Ngành chíp bán dẫn là gì?

Cụm từ “chíp bán dẫn” hay “công nghệ bán dẫn” trở thành chủ đề hot trong mùa tuyển sinh năm nay.

Ngành chíp bán dẫn, hay còn gọi là ngành công nghệ bán dẫn, là một lĩnh vực trong công nghiệp chuyên sản xuất và phát triển các thành phần điện tử dựa trên tinh thể bán dẫn. Tinh thể bán dẫn (semiconductor) là loại vật liệu có thể điều khiển dòng điện. Các vi mạch và chíp được sản xuất từ tinh thể bán dẫn này.

Ngành chíp bán dẫn là một trong những lĩnh vực hàng đầu định hình tương lai. Với sự phát triển không ngừng của thiết bị điện tử, từ smartphone đến máy tính cá nhân, ngành chip bán dẫn đã trở thành trọng tâm của sự phát triển trong công nghệ. Đây là ngành công nghiệp rất lớn, gồm nhiều khâu từ thiết kế, chế tạo đến đóng gói, kiểm thử.

Việc Việt Nam được đánh giá có tiềm năng lớn để trở thành cứ điểm mới tham gia chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu đã thúc đẩy một loạt chuyển động chính sách để hiện thực hóa tiềm năng, cơ hội này.

Chính phủ đang xây dựng Chiến lược phát triển ngành bán dẫn Việt Nam đến năm 2030 và giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, xây dựng Đề án Phát triển nguồn nhân lực cho ngành bán dẫn tại Việt Nam đến năm 2030 với mục tiêu rất cụ thể là đào tạo 50.000 kỹ sư ngành bán dẫn. Quốc hội cũng đã ban hành Nghị quyết cho phép Chính phủ xây dựng một Nghị định thành lập Quỹ hỗ trợ đầu tư cho một số dự án công nghệ cao, trong đó có các dự án ngành bán dẫn.

Nhiều "ông lớn" của ngành bán dẫn trên thế giới cũng đã đến Việt Nam trao đổi, hợp tác, như tỷ phú Jensen Huang, Chủ tịch, CEO Tập đoàn Nvidia tới bày tỏ mong muốn đưa Việt Nam trở thành cứ điểm sản xuất chíp tiếp theo của Nvidia; Trung tâm Đổi mới sáng tạo Quốc gia (NIC) ký hợp tác với 2 tập đoàn thiết kế chíp lớn nhất của Hoa Kỳ là Synopsys và Garden để thành lập trung tâm nghiên cứu, thiết kế chip trong các cơ sở của NIC.

Trước đó, năm 2023, Tổng thống Mỹ Biden cùng đoàn doanh nghiệp Mỹ thăm Việt Nam, quyết định đặt trọng tâm hợp tác vào đổi mới sáng tạo, khoa học - công nghệ, trong đó có bán dẫn và AI.

Những chuyển động đó đang mở ra nhiều cơ hội cho ngành sản xuất chíp bán dẫn và các địa phương, cơ quan quản lý, cơ sở đào tạo cũng đang tích cực chuyển động để đón bắt cơ hội lớn này.

Trong tuyên bố chung về quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện Việt - Mỹ hôm 10/9/2023, hai bên ghi nhận tiềm năng của Việt Nam trong việc trở thành quốc gia chủ chốt trong ngành công nghiệp bán dẫn, đồng thời “ủng hộ sự phát triển nhanh chóng của hệ sinh thái bán dẫn tại Việt Nam”. Đối với Việt Nam, số liệu từ Cổng thông tin khoa học và công nghệ quốc gia cho thấy nước ta hiện có 5.575 kỹ sư thiết kế chip. Bộ Thông tin và Truyền thông cho hay nhu cầu nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam là 5.000 - 10.000 kỹ sư/năm, song khả năng đáp ứng chưa đến 20%.

Cụm từ “chíp bán dẫn” hay “công nghệ bán dẫn” trở thành chủ đề hot trong mùa tuyển sinh năm nay.

