Sản lượng khai thác dầu khí của Petrovietnam đang suy giảm

Chỉ 1 hợp đồng mới được ký trong 5 năm

Theo ông Lê Ngọc Sơn, Phó tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petrovietnam), trong giai đoạn 2016-2021, tổng số hợp đồng dầu khí ký kết mới trong nước thấp hơn số lượng hợp đồng kết thúc.

Đặc biệt, từ năm 2018 trở lại đây, chỉ có 1 hợp đồng mới được ký kết. Số lượng giếng thăm dò khai thác không đạt kỳ vọng như chiến lược đặt ra. Gia tăng trữ lượng trung bình giai đoạn này khoảng 12,6 triệu tấn/năm, chỉ đạt 55% so với sản lượng khai thác, trong khi để hoạt động ổn định và phát triển, con số này phải đạt từ 100% đến 120%.

“Điều đó có nghĩa là trong suốt thời gian qua, chúng ta đang khai thác lạm vào quỹ trữ lượng đã có trong quá khứ”, ông Sơn nhận xét.

Việc hệ số bù trữ lượng không thực hiện được như kỳ vọng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng tiêu cực đến mục tiêu phát triển của lĩnh vực thăm dò tìm kiếm dầu khí nếu không có những giải pháp mang tính đột phá chiến lược.

Trong năm 2022, chỉ tiêu gia tăng trữ lượng của ngành dầu khí đạt 16,97 triệu tấn quy dầu, bằng 63% so với sản lượng khai thác trong năm. Dù chưa đáp ứng mong đợi, nhưng đây là kết quả đáng khích lệ so với giai đoạn 2016-2021, thể hiện sự cố gắng rất lớn của Petrovietnam và các nhà thầu dầu khí. Nhưng không vì thế mà nỗi lo vơi bớt, bởi gia tăng trữ lượng trên chủ yếu từ những khu vực tận thăm dò và hầu như không có tại các khu vực mới.

Đây cũng là hệ quả của việc số lượng các hợp đồng dầu khí được ký mới trong thời gian qua rất hạn chế. Ngoài ra, do không có dự án mới ở nước ngoài nên công tác gia tăng trữ lượng tại các lô hợp đồng ở nước ngoài cũng gần như không có.

Thống kê của Petrovietnam cũng cho thấy, đến nay, tổng trữ lượng đã phát hiện ở trong nước là 1,5 tỷ m3 quy dầu, trong đó đã khai thác khoảng 50%; trong 50% phần còn lại thì có tới 3/4 là khí và 1/4 là dầu.

Trong phần trữ lượng còn lại này, các mỏ đang khai thác chiếm 30%, trữ lượng từ các dự án trọng điểm (Lô B và Cá Voi Xanh) chiếm 30%, 40% còn lại từ các mỏ nhỏ/cận biên, chưa đủ điều kiện kinh tế để triển khai.

“Tiềm năng dầu khí còn lại khoảng 1,5-2 tỷ m3 quy dầu, nhưng 50% tiềm năng lại ở vùng nước sâu xa bờ rất khó triển khai, trong đó tiềm năng khí cũng chiếm tới 70%. Như vậy, việc duy trì được sản lượng dầu, thúc đẩy tăng sản lượng khí là một thách thức rất lớn trong năm 2023 và các năm tiếp theo”, ông Sơn cho hay.

Đối với sản lượng dầu, các mỏ khai thác chính đều đang ở giai đoạn suy giảm tự nhiên, dẫn đến sản lượng khai thác dầu trong nước trong giai đoạn 2016-2020 suy giảm trung bình ở mức 11%/năm.

Năm 2021, tốc độ suy giảm còn khoảng 6,8% và năm 2022, với kết quả tổng sản lượng khai thác dầu trong nước đạt 8,98 triệu tấn, mức suy giảm khoảng 1%.

Mức sản lượng như vậy đã là nỗ lực rất lớn của Petrovietnam trong việc tận dụng cơ hội thị trường, áp dụng các giải pháp quản trị và công nghệ, tích cực xây dựng và đưa các công trình bổ sung, giếng bổ sung vào khai thác, cũng như rà soát, bắn vỉa và đưa vào khai thác các phụ vỉa.

