Chọn chủ đầu tư không qua đấu thầu; bán tài sản nhà nước không qua đấu giá; vi phạm quy hoạch sử dụng đất, trật tự xây dựng; thực hiện dự án trên đất quốc phòng chưa được bàn giao; giao đất, cho thuê đất thực hiện dự án khi không có kế hoạch sử dụng đất; sử dụng đất trái mục đích… là những sai phạm nghiêm trọng xảy ra ở 35 dự án “vàng” tại tỉnh Khánh Hòa vừa được Thanh tra Chính phủ công bố.

Khánh Hòa cấp giấy chứng nhận đầu tư, giao chủ đầu tư thực hiện Dự án The Horizon Nha Trang không qua đấu thầu.

Thanh tra Chính phủ cũng khẳng định, việc địa phương này thay đổi quy hoạch 1/500 với nhiều dự án “vàng” bất chấp pháp luật là “thể hiện sự yếu kém trong công tác chuẩn bị, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, sự tùy tiện, thiếu kiên quyết trong quản lý, điều hành”.

Tùy tiện, yếu kém trong quản lý, điều hành

Việc tùy tiện, yếu kém của chính quyền tỉnh Khánh Hòa, theo Thanh tra Chính phủ, thể hiện qua việc để chậm tiến độ đầu tư hoặc thay đổi quy hoạch… xoành xoạch.

Điển hình, Dự án Khu du lịch nghỉ dưỡng Trần Thái (TP. Cam Ranh) do Công ty CP Trần Thái làm chủ đầu tư, được cấp Giấy chứng nhận đầu tư từ năm 2009, với thời hạn hoàn thành là năm 2014, nhưng tới năm 2012, theo đề xuất của chủ đầu tư, cơ quan chức năng tỉnh Khánh Hòa lại điều chỉnh lùi thời hạn hoàn thành tới năm 2016. Đến năm 2014, cơ quan chức năng tỉnh Khánh Hòa lại tiếp tục điều chỉnh lùi thời hạn hoàn thành Dự án.

Chưa hết, sau 3 năm kể từ khi dự án này được cấp Giấy chứng nhận đầu tư, UBND tỉnh Khánh Hòa mới phê duyệt quy hoạch 1/500 và trong vòng 4 năm sau, UBND tỉnh này đã có 5 lần điều chỉnh quy hoạch 1/500. Sau gần 9 năm kể từ khi được cấp giấy chứng nhận lần đầu (tháng 12/2009), đến thời điểm thanh tra, Dự án vẫn chưa có báo cáo đánh giá tác động môi trường.

Thanh tra Chính phủ cho rằng, việc nhiều lần lùi thời hạn hoàn thành, điều chỉnh giấy chứng nhận đầu tư, điều chỉnh quy hoạch 1/500 như trên thể hiện sự yếu kém trong công tác chuẩn bị, thẩm định, phê duyệt quy hoạch; sự tùy tiện, thiếu kiên quyết trong quản lý, điều hành của các cơ quan quản lý nhà nước tỉnh Khánh Hòa.

Tương tự, Dự án Câu lạc bộ du thuyền và khu nghỉ dưỡng Cam Ranh (huyện Cam Lâm) do Công ty CP Đầu tư và Phát triển công nghệ Mefrimex làm chủ đầu tư, sau 13 năm kể từ khi được đồng ý cho liên doanh đầu tư và 8 năm kể từ khi được cấp Giấy chứng nhận đầu tư lần đầu, tới nay vẫn chưa hoàn thành và chủ dự án cũng chưa thực hiện xong nghĩa vụ tài chính về đất đai.

Với dự án này, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Khánh Hòa làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm để xảy ra tình trạng chậm tiến độ kéo dài để xem xét xử lý theo quy định pháp luật.

Kết quả thanh tra 32 dự án lớn và 3 trường hợp chuyển đổi nhà đất công có vị trí đắc địa sang mục đích khác tại tỉnh Khánh Hòa giai đoạn 2010 - 2017 cho thấy, đa số dự án đều chậm tiến độ, bị đề nghị xem xét nguyên nhân để xử lý.

Nhiều dự án lớn bị thu hồi

Đó là Dự án Khu trung tâm thương mại dịch vụ và khách sạn Đông Hải do Công ty CP Đầu tư và phát triển Đông Hải làm chủ đầu tư.

Thanh tra Chính phủ xác định, UBND tỉnh Khánh Hòa lựa chọn chủ đầu tư không thông qua đấu thầu; cho thuê đất thực hiện dự án vi phạm pháp luật về đất đai; bán tài sản nhà nước theo giá trị còn lại theo hình thức chỉ định mà không bán đấu giá công khai rộng rãi là vi phạm pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước.

Từ đó, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Khánh Hòa chấm dứt hoạt động của Dự án, thu hồi giấy chứng nhận đầu tư và thu hồi lại đất đã giao, cho thuê đối với Dự án theo trình tự, thủ tục quy định.

Với Dự án Khách sạn - Nhà hàng Minexco Cam Ranh (TP. Cam Ranh), chủ đầu tư là Công ty CP Khoáng sản và Đầu tư Khánh Hòa, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị chấm dứt hoạt động, thu hồi giấy chứng nhận đầu tư và thu hồi lại đất đã giao.

