Hơn 640 dự án hỗ trợ sinh kế, 100% hộ nghèo có nhu cầu được hỗ trợ

Theo thống kê mới nhất của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thái Nguyên, đến đầu năm 2025, toàn tỉnh ghi nhận 23.061 hộ nghèo (chiếm 5,46%) và 15.482 hộ cận nghèo (3,67%). Trong nhóm hộ nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ rất lớn với 19.354 hộ, tương đương 83,93% tổng số hộ nghèo.

Giai đoạn 2021 - 2025, Chương trình Mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững của Thái Nguyên được phân bổ tổng nguồn vốn hơn 1.167 tỷ đồng, gồm 1.113 tỷ đồng từ ngân sách Trung ương và hơn 53 tỷ đồng ngân sách địa phương. Cùng với đó là 136 văn bản chỉ đạo, kế hoạch, nghị quyết được ban hành nhằm tổ chức thực hiện đồng bộ, thống nhất.

Nhờ sự chủ động này, tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn đa chiều đã giảm mạnh. Nếu như đầu năm 2022, con số này là 10,29% thì đến cuối năm 2024 chỉ còn 5,46%, giảm 4,83%, bình quân mỗi năm giảm 1,61%, vượt kế hoạch đề ra.

Thái Nguyên đang tập trung đồng bộ các giải pháp từ sản xuất, đào tạo nghề, tạo việc làm đến nâng cao chất lượng hạ tầng cơ sở để đạt mục tiêu đã đặt ra.

Phân tích theo từng địa bàn cho thấy tốc độ giảm nghèo của hai tỉnh cũ trong giai đoạn hợp nhất có sự khác biệt, song đều vượt mục tiêu. Cụ thể, Bắc Kạn cũ từ 27,37% xuống còn 19,46% vào cuối 2024, bình quân giảm 2,63%/năm (vượt mục tiêu 2 - 2,25%/năm). Thái Nguyên cũ từ 6,14% xuống 2,04% vào cuối 2024, bình quân giảm 1,37%/năm (đạt và vượt mục tiêu đề ra).

Từ kết quả này, Thái Nguyên đặt mục tiêu đến cuối 2025 giảm tỷ lệ hộ nghèo xuống còn 4,65%, coi đây là nền tảng quan trọng để bước sang giai đoạn 2026 - 2030.

Trong 3 năm triển khai Chương trình Mục tiêu quốc gia, toàn tỉnh đã thực hiện 642 dự án hỗ trợ phát triển sản xuất với sự tham gia của 13.330 hộ, trong đó có 6.811 hộ nghèo, 3.791 hộ cận nghèo và 2.728 hộ mới thoát nghèo. Các mô hình sản xuất nông - lâm nghiệp phù hợp địa hình, thổ nhưỡng từng vùng giúp người dân nâng cao thu nhập và giảm dần phụ thuộc vào hỗ trợ.

Đặc biệt, 100% hộ nghèo, hộ cận nghèo có khả năng lao động và có nhu cầu trên địa bàn huyện nghèo cũ được hỗ trợ nâng cao năng lực sản xuất. Đây được xem là bước đi đúng hướng, bởi việc giảm nghèo bền vững phải gắn với việc tăng năng lực tự thân của từng hộ dân.

Cùng với hỗ trợ sinh kế, Thái Nguyên đặc biệt tập trung giải quyết mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản. Trong đó, việc làm là trụ cột quan trọng nhất.

Dự ước đến cuối năm 2025, tỉnh sẽ hỗ trợ kết nối việc làm cho khoảng 8.500 lao động thuộc hộ nghèo, cận nghèo và hộ mới thoát nghèo. Ngoài ra, khoảng 2.000 lao động của các huyện nghèo cũ được thụ hưởng chương trình đào tạo nghề, trong đó có 1.800 lao động được đào tạo để chuẩn bị đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

Dù đạt nhiều kết quả tích cực, quá trình lồng ghép nguồn vốn giữa các Chương trình Mục tiêu quốc gia, chương trình dự án và nguồn lực địa phương vẫn gặp nhiều vướng mắc. Nguyên nhân chủ yếu đến từ sự khác biệt về tiêu chí, đối tượng thụ hưởng và cách thức tổ chức thực hiện của từng chương trình.

Nhằm tháo gỡ khó khăn, HĐND tỉnh Thái Nguyên đã ban hành Nghị quyết 20/2022/NQ-HĐND ngày 28/10/2022, thiết lập cơ chế lồng ghép thống nhất giữa các chương trình mục tiêu quốc gia và với các dự án khác. Nghị quyết này được đánh giá là giải pháp mang tính đột phá, tạo nền tảng để các sở, ngành và địa phương chủ động phối hợp, tránh trùng lặp đối tượng, địa bàn và nội dung hỗ trợ.

Nhờ cơ chế mới, các địa phương xây dựng kế hoạch hằng năm sát thực tiễn, ưu tiên nguồn lực cho vùng đặc biệt khó khăn, đồng thời bảo đảm việc đầu tư không dàn trải, tăng hiệu quả sử dụng vốn.

Hoàn thành 100% kế hoạch xóa nhà tạm, nhà dột nát

Theo ông Nguyễn Thành Nam, Chi cục trưởng Chi cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn tỉnh Thái Nguyên, một trong những điểm thành công nổi bật là việc thiết kế mô hình sinh kế “lấy cộng đồng làm gốc”. Người dân tham gia từ khâu lập kế hoạch, chọn mô hình đến triển khai và giám sát. Cách làm này giúp tăng tính chủ động, phát huy nội lực và đảm bảo mô hình phù hợp đặc thù từng vùng.

“Xác định giảm nghèo bền vững là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị, Thái Nguyên đang tập trung đồng bộ các giải pháp từ sản xuất, đào tạo nghề, tạo việc làm đến nâng cao chất lượng hạ tầng cơ sở để đạt mục tiêu đã đặt ra.”, ông Nam cho hay. 

Sự thay đổi trong đời sống người dân được thể hiện rõ nhất qua chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát theo Công điện 102/CD-TTg ngày 6/10/2024 của Thủ tướng Chính phủ. Sau hơn một tháng thực hiện, Thái Nguyên đã hoàn tất hỗ trợ 6.953 hộ dân, trong đó 5.426 hộ được xây mới và 1.527 hộ được sửa chữa, hoàn thành toàn bộ chỉ tiêu trong thời gian ngắn.

Những căn nhà mới kiên cố, được xây đúng tiêu chuẩn đã giúp các hộ dân an cư, giảm rủi ro trước thiên tai, đồng thời củng cố niềm tin vào nỗ lực giảm nghèo của tỉnh. Đối với nhiều gia đình, đây là nền tảng quan trọng để họ tập trung cho sản xuất, mở rộng sinh kế và hướng tới cuộc sống ổn định hơn trong thời gian tới.

Với kết quả đạt được trong giai đoạn 2021 - 2024, Thái Nguyên có cơ sở để hướng đến giai đoạn 2030 với mục tiêu giảm nghèo đa chiều từ 1 - 1,5% mỗi năm và giảm 3 - 4% trong đồng bào dân tộc thiểu số. Tuy nhiên, thách thức vẫn rất lớn khi tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số còn chiếm tới gần 84% tổng số hộ nghèo toàn tỉnh.

Giai đoạn tới, tỉnh dự kiến mở rộng các mô hình sinh kế hiệu quả, tăng đầu tư vào đào tạo nghề, đẩy mạnh xuất khẩu lao động, đồng thời thực hiện tốt cơ chế lồng ghép nguồn lực để bảo đảm mỗi đồng vốn đều phát huy hiệu quả.