Không chỉ có dầu suy giảm, các mỏ khí chủ lực hiện nay đã và đang trong giai đoạn suy giảm tự nhiên. Đặc biệt, mỏ khí lớn nhất ở Lô 06.1 suy giảm từ mức 2,1 tỷ m3 năm 2021, xuống còn 0,9 tỷ m3 năm 2023 và có khả năng sẽ phải tạm dừng khai thác vào năm 2024 nếu không kịp triển khai công tác tận thăm dò, khai thác ở khu vực này, ảnh hưởng lớn đến việc cung cấp khí cho khu vực Đông Nam Bộ.

Cùng lúc đó, ngành dầu khí cũng phải đối mặt với những khó khăn liên quan đến việc thúc đẩy phát triển các dự án khí lớn như Lô B, Cá Voi Xanh.

Trong phần trữ lượng đã phát hiện chưa khai thác, trữ lượng từ các dự án khí lớn như Lô B, Cá Voi Xanh chiếm tới 30%, bằng với trữ lượng còn lại của các mỏ đang khai thác. Đây là các dự án khí lớn, việc phát triển các dự án này đem lại hiệu quả và lợi ích tổng thể rất lớn cho đất nước. Tuy nhiên, việc phát triển chuỗi các dự án khí điện như Dự án

khí Lô B và Cá Voi Xanh cần có những cơ chế đồng bộ cho thị trường khí và thị trường điện.

Nhưng thực tế phát triển các chuỗi khí điện Lô B và Cá Voi Xanh đã cho thấy, tới nay vẫn chưa có các cơ chế mới được đưa ra, nên chưa thể triển khai được dự án. Dĩ nhiên, việc chậm trễ này đã và sẽ ảnh hưởng lớn tới việc bù đắp sản lượng trong thời gian tới, thậm chí nếu chậm trễ tiếp tục kéo dài thì sẽ rất khó có thể triển khai trong tương lai. Điều này gây lãng phí lớn nguồn tài nguyên đất nước, bởi xu hướng chuyển dịch năng lượng sẽ ngày càng làm giảm đi tính cạnh tranh của nguồn nhiên liệu hóa thạch.

Đầu tư mới không dễ

Lãnh đạo Petrovietnam cũng cho hay, nhiều giải pháp đã được đưa ra, nhưng chỉ phần nào giảm đà suy giảm sản lượng và có tính ngắn hạn. Để chặn đà suy giảm sản lượng cần phải đưa được các mỏ mới vào khai thác nhằm tạo ra đột phá về sản lượng.

Một trong những chiến lược mà Tập đoàn thực hiện nhằm ổn định sản lượng khai thác dầu là tìm kiếm các cơ hội đầu tư ở nước ngoài. Nhưng dù đã đạt được những kết quả nhất định thời gian qua thì việc triển khai gần đây cũng đầy thách thức.

Ngoài những biến động chính trị trên thế giới, còn câu chuyện vướng mắc nội tại, khi khung pháp lý đầu tư dự án dầu khí ra nước ngoài có nhiều hạn chế và bất cập mà đến thời điểm này vẫn chưa thể giải quyết được một cách triệt để.

Với thực tế xu hướng chuyển dịch năng lượng mạnh mẽ trên toàn cầu khiến các công ty dầu khí quốc tế đã điều chỉnh chiến lược hoạt động tìm kiếm, thăm dò, hay các định chế tài chính thắt chặt nguồn vay cho các dự án liên quan đến năng lượng hóa thạch, ảnh hưởng tới các dự án dầu khí tại Việt Nam là điều thấy rõ.

“Các phát hiện dầu khí/mỏ dầu khí tại Việt Nam cần thúc đẩy sớm để khai thác trong khoảng thời gian trước năm 2030, nhằm tối ưu khai thác nguồn tài nguyên đất nước, tạo ra nguồn lực để phát triển các ngành kinh tế khác”, ông Sơn chia sẻ.

Ở thời điểm này, được mong chờ nhất là các hướng dẫn nhằm thực hiện Luật Dầu khí số 12/2022/QH15 sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2023.

“Những quy định/chính sách đột phá, tiến bộ của Luật Dầu khí mới phải được cụ thể, chi tiết hóa trong các văn bản dưới luật có liên quan, nhằm đảm bảo tính đồng bộ, đầy đủ, tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho hoạt động dầu khí; đưa ra được các giải pháp hiệu quả để giải quyết triệt để những vướng mắc về phân cấp quyết định đầu tư”, lãnh đạo Petrovietnam nói.