Chưa hết, Thanh tra Chính phủ còn yêu cầu chấm dứt hoạt động dự án đầu tư, thu hồi giấy Chứng nhận đầu tư và thu hồi đất đã giao, cho thuê đối với Dự án Trồng rừng, nuôi rong biển kết hợp du lịch sinh thái đảo Hòn Rùa (TP. Nha Trang).

Nguyên nhân là, UBND tỉnh Khánh Hòa có hàng loạt sai phạm như lựa chọn chủ đầu tư không qua đấu thầu dự án; cho thuê đất khi đất chưa có trong quy hoạch và kế hoạch sử dụng; cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho Dự án và cho thuê đất, bãi đá, mặt nước biển liền kề đảo Hòn Rùa khi chưa có sự chấp thuận của bộ, ngành liên quan là vi phạm Luật Đất đai.

Một số dự án khác cũng bị Thanh tra Chính phủ kiến nghị thu hồi đất, giấy phép đầu tư, ngoài nguyên nhân sai phạm của chính quyền tỉnh Khánh Hòa, còn bởi quá chậm tiến độ hoặc chưa giao đất, gồm các dự án: Dịch vụ Trung tâm bơi lội thể thao Khánh Hòa; Trung tâm sách và dịch vụ tổng hợp Tân Tiến; Đầu tư Khu kinh doanh dịch vụ và tổ chức sự kiện Hoa Đà; Công viên văn hóa, giải trí, thể thao Nha Trang.

Theo Thanh tra Chính phủ, có 8 dự án bị chấm dứt hoạt động theo Luật Đầu tư do không thực hiện đúng cam kết về tiến độ và có vi phạm pháp luật.

Rà soát dự án, thu hồi tiền về ngân sách

Sau quá trình thanh tra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Khánh Hòa và bộ, ngành liên quan thu hồi về ngân sách nhà nước hơn 11 tỷ đồng cùng tiền lãi do UBND tỉnh Khánh Hòa quyết định mốc thời gian tính tiền cho thuê đất trái pháp luật tại Dự án Khu phức hợp Thiên Triều (nay là Mường Thanh Viễn Triều) tại TP. Nha Trang.

Tại dự án này, Công ty CP Đầu tư Thiên Triều (từ tháng 11/2014 đổi chủ đầu tư là Công ty CP Đầu tư Viễn Triều Nha Trang) thực hiện Dự án Khách sạn và căn hộ cao cấp Oceanus, hiện đã hoàn thành một số nhà chung cư và đưa vào sử dụng.

Dự án được UBND tỉnh Khánh Hòa cho phép, ký phụ lục hợp đồng BT, nhưng không báo cáo Thủ tướng Chính phủ, chưa được các cơ quan chức năng xem xét tính toán nghĩa vụ tài chính có liên quan.

Theo quy định của pháp luật về đất đai, việc thu tiền thuê đất phải thực hiện từ ngày 11/1/2013 (ngày cắm mốc, bàn giao đất tại thực địa), nhưng UBND tỉnh Khánh Hòa quyết định thời điểm tính tiền thuê đất từ ngày 8/10/2015, không thu tiền thuê đất hơn 2 năm và không xử phạt chậm nộp.

Mặc dù Cục Thuế tỉnh Khánh Hòa và các sở liên quan đã đề xuất thu về ngân sách nhà nước, nhưng Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa đã không chỉ đạo thu là vi phạm các quy định của pháp luật về tài chính đất đai, quản lý thu ngân sách nhà nước và quản lý thuế, gây thất thu cho ngân sách số tiền tạm tính là 11,21 tỷ đồng. Không chỉ kiến nghị truy thu tiền, Thanh tra Chính phủ còn đề nghị giao Công an tỉnh Khánh Hòa xác minh làm rõ dấu hiệu sai phạm tại Dự án để xử lý.

Với Dự án Tổ hợp khách sạn căn hộ cao cấp Mường Thanh Nha Trang (TP. Nha Trang), UBND tỉnh Khánh Hòa cũng phải có trách nhiệm xác định thu bổ sung số tiền sử dụng đất đối với các tầng và diện tích xây dựng vượt quy định, nhưng chỉ sau khi được Thủ tướng cho phép điều chỉnh quy hoạch TP. Nha Trang.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ còn kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo UBND tỉnh Khánh Hòa phải xác định lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất không để thất thu đối với các dự án: Khu nhà ở cao cấp Hoàng Phú, Khách sạn Xanh - Nha Trang 2; Nhà đất số 68 - Thống Nhất, nhà đất số 9B - đường Hoàng Hoa Thám (đều ở TP. Nha Trang) và Dự án Khu du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng cao cấp Eurowindow Nha Trang tại các lô D12a, D12b, D12c Khu du lịch Bắc bán đảo Cam Ranh.

Qua thanh tra 35 dự án (giai đoạn 2010 - 2017), Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng xử lý kỷ luật nghiêm minh trách nhiệm cá nhân và trách nhiệm người đứng đầu đối với Chủ tịch UBND tỉnh Khánh Hòa; kiến nghị hình thức xử lý kỷ luật phù hợp đối với các phó chủ tịch UBND tỉnh có liên quan về những vi phạm.