Coolmate công bố vòng Series C được dẫn dắt bởi Vertex Growth Fund (hậu thuẫn bởi Temasek) nhằm đẩy mạnh chiến lược “Go Women - Go Offline - Go Global”

M&A chiến lược tăng tốc

Mặc dù tổng giá trị giao dịch trong tháng 10 gần tương đương tháng 9, bức tranh mua bán và sáp nhập M&A tại Việt Nam lại cho thấy tín hiệu phục hồi rõ rệt về chất lượng. Dữ liệu do Grant Thornton công bố cho thấy rõ điều này, khi phần lớn thương vụ hoàn tất trong tháng là M&A chiến lược (strategic M&A) do nhà đầu tư nước ngoài dẫn dắt - sự khác biệt so với giai đoạn trước, vốn chủ yếu xoay quanh hoạt động tái cấu trúc nội bộ trong nước.

Các thương vụ như OCI Holdings mua 65% Elite Solar Power Wafer hay Sumitomo thâu tóm 49% CTCP Tư vấn và Phát triển điện Cửu Long (MEE JSC) minh chứng cho dòng vốn chiến lược dài hạn đang quay trở lại Việt Nam. Đáng chú ý, khoản đầu tư của Sumitomo còn là thương vụ đầu tiên của Tập đoàn Nhật vào lĩnh vực thủy điện, mở rộng hiện diện bên cạnh chuỗi dự án khu công nghiệp Thăng Long, đồng thời mở ra cơ hội hợp tác lâu dài trong các lĩnh vực năng lượng và hạ tầng.

Cùng lúc, dòng vốn từ các quỹ đầu tư tư nhân (private equity - PE) vốn thận trọng suốt hai năm qua đã bắt đầu quay trở lại với nhiều thương vụ mở màn trong tháng 10. Ares Asia Private Equity rót vốn vào MEDLATEC, trong khi EMIA đầu tư vào MyStorage đánh dấu những thương vụ PE (vốn cổ phần tư nhân) “đầu tiên” sau giai đoạn chững lại kéo dài. Sự xuất hiện trở lại của các quỹ PE phản ánh niềm tin phục hồi vào triển vọng trung và dài hạn của thị trường Việt Nam, trong bối cảnh kinh tế vĩ mô ổn định và nhu cầu vốn cho các doanh nghiệp trong nước ngày càng lớn.

Trong lĩnh vực năng lượng, hoạt động M&A tiếp tục sôi động nhờ sự tham gia mạnh mẽ của nhà đầu tư quốc tế. Levanta Holding Pte. Ltd. mua 80% cổ phần HBRE Gia Lai Wind Power JSC với giá 33,1 triệu USD, trong khi Verdant Energy hoàn tất mua lại danh mục điện mặt trời mái nhà 11 MW từ 10 trung tâm thương mại, dự kiến tạo hơn 11.700 MWh năng lượng sạch mỗi năm. Những thương vụ này không chỉ bổ sung nguồn vốn xanh vào thị trường Việt Nam, mà còn thể hiện xu hướng phát triển bền vững ngày càng được nhà đầu tư quốc tế chú trọng.

Trong nhóm doanh nghiệp niêm yết, Platinum Victory - cổ đông lớn nhất của REE đăng ký mua thêm hơn 18 triệu cổ phiếu, trị giá dự kiến 43,6 triệu USD, có thể nâng tỷ lệ sở hữu lên gần 45%. Ở mảng tiêu dùng, bán lẻ, Coolmate công bố vòng Series C được dẫn dắt bởi Vertex Growth Fund (hậu thuẫn bởi Temasek), cùng sự tham gia của Cool Japan Fund và Youngone CVC, nhằm đẩy mạnh chiến lược “Go Women - Go Offline - Go Global”. Đây là những tín hiệu cho thấy, dòng vốn PE quốc tế không chỉ quay lại, mà còn chú trọng đầu tư vào các thương hiệu tiêu dùng thế hệ mới, với mục tiêu tăng trưởng dài hạn.

Dòng vốn PE nội địa cũng ghi nhận các chuyển động mới. CTCP Chứng khoán DSC (HOSE: DSC) trở thành cổ đông lớn của CTCP Dược phẩm Trung ương VIDIPHA (HOSE: VDP) sau thương vụ 214 tỷ đồng ngày 8/10. Tỷ lệ sở hữu của DSC tăng từ 4,923% lên 19,77%, đánh dấu bước mở rộng đầu tiên của nhà đầu tư tài chính này trong ngành dược - một lĩnh vực đầy tiềm năng tại Việt Nam.

Trong lĩnh vực tiện ích, Private Infrastructure Development Group (PIDG) thông qua InfraCo - đầu tư 218,6 tỷ đồng (8,68 triệu USD) vào dự án nước sạch Hòa Bình - Xuân Mai thuộc AquaOne. Thương vụ này nối tiếp các khoản bảo lãnh xanh từ GuarantCo, gồm 875,1 tỷ đồng cho hợp phần Xuân Mai - Phú Thọ và 317,2 tỷ đồng cho hợp phần Xuân Mai - Hà Nội, khẳng định vai trò ngày càng lớn của các quỹ đầu tư hạ tầng bền vững tại Việt Nam.

Nhìn tổng thể, tháng 10 ghi nhận hai động lực hồi phục song song.

Thứ nhất là vốn chiến lược từ tập đoàn quốc tế quay trở lại, đặc biệt trong các lĩnh vực năng lượng và sản xuất.

Thứ hai là các quỹ PE - từ tài chính đến hạ tầng - đã thực hiện những thương vụ đầu tiên sau thời gian dài đứng ngoài quan sát. Đây là những tín hiệu tích cực cho chu kỳ M&A mới của Việt Nam trong giai đoạn 2025-2026.

Mở rộng khẩu vị

Khẩu vị đầu tư của các quỹ PE cũng đã phần nào được mở rộng. Thay vì chỉ tập trung vào những doanh nghiệp quy mô lớn, các quỹ bắt đầu chủ động tìm kiếm cơ hội ở nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) và các start-up có tiềm năng tăng trưởng nhanh, đặc biệt trong các lĩnh vực đang được Chính phủ ưu tiên thúc đẩy. Đây là bước chuyển quan trọng cho thấy dòng vốn PE không chỉ quay trở lại, mà còn trở nên linh hoạt hơn, sẵn sàng đồng hành cùng những mô hình kinh doanh mới nổi của nền kinh tế.

Thị trường vốn tư nhân Việt Nam đang bước vào giai đoạn tái định hình sau hơn hai năm trầm lắng bởi biến động kinh tế toàn cầu và sự thận trọng của nhà đầu tư. Nếu giai đoạn 2022-2023 chứng kiến dòng vốn PE co hẹp, tập trung chủ yếu vào các doanh nghiệp lớn và những thương vụ tái cấu trúc, thì từ năm 2024-2025, thị trường bắt đầu xuất hiện các tín hiệu phục hồi rõ rệt. Nhiều quỹ đầu tư quốc tế quay trở lại “săn tìm” cơ hội tại Việt Nam nhờ triển vọng tăng trưởng trung – dài hạn, chính sách ổn định, và nhu cầu vốn lớn ở hàng loạt lĩnh vực từ tiêu dùng, y tế, giáo dục đến năng lượng sạch và hạ tầng số.

Điểm đáng chú ý là khẩu vị của các quỹ PE đang mở rộng. Bên cạnh những giao dịch truyền thống với doanh nghiệp đầu ngành, quỹ bắt đầu tích cực tiếp cận SME cũng như start-up có khả năng tăng trưởng nhanh, đặc biệt trong các lĩnh vực được Chính phủ ưu tiên như năng lượng tái tạo, logistics xanh, công nghệ - chuyển đổi số, y tế - xét nghiệm và sản xuất công nghiệp hỗ trợ. Nhiều thương vụ gần đây như Ares Asia đầu tư vào MEDLATEC, EMIA rót vốn vào MyStorage, hay Vertex Growth dẫn dắt vòng Series C của Coolmate cho thấy sự dịch chuyển này diễn ra mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Bên cạnh PE, dòng vốn hạ tầng tư nhân (private infrastructure capital) cũng nổi lên như một động lực mới. Các tổ chức như PIDG, GuarantCo hay những quỹ năng lượng tái tạo đến từ Singapore, Nhật Bản và châu Âu tích cực tham gia vào các dự án nước sạch, điện gió, điện mặt trời, và hạ tầng thiết yếu. Những thương vụ của InfraCo vào Hòa Bình - Xuân Mai hay Verdant Energy trong lĩnh vực điện mặt trời mái nhà góp phần hình thành thị trường vốn hạ tầng bền vững đang phát triển nhanh tại Việt Nam.

Hoạt động private credit - mô hình cho vay thay thế ngân hàng cũng bắt đầu được quan tâm khi nhu cầu vốn của doanh nghiệp phục hồi nhưng khả năng tiếp cận tín dụng ngân hàng vẫn hạn chế. Một số quỹ khu vực châu Á đã khảo sát thị trường Việt Nam để triển khai cấu trúc nợ linh hoạt, tài trợ cho các thương vụ mua lại hoặc mở rộng sản xuất.

Tổng thể, thị trường vốn tư nhân Việt Nam đang chuyển sang pha hoạt động sôi động và đa dạng hơn: nhiều nhà đầu tư mới gia nhập, khẩu vị rủi ro mở rộng, cấu trúc giao dịch linh hoạt hơn, và dòng vốn không chỉ dồn vào thương vụ quy mô lớn, mà lan tỏa sang cả SME, start-up và hạ tầng thiết yếu. Trong bối cảnh nền kinh tế đặt trọng tâm vào tăng trưởng xanh, chuyển đổi số và nâng cấp hạ tầng, Việt Nam được đánh giá là một trong những điểm đến hấp dẫn nhất của dòng vốn tư nhân tại Đông Nam Á trong những năm tới.