Không gian rộng lớn, hội tụ nhiều tiềm năng, Đà Nẵng đang thênh thang trên đại lộ ra biển lớn.  Ảnh: Hà Minh

Tầm nhìn mới từ doanh nghiệp

Đang có những bước nhảy ngoạn mục về thu hút nguồn vốn đầu tư tại các địa phương miền Trung sau khi được định hình không gian mới. Trong đó, dấu mốc đậm nét trong khoảng thời gian từ ngày 30/4/2025 đến ngày 19/8/2025.

Trước đây, tại khu vực này, chỉ có những dự án trăm tỷ, ngàn tỷ đồng, nhưng hiện tại, số vốn đầu tư đã “nhảy số” lên hàng chục ngàn tỷ, hàng trăm ngàn tỷ đồng cho một dự án ở các lĩnh vực hạ tầng giao thông, bất động sản đô thị, logistics, công nghiệp luyện kim, cơ khí chế tạo, năng lượng tái tạo (điện gió, điện mặt trời), du lịch, nông nghiệp công nghệ cao.

Địa phương ghi nhận các dự án hiện diện là Quảng Trị, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Đà Nẵng. Trong đó, Quảng Trị với cảng hàng không 5.800 tỷ đồng của Tập đoàn T&T; Dự án cảng Mỹ Thủy gần 5.000 tỷ đồng giai đoạn I của Công ty cổ phần Cảng Mỹ Thủy; 3 dự án khu đô thị quy mô lớn với tổng vốn đầu tư hơn 38.000 tỷ đồng của Sun Group.

Tại Đà Nẵng, Sun Group liên tục “trình làng” các dự án quy mô lớn như Da Nang Downtown 80.000 tỷ đồng, Quần thể Khu du lịch sinh thái và đô thị Bà Nà - Suối Mơ 51.950 tỷ đồng; Thaco với Khu công nghiệp cơ khí ô tô Chu Lai Trường Hải mở rộng 1.433 tỷ đồng. Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam cũng bắt đầu cụ thể hóa kế hoạch đầu tư tại Đà Nẵng bằng việc đề xuất loạt dự án năng lượng tái tạo, khu công nghiệp và nông nghiệp công nghệ cao, với tổng vốn dự kiến khoảng 31.721 tỷ đồng.

Đà Nẵng đã lộ sáng tiềm năng về hệ sinh thái hạ tầng tầm cỡ, tạo đòn bẩy phát triển với loạt dự án hạ tầng trọng điểm: Khu thương mại tự do (FTZ) 1.881 ha; Cảng Liên Chiểu và hệ thống giao thông liên vùng; Trung tâm Tài chính quốc tế (IFC); Khu công nghệ cao Đà Nẵng 3.656 ha.

Ở Khánh Hòa, Sun Group tiếp tục vai trò dẫn dắt với Khu đô thị hỗn hợp TP. Nha Trang quy mô hơn 226 ha, tổng mức đầu tư hơn 17.000 tỷ đồng và loạt dự án đô thị mới lộ diện như Đầm Môn (26.000 tỷ đồng), Khu đô thị mới Tu Bông (hơn 43.000 tỷ đồng), Khu đô thị mới cao cấp Cổ Mã (hơn 5.970 tỷ đồng).

Nổi lên về sức hút đầu tư, Đắk Lắk có lẽ là địa phương đầu tiên đón dòng vốn lớn, với đại dự án của Tập đoàn Hòa Phát. Ông Trần Đình Long, Chủ tịch Tập đoàn cho biết, Hòa Phát quyết định đầu tư 120.000 tỷ đồng vào Đắk Lắk từ năm 2025 đến năm 2030 vào lĩnh vực kết cấu hạ tầng khu công nghiệp, cảng biển và nông nghiệp công nghệ cao, trọng tâm là Khu công nghiệp Hòa Tâm, cảng Bãi Gốc…

Những động thái mạnh mẽ từ các nhà đầu tư từng được chuyên gia kinh tế Trần Du Lịch kiến giải là dựa trên những công cụ pháp lý như quy hoạch tầm nhìn quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch địa phương tầm nhìn đến năm 2050 được phê duyệt. Đặc biệt là tinh thần quyết liệt, đổi mới, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá ở những lĩnh vực mũi nhọn theo gợi mở từ Trung ương khi đề án sáp nhập được thông qua, công bố và cấp chính quyền mới đi vào vận hành.

“Không gian phân bố tiềm năng ở các địa phương từ trước đến nay vẫn ở đó, vẫn ngóng chờ dòng vốn đầu tư đánh thức, nhưng có thể điều kiện chưa chín muồi, nên nhà đầu tư chưa ‘nhấn nút’. Khi điều kiện cần và đủ đã hội tụ, khi quy hoạch định hướng tầm nhìn, cơ hội đến và họ chớp thời cơ”, TS. Trần Đình Thiên, chuyên gia kinh tế nhận định.