Học ngành chíp bán dẫn và liên quan ở đâu?

Thực tế, tại các trường đại học hoặc cơ sở giáo dục đào tạo nghề, công nghệ bán dẫn hiện đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của kinh tế toàn cầu, đặc biệt là trong thời đại số. Chính vì thế các ngành nghề đào tạo liên quan đến công nghệ bán dẫn được nhiều người đăng ký học.

Đối với chương trình đại học, làm công nghệ bán dẫn thì có thể tham khảo học các ngành nghề như sau:

- Ngành Kỹ thuật Điện - Điện tử mở thêm phân ngành Hệ thống Mạch - Phần cứng tại trường Đại học Bách khoa, Đại học Quốc gia TP.HCM.

- Ngành Kỹ thuật Vi điện tử và Công nghệ nano tại trường Đại học Bách khoa Hà Nội.

- Ngành Kỹ thuật điện tử và Tin học tại Đại học Quốc gia Hà Nội.

- Ngành Kỹ thuật thiết kế vi mạch Trường Đại học Công nghệ thông tin - Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.

- Đại học Đà Nẵng.

- Trường Đại học Cần Thơ

- Trường Đại học Khoa học và Công nghệ Hà Nội.

- Trường Đại học Phenikaa.

- Trường Đại học FPT 

Ngoài ra, cũng có thể đăng ký các tổ chức đào tạo và tổ chức nghề nghiệp chuyên về công nghiệp bán dẫn: Như Semiconductor Industry Association (SIA) và International Electronics Manufacturing Initiative (iNEMI). Những tổ chức này cung cấp các khóa học, chứng chỉ và tài liệu đào tạo về công nghệ và quy trình sản xuất trong ngành công nghiệp bán dẫn.

Nếu có cơ hội du học, khả năng và lợi thế của bạn sẽ càng nâng cao trên thị trường đối với ngành học này. Và Mỹ là “miền đất hứa” với khả năng dẫn đầu trong lĩnh vực này. Các trường đại học hàng đầu trên thế giới như Đại học Stanford, Massachusetts Institute of Technology (MIT), và California Institute of Technology (Caltech) cung cấp những chương trình học uy tín trong lĩnh vực này.

Nhiều cơ sở đào tạo chuyên ngành chíp bán dẫn và liên quan cho sinh viên lựa chọn.

Mức lương của ngành công nghiệp bán dẫn có hấp dẫn?

Mức lương trong ngành công nghiệp bán dẫn thường rất hấp dẫn, phản ánh trình độ học vấn, kỹ năng, và cấp bậc của nhân viên. Dưới đây là thông tin thống kê về mức lương của các vị trí phổ biến trong ngành công nghệ bán dẫn:

Mức lương tại Hoa Kỳ:

Kỹ sư thiết kế vi mạch: 120.000 - 200.000 USD/năm

Kỹ sư sản xuất bán dẫn: 100.000 - 150.000 USD/năm

Kỹ sư kiểm thử bán dẫn: 70.000 - 100.000 USD/năm

Kỹ sư vận hành thiết bị bán dẫn: 60.000 – 90.000 USD/năm

Kỹ sư quản lý bán dẫn: 150.000 - 250.000 USD/năm

Mức lương tại Việt Nam:

Mức lương trung bình của các vị trí trong ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam vào khoảng từ 15 triệu đồng đến 45 triệu đồng/ tháng.

Những vị trí có kinh nghiệm và năng lực cao có thể nhận được mức lương hơn 100 triệu đồng/tháng.

Mức lương trong ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam đang có xu hướng tăng lên do sự phát triển mạnh mẽ của ngành này trong thời gian gần đây. Điều này cũng tương đối phản ánh xu hướng toàn cầu, khi ngành công nghiệp bán dẫn ngày càng trở nên quan trọng và cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.

Mức lương ngành chíp bán dẫn được đánh giá khá hấp dẫn.