Năm 2024 được xem là năm thành công đối với ngành gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam. Kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 16,28 tỷ USD, tăng 20,9% so với năm 2023 - cao nhất trong 5 năm qua.

Trong đó, Mỹ tiếp tục là thị trường lớn nhất, chiếm 55,6% tổng kim ngạch xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam, đạt 9,1 tỷ USD. Các thị trường khác như Trung Quốc, Nhật Bản và EU cũng ghi nhận sự tăng trưởng đáng kể.

Song từ đầu năm 2025 đến nay, nền kinh tế thế giới tiếp tục diễn biến phức tạp, khó lường, việc Mỹ áp thuế quan lên nhiều quốc gia gây lo ngại về căng thẳng thương mại toàn cầu.

Ông Nguyễn Liêm, Chủ tịch Hiệp hội Chế biến gỗ Bình Dương cho hay, ngành gỗ xuất khẩu sang Mỹ chiếm hơn 50% tổng sản phẩm. Do đó, khi Mỹ áp thuế, sức mua của người tiêu dùng giảm thì đơn hàng về Việt Nam sẽ giảm.

Các doanh nghiệp trong ngành đang tích cực tìm kiếm thêm thị trường mới ngoài Mỹ như châu Phi, Trung Đông, Australia, New Zealand, Canada, Dubai… Tuy nhiên, ông Liêm cho rằng, các thị trường này hoặc là khá ít dân, hoặc là đơn hàng nhỏ. Vì vậy, việc mở rộng thị trường không có hiệu quả nhiều.

Theo các doanh nghiệp, do đời sống tại các nước xuất khẩu trọng điểm đang khó khăn, nên sức mua kém. Ngoài ra, trong giai đoạn trước, khi lãi suất thấp, các nhà nhập khẩu thường mua tích trữ và có kế hoạch theo năm. Nhưng hiện lãi suất quá cao, khiến kế hoạch mua hàng chuyển về theo mùa, theo quý, mua bán thận trọng hơn để quan sát dấu hiệu thị trường và chủ yếu là đơn hàng nhỏ.

Ông Nguyễn Văn Thu, Giám đốc Công ty cổ phần Chế biến gỗ nội thất Thành Tâm nhận định: “Năm 2025, nhìn chung về tổng thể, ngành nội thất sẽ gặp nhiều thách thức khi địa chính trị có sự thay đổi lớn. Trong đó, thị trường xuất khẩu sẽ gặp tác động bởi các chính sách thuế quan của Mỹ. Việc mở rộng thị trường được dự đoán sẽ gặp không ít khó khăn, theo thông tin phản hồi từ nhiều khách hàng lớn của chúng tôi, thị trường tại châu Âu và Bắc Mỹ vẫn chưa có dấu hiệu khởi sắc”.

Đồng quan điểm, ông Đặng Công Quang, Giám đốc Forexco Quảng Nam cho biết, năm 2024, Forexco giảm gần một phần ba tổng doanh thu xuất khẩu khi tập trung chủ lực vào thị trường châu Âu và Mỹ.

“Khi mở rộng ra thị trường Nhật Bản, dòng sản phẩm ngoài trời không có nhiều lợi thế. Vì phần lớn người dân Nhật sống trong căn hộ bé, khác với kiểu nhà vườn rộng thường thấy ở phương Tây. Ở các thành phố của Nhật Bản, người dân vẫn mua đồ ngoại thất, nhưng cỡ nhỏ để ban công là chủ yếu. Vì vậy, doanh số ở thị trường này không cao, khó mở rộng trong thời gian tới”, ông Quang chia sẻ.

Hiện tại, nhiều doanh nghiệp ngành gỗ và nội thất lựa chọn hướng đi giữ vững chất lượng sản phẩm, dịch vụ, nhưng tính toán kỹ hơn về việc siết chi phí khác để tăng tính cạnh tranh. Đồng thời đẩy mạnh xúc tiến thương mại nhằm chốt được đơn hàng, chấp nhận lợi nhuận thấp để ổn định phí vận hành cũng như chi trả lương cho người lao động.

Với Forexco, là doanh nghiệp có chứng nhận FSC thứ 6 tại Việt Nam, hiện quản lý 1.500 ha rừng đủ tiêu chuẩn, đầy đủ hệ thống điện mặt trời áp mái từ năm 2020. Do đó, ông Đặng Công Quang chia sẻ, năm nay doanh nghiệp đổi chiến lược, hướng đến mở rộng thị trường thông qua việc quảng bá chủ động hơn, như tham gia hội chợ quốc tế HawaExpo diễn ra từ 5-7/3 tại TP.HCM, song song đó là xúc tiến thương mại ở Mỹ, Đức… trong thời gian tới để tìm kiếm thêm khách hàng.

Có thể thấy, các doanh nghiệp đều rất quyết tâm, không vì khó khăn mà dừng lại. Theo họ, nếu dừng lại, không chỉ không tiếp cận được thị trường mới, mà còn tự cắt đứt cơ hội liên kết với các khách hàng tiềm năng vì đối tác không rõ chúng ta còn tồn tại hay không.