đăng kiểm, cưỡng chế 52 trường hợp cố tình vi phạm đi trên đường, phạt nhiều trường hợp lên đến hàng chục triệu đồng.

Phòng Cảnh sát giao thông (Công an thành phố Hà Nội) cho biết, cùng với việc tăng cường tuần tra, phát hiện xử lý nghiêm vi phạm, đơn vị cũng đã tuyên truyền, vận động các lái xe, chủ doanh nghiệp chở hàng hóa đúng trọng tải thiết kế của xe; không “cơi nới” thùng xe, tháo, cắt thùng xe về đúng thiết kế đã được phê duyệt đối với 230 doanh nghiệp, 729 cá nhân, 16 nhà máy, 9 chủ bến bãi và 2 xưởng cơ khí, sửa chữa ô tô trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Các Đội Cảnh sát giao thông đã điều tra cơ bản, nắm được các tuyến đường và khung giờ mà phương tiện vận tải thường di chuyển, chủ yếu là đêm tối, vì đây là lúc đường vắng, ít người chú ý. Trên cơ sở đó, tổ chức cắm chốt, tuần tra lưu động, phát hiện phương tiện vận tải vi phạm sẽ yêu cầu dừng xe, kiểm tra, xử lý nghiêm.

Theo Đội Thanh tra giao thông đường bộ, Thanh Sở Giao thông vận tải Hà Nội, cao điểm lần này, lực lượng chức năng đồng loạt vào cuộc xử lý đối với xe quá tải, cơi nới thành thùng. Hiện nay, có những trường hợp bị cưỡng chế cắt dỡ thành thùng, có những trường hợp lực lượng làm quyết liệt đã tự cắt dỡ bỏ phần thành thùng xe cơi nới. Thời gian tới, theo chỉ đạo, Thanh tra Sở, lực lượng Thanh tra giao thông đường bộ vừa xử lý, vừa giám sát, đồng thời tuyên truyền, ký cam kết với doanh nghiệp trên địa bàn không cơi nới thành thùng, chở quá tải…

Đợt cao điểm đã khiến các doanh nghiệp, cá nhân có ý định sử dụng xe quá khổ, quá tải thực sự “chùn bước”. Chủ một doanh nghiệp xe tải tại Hà Nội thừa nhận, đơn vị này đã cắt bỏ phần cơi nới thành thùng, không dám vi phạm vì lực lượng chức năng tuần tra liên tục, xử lý rất mạnh tay, mức phạt thậm chí lên đến vài chục triệu đồng, “nhốt” xe, tước bằng…”.

Chặn “phần ngọn”, nhưng còn “phần gốc”

Phó Chánh thanh tra Sở Giao thông Vận tải Hà Nội Lê Xuân Tiến nhận định, sau hơn một tháng tập trung xử lý nghiêm, việc kiểm soát vi phạm của xe kinh doanh vận tải, đặc biệt với xe vận chuyển bùn đất, vật liệu xây dựng đã có chuyển biến rõ rệt. Nhiều doanh nghiệp đã tự giác chấp hành, cắt bỏ thành thùng, không chở quá tải, có ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường hơn.

Tuy nhiên, ông Tiến cũng thẳng thắn chỉ ra một số tồn tại, hạn chế như: nhiều lái xe, doanh nghiệp có hành vi chống đối quyết liệt, gây khó khăn cho công tác xử lý. Nhiều tài xế lợi dụng đêm tối hoặc khi vắng bóng lực lượng chức năng để hoạt động; phương tiện, trang thiết bị phục vụ xử phạt còn thiếu, nhân lực mỏng… ảnh hưởng đến hiệu quả xử lý.

Về vấn đề này, Chuyên gia giao thông Nguyễn Mạnh Thắng phân tích, việc xử phạt trên đường chỉ là “cắt ngọn” vi phạm. Gốc rễ vấn đề là việc quản lý hoạt động của doanh nghiệp tại các địa phương. Nhất là tình trạng không ít bến bãi vật liệu xây dựng bị thả nổi, hoạt động tùy tiện, nạn đổ trộm phế thải tràn lan vẫn tồn tại ở nhiều nơi. Chỉ trông chờ vào tuần tra, kiểm soát sẽ không thể giải quyết dứt điểm vấn nạn xe quá khổ, quá tải. Các địa phương cần chặt bỏ mọi gốc rễ, ngăn chặn các điều kiện hình thành nên vấn đề nhức nhối đã tồn tại rất lâu này.

Nhiều chuyên gia cho rằng, xử lý xe quá khổ, quá tải là một chặng đường rất dài và gian khổ, riêng lực lượng công an, thanh tra Giao thông Vận tải sẽ không đủ để giải quyết dứt điểm vấn nạn này. Chuyên gia giao thông, thạc sĩ Đỗ Cao Phan nhận định, chính quyền địa phương có đầy đủ lực lượng, chế tài để quản lý và nâng cao hiệu quả ngăn chặn xe quá khổ, quá tải từ trước khi lăn bánh ra đường. Nhưng công tác này ở nhiều nơi vẫn chưa được quan tâm.

Đơn cử, ở một số địa phương, nhất là khu vực ven sông ở các huyện ngoại thành còn tồn tại nhiều bến cát không được cấp phép hoặc sai phép. Đây là điểm khởi phát của các đoàn xe “hung thần”, chủ bến bãi vốn đã kinh doanh “ngoài luật” sẵn sàng chất hàng quá tải cho xe, khiến Cảnh sát Giao thông, Thanh tra Giao thông Vận tải phải đuổi bắt năm này qua năm khác.

Hay như tình trạng doanh nghiệp có xe cơi nới thành thùng, chở quá tải bị phạt nặng rồi tái diễn. Nếu chính quyền địa phương phối hợp với lực lượng chức năng có biện pháp mạnh, thu hồi đăng ký kinh doanh, đóng cửa bến bãi của doanh nghiệp vi phạm chắc chắn sẽ tạo hiệu ứng răn đe mạnh mẽ, hiệu quả hơn.

Chính phủ đã yêu cầu cả hệ thống chính trị vào cuộc đồng bộ, phối hợp chặt chẽ để giải quyết dứt điểm tình trạng này. Do đó, các chuyên gia cho rằng, chính quyền các quận, huyện trên địa bàn Hà Nội cần quyết liệt hơn trong việc xử lý các doanh nghiệp cố tình sử dụng xe quá khổ, đóng cửa các bến bãi vật liệu xây dựng trái phép, không tuân thủ quy định; đình chỉ công trình sử dụng xe quá tải… để triệt xóa tận gốc rễ vấn nạn này.