Kiểm soát chặt hàng hóa xuất nhập khẩu, kịp thời phát hiện, xử lý vụ việc mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy

Tình hình tội phạm ma túy ngày càng phức tạp

Những năm gần đây, tình hình tội phạm ma túy ngày càng phức tạp với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, manh động và có yếu tố xuyên quốc gia. Các tuyến đường trọng điểm như đường bộ, đường hàng không và chuyển phát nhanh đang bị các đối tượng lợi dụng để vận chuyển, trung chuyển trái phép chất ma túy.

Trên tuyến đường bộ, các loại ma túy như heroin, ketamine, ma túy tổng hợp, cần sa và chất hướng thần thường được phát hiện. Đối tượng lợi dụng nhập khẩu tiền chất dưới danh nghĩa nguyên liệu hóa chất, mỹ phẩm, rồi chuyển về khu vực hẻo lánh để điều chế, sản xuất trong nước hoặc vận chuyển sang nước thứ ba.

Các địa bàn trọng điểm về vận chuyển và sản xuất ma túy gồm Quảng Trị, Khánh Hòa, Quảng Bình, Hà Tĩnh, Điện Biên... Một thủ đoạn phổ biến của tội phạm ma túy là giấu ma túy tinh vi trên xe khách tuyến Lào - Việt Nam, hoặc trong hành lý của hành khách qua các cửa khẩu đường bộ.

Tại các cảng hàng không quốc tế như Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng, ma túy được trung chuyển từ châu Âu, châu Mỹ vào Việt Nam, hoặc từ Việt Nam ra nước ngoài, thường giấu trong quà biếu, thực phẩm, linh kiện điện tử hoặc trong người, hành lý cá nhân. Chủng loại phổ biến gồm ma túy tổng hợp, cocaine, ketamine, cần sa. Cần sa còn được ép bánh, hút chân không và phủ thực phẩm có mùi nồng để đánh lừa chó nghiệp vụ.

Đáng chú ý, nhiều tổ chức tội phạm đã đầu tư sản xuất ma túy tổng hợp quy mô công nghiệp ngay trong nước. Tháng 3/2025, cơ quan chức năng đã triệt phá xưởng ketamine tại Nha Trang với 1,4 tấn ketamine thành phẩm và nhiều tiền chất, máy móc hiện đại. Đường dây này do người nước ngoài cầm đầu, núp bóng doanh nghiệp nuôi cá cảnh.

Ngoài ra, tội phạm còn xuất khẩu ma túy từ Việt Nam sang Australia, Đài Loan (Trung Quốc) và nhiều nước khác qua đường hàng không, chuyển phát nhanh, đường biển, giấu trong bánh kẹo, thực phẩm, mỹ phẩm. Nhiều lô ma túy xuất khẩu có dấu hiệu sản xuất trong nước, không còn là hàng quá cảnh, đặt ra yêu cầu cấp thiết trong kiểm soát tiền chất để ngăn chặn việc Việt Nam bị lợi dụng và trở thành mắt xích trong chuỗi cung ứng ma túy toàn cầu.

Từ ngày 15/12/2024 đến 15/5/2025, lực lượng hải quan đã chủ trì và phối hợp bắt giữ 76 vụ, 83 đối tượng; trong đó, chủ trì 31 vụ, thu giữ khoảng 1,9 tấn ma túy các loại, tăng 85% so với cùng kỳ năm trước.

Tăng cường kiểm soát, ngăn chặn

Theo ông Đặng Văn Đức, Phó chi cục trưởng Chi cục Điều tra chống buôn lậu (Cục Hải quan, Bộ Tài chính), trước xu hướng tội phạm lợi dụng chính sách thương mại tự do để buôn bán, sản xuất ma túy, Cục Hải quan đã ban hành nhiều chuyên đề, kế hoạch tăng cường kiểm soát ma túy, tiền chất; thường xuyên phát đi cảnh báo nghiệp vụ, cập nhật thủ đoạn mới và các tuyến, địa bàn trọng điểm dễ bị lợi dụng.

Ngành hải quan cũng duy trì phối hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng trong nước và đẩy mạnh hợp tác quốc tế để đấu tranh hiệu quả với tội phạm ma túy.

Đặc biệt, trong Tháng hành động phòng, chống ma túy năm 2025 (tháng 6/2025), với chủ đề “Chung một quyết tâm - Vì cộng đồng không ma túy”, ngành hải quan xác định, cuộc chiến chống ma túy là nhiệm vụ trọng tâm, lâu dài. Thực hiện chỉ đạo của Phó thủ tướng Lê Thành Long, Cục Hải quan tiếp tục chỉ đạo các đơn vị quyết liệt triển khai các giải pháp nhằm góp phần xây dựng cộng đồng không ma túy.

Ông Đặng Văn Đức cho hay, trọng tâm đặt ra gồm đẩy mạnh tuyên truyền pháp luật và tác hại của ma túy đến cán bộ, công chức, doanh nghiệp xuất nhập khẩu cũng như cộng đồng dân cư tại vùng cửa khẩu, biên giới, vùng biển trọng điểm, đặc biệt là tại các địa bàn phức tạp, nguy cơ cao.

Ngành cũng tổ chức các biện pháp nghiệp vụ, nắm vững địa bàn, thu thập, phân tích thông tin, điều tra cơ bản liên quan đến hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép ma túy và tiền chất nhằm kiểm soát chặt chẽ tình trạng lợi dụng xuất nhập khẩu tiền chất để sản xuất ma túy trong nước.

Đồng thời, ngành hải quan sẽ tăng cường phối hợp với công an, bộ đội biên phòng, cảnh sát biển, trong đó lực lượng công an là nòng cốt, để chủ động phát hiện, đấu tranh, triển khai đồng bộ các biện pháp, lấy phòng ngừa làm chính, kiểm soát từ sớm, từ xa, nhằm giảm cung, giảm cầu và giảm tác hại của ma túy.