Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Mediaquochoi.vn.

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định nhấn mạnh, phải kiểm soát rất chặt, rất kỹ từ mở ngành đến quá trình đạo tạo của các ngành sư phạm, sức khỏe và luật.

Quan điểm trên được ông Định đưa ra khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến dự án luật Giáo dục đại học (sửa đổi), sáng 13/8.

Tại tờ trình dự án luật, về những vấn đề liên quan đến tổ chức đào tạo của cơ sở giáo dục đại học, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, dự thảo luật quy định rõ việc tiền kiểm đối với chương trình đào tạo trình độ tiến sĩ, các ngành đào tạo giáo viên, sức khỏe, pháp luật. Theo đó, dự thảo luật quy định, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo sẽ phê duyệt thực hiện chương trình đào tạo các ngành đào tạo giáo viên, lĩnh vực sức khỏe và pháp luật.

Lần sửa đổi này cũng bổ sung quy định Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ quy định số lượng tuyển sinh cũng như ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào các ngành đào tạo giáo viên, sức khỏe và luật. Đối với các ngành, lĩnh vực khác, cơ sở đào tạo tự chủ xây dựng, ban hành chương trình đào tạo, phát triển chương trình đào tạo chất lượng cao, bảo đảm đáp ứng chuẩn chương trình đào tạo. Chương trình đào tạo thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh do Bộ Quốc phòng và Bộ Công an ban hành.

Dự thảo luật cũng quy định, cơ sở đào tạo thực hiện đăng ký để được cho phép hoạt động giáo dục đại học. Phạm vi đăng ký hoạt động giáo dục đại học bao gồm: trình độ đào tạo; lĩnh vực, nhóm ngành đào tạo; địa điểm đào tạo và hoạt động đào tạo trên không gian số.

Báo cáo nội dung thẩm tra sơ bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, để quản lý chặt chẽ chất lượng đào tạo đại học, Thường trực Ủy ban này tán thành việc Bộ Giáo dục và Đào tạo quản lý việc cấp phép chương trình đào tạo đối với ngành sư phạm, y dược và luật.

Thường trực Ủy ban đề nghị cân nhắc quy định về đăng ký hoạt động giáo dục đại học quy định tại Điều 19 dự thảo Luật và đề nghị thay đăng ký bằng cấp phép hoạt động nhằm tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước trong bảo đảm và kiểm soát chất lượng; có cơ chế để rút phép từng phần đối với hoạt động đào tạo nếu vi phạm.

Nêu ý kiến, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định bày tỏ tán thành phải kiểm soát rất chặt, rất kỹ từ khâu mở ngành đến quá trình đạo tào của các ngành sư phạm, sức khỏe và luật.

Với ngành luật, ông Định nêu thực tế cách đây 2 - 3 năm, báo cáo cho biết có 103 cơ sở đào tạo cử nhân luật, có những cơ sở chỉ đào tạo vài chục người, giáo trình không có, giảng viên cơ hữu cũng không. “Điều này ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo”, ông Định nhận xét.

Còn về khối ngành sức khỏe, ông Định dẫn số liệu cập nhật cho biết hiện có tới 40 - 50 trường đào tạo khối ngành sức khỏe, y dược. “Tôi không biết tốt xấu thế nào nhưng thấy nhiều cơ sở như vậy không biết có đủ thầy đủ thợ không, có bệnh viện, phòng thí nghiệm để đào tạo bài bản không”, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định băn khoăn.

Từ đó, ông Định cho rằng phải kiểm soát chặt chẽ toàn bộ quá trình đào tạo, nếu không đạt và không khắc phục thì phải rút giấy phép.

Cũng tán thành phải đầu tư và quy định kỹ hơn với 3 ngành nói trên, đặc biệt là ngành sư phạm, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nhắc lại quan điểm ông từng nêu trước đó là phải tuyển chọn đặc biệt để tuyển được những người giỏi, những người có tâm huyết làm giáo viên.

“Tôi cũng xin nói lại là lương của giáo viên gấp ba mặt bằng lương chung không có gì là quá đáng cả”, ông Mãi phát biểu.

Tương tự, với ngành y dược, ông Mãi dẫn một bài báo gần đây nói “Việt Nam đào tạo bác sĩ, dược sĩ không giống ai trên thế giới này”,  và cho rằng cần siết lại chuẩn đào tạo đối với các ngành trên.

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho hay, việc sửa luật lần này tăng phân cấp, phân quyền trong điều kiện tăng quyền tự chủ, mục tiêu cuối cùng là nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo.

Ông Sơn nhấn mạnh quan điểm kiên quyết buông những thứ cần buông và nắm thật chắc những thứ cần nắm. Trong đó có việc chỉ nắm vấn đề về con người, quyền thay người, quyền đóng cửa cơ sở giáo dục, ngừng hoạt động đào tạo. “Cố gắng làm sao nắm - buông không nhầm, tức là buông cái cần nắm mà cố nắm cái cần buông”.

Vẫn theo Bộ trưởng thì việc sửa đổi luật lần này nhấn mạnh quản lý giám sát toàn bộ quá trình để đảm bảo chất lượng cho ba lĩnh vực sư phạm, y dược và luật cũng như bậc đào tạo tiến sĩ.

Bộ trưởng cho biết, vài năm gần đây, điểm chuẩn tuyển sinh vào ngành sư phạm tăng lên rất cao. Năm nay có lẽ thuộc nhóm cạnh tranh cao ngang y dược. Đó là thông tin đáng mừng.

Với ngành sức khỏe và luật, theo ông Sơn thì trước đây chủ yếu chỉ kiểm soát việc mở ngành thật chặt chẽ, tuy nhiên tới đây sẽ kiểm soát toàn bộ quá trình đào tạo. “Kiểm soát đối với 3 lĩnh vực này không chỉ kiểm soát đầu vào, không chỉ kiểm soát đầu ra, mà kiểm soát toàn bộ quá trình vì đây là ba ông thầy tác động rất lớn đến toàn bộ hoạt động của xã hội”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Cùng với Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi), dự án Luật Giáo dục đại học (sửa đổi) sẽ được trình Quốc hội thảo luận và thông qua tại Kỳ họp thứ 10 tới.

Trong quá trình soạn thảo có một Ban Chỉ đạo chung cho cả 3 luật để nhìn nhận có hệ thống, tạo sự liên thông đồng bộ cao nhất, Bộ trưởng cho hay.