Theo ông Thiên, thời cơ ấy đã được các doanh nghiệp ấp ủ âm thầm bằng nghiên cứu đầu tư, giá trị sau đầu tư… từ những tiềm năng mà địa phương đó đang sở hữu, bằng tư duy mới, chiến lược mới, tầm nhìn mới về quy mô, giá trị đầu tư, giá trị trường tồn để cạnh tranh với các thương hiệu toàn cầu đang hiện diện tại Việt Nam, trong khu vực và quốc tế và đặc biệt là quy mô xứng tầm cho một không gian phát triển mới.

Minh chứng cho những nhận định từ các chuyên gia kinh tế là những chia sẻ từ ông Đỗ Quang Hiển, Chủ tịch T&T; ông Đặng Minh Trường, Chủ tịch Sun Group; ông Trần Đình Long, Chủ tịch Hòa Phát, hay ông Trần Bá Dương, Chủ tịch của Thaco. Tại các sự kiện khởi động, khởi công dự án đầu tư, họ đều cam kết về những dự án đầu tư xứng đáng cho địa phương, cho quốc gia với tầm nhìn dài hạn cho tương lai.

Tầm nhìn mới từ địa phương

Một tư duy, tầm nhìn mới từ phía doanh nghiệp đang được thiết lập sau những đột phá để phát triển đất nước cũng sẽ đòi hỏi ở cấp thẩm quyền tại địa phương tư duy, điều hành, áp dụng tương đồng, thậm chí vượt trội để tạo ra lực hấp dẫn nhà đầu tư đến địa phương, tận dụng được nguồn lực đầu tư, giữ chân nhà đầu tư, phát triển địa phương theo định hướng của Trung ương và phát huy vai trò dẫn dắt khu vực tùy theo thế mạnh trên các lĩnh vực kinh tế.

Trước khi sáp nhập đơn vị hành chính để mở ra không gian phát triển mới và sắp xếp, tinh gọn bộ máy lãnh đạo các địa phương mới theo hướng tinh nhuệ, đảm đương được các nhiệm vụ trước mắt và lâu dài, Trung ương đã đặc biệt quan tâm thông qua những cuộc làm việc, chỉ định nhân sự lãnh đạo các địa phương ổn định trong hướng chiến lược phát triển lâu dài.

Trực tiếp làm việc với lãnh đạo Đà Nẵng và Quảng Nam (cũ) cuối tháng 3/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ, xây dựng Đà Nẵng mới phải trở thành một cực tăng trưởng của Việt Nam, có năng lực cạnh tranh cao của khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Một Đà Nẵng mới, không gian phát triển mới, cần xác định rõ vai trò và lợi thế chiến lược riêng - như cực phát triển công nghiệp, logistics (Chu Lai), trung tâm du lịch văn hóa - sinh thái (Hội An - Mỹ Sơn), khu vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; trung tâm đổi mới sáng tạo, công nghệ cao và khởi nghiệp quốc gia…

Lần lượt sau đó, tại buổi làm việc với lãnh đạo Quảng Ngãi và Kon Tum (cũ), Tổng Bí thư Tô Lâm gợi mở, Quảng Ngãi sau sáp nhập cần gắn đổi mới sáng tạo với từng lĩnh vực cụ thể như nông nghiệp, công nghiệp, đô thị thông minh, du lịch và dịch vụ. Ưu tiên phát triển nông nghiệp hữu cơ, kinh tế lâm nghiệp, kinh tế dược liệu, với trọng tâm là sâm Ngọc Linh và các loài dược liệu quý đặc hữu, cây ăn quả, rau hoa xứ lạnh, cây công nghiệp. Hình thành các vùng nguyên liệu tập trung gắn với chế biến sâu, tạo hàng hóa có giá trị gia tăng cao phục vụ xuất khẩu.

Với Gia Lai, Tổng Bí thư Tô Lâm cho rằng, với vị trí địa lý thuận lợi, Gia Lai thuận tiện kết nối vùng, kết nối giữa cao nguyên và duyên hải thông qua Quốc lộ 19 và cao tốc Quy Nhơn - Pleiku, sẽ hình thành một hành lang kinh tế Đông - Tây có khả năng tạo đột phá về logistics, vận tải, giao thương.

Tại Quảng Trị, Tổng Bí thư chỉ rõ, tỉnh mới đang sở hữu mạng lưới hạ tầng quy mô lớn gồm cao tốc Bắc - Nam, đường sắt tốc độ cao, sân bay Đồng Hới và sân bay Quảng Trị (đang triển khai), cảng Hòn La và Mỹ Thủy. Đây là điều kiện lý tưởng để phát triển các trung tâm logistics, công nghiệp phụ trợ, trung chuyển hàng hóa và năng lượng tái tạo trên hành lang Đông - Tây và Bắc - Nam.

Từ những chỉ đạo, định hướng của Tổng Bí thư Tô Lâm và các ban, bộ, ngành Trung ương, tại Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh, thành phố khu vực miền Trung, những định hướng, gợi mở này được xác định là kim chỉ nam xuyên suốt cho chương trình hành động của Đảng bộ, chính quyền địa phương nhiệm kỳ 2025-2030 với mục tiêu tăng trưởng GRDP trên 10%/năm.