Tại nhiều xã miền núi của Quảng Ngãi, công tác giảm nghèo trước đây chủ yếu tập trung vào hỗ trợ con giống, vật tư hay hướng dẫn kỹ thuật. Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều hộ vẫn loay hoay vì thiếu thông tin đầy đủ, không biết cách áp dụng mô hình mới hay tìm nguồn tiêu thụ nông sản. Việc triển khai giảm nghèo thông tin theo chương trình mục tiêu quốc gia đã khắc phục khoảng trống này, mang lại phương thức tiếp cận chủ động hơn cho người dân.

Ông Nguyễn Hữu Hai (giữa), ở thôn Đề An, xã Đình Cương giới thiệu các sản phẩm đũa do cơ sở của ông sản xuất. Ảnh: Thanh Phong.

Nhờ hệ thống truyền thanh, các buổi tập huấn, truyền thông trực tiếp đến từng thôn, từng nhóm hộ, người dân nắm được các cơ chế hỗ trợ, mô hình phát triển phù hợp và cả những rủi ro cần tránh. Ở một số địa bàn, việc ứng dụng mạng xã hội cũng giúp thông tin lan tỏa nhanh hơn đến thanh niên - lực lượng có khả năng tiếp nhận và chuyển hóa kiến thức mạnh nhất.

Không ít hộ nghèo đã tận dụng hỗ trợ ban đầu, kết hợp kiến thức từ các lớp tập huấn để xây dựng mô hình chăn nuôi, trồng trọt mới. Có hộ bắt đầu từ một con giống, sau vài năm đã mở rộng đàn, cải tạo chuồng trại theo hướng an toàn sinh học, mang lại nguồn thu ổn định.

Có hộ chuyển sang trồng loại cây bản địa có giá trị kinh tế, biết cách chăm sóc, bao trái, xử lý sâu bệnh và kết nối tiêu thụ. Những mô hình này đều xuất phát từ sự thay đổi tư duy khi người dân hiểu rõ “hỗ trợ là vốn mồi, còn thoát nghèo là việc của chính mình”.

Ở một số xã, tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh nhờ sự kết hợp giữa hỗ trợ vật chất và cung cấp thông tin. Chính quyền địa phương đánh giá, điểm quan trọng nhất là người dân đã nhận thức rõ muốn thoát nghèo thì phải chủ động và nỗ lực, không ỷ lại vào chính sách. Khi tư duy thay đổi, mọi hỗ trợ của Nhà nước đều phát huy hiệu quả.

Không chỉ ở một vài điểm sáng, tinh thần giảm nghèo thông tin đang lan tỏa rộng khắp các huyện miền núi. Tại nhiều địa bàn, người dân tiếp cận được kiến thức về kỹ thuật canh tác, thị trường tiêu thụ và các chương trình hỗ trợ mới nhất. Thanh niên địa phương cũng được khuyến khích tìm hiểu mô hình sản xuất qua mạng xã hội, xem cách các địa phương khác làm kinh tế và áp dụng phù hợp với điều kiện của mình.

Cùng với đó, đội ngũ cán bộ cấp xã được tập huấn kỹ năng truyền thông, soạn thảo bản tin, vận hành thiết bị và nắm vững nội dung để truyền đạt dễ hiểu. Điều này giúp thông tin đi đúng hướng, tránh lan truyền sai lệch hoặc quá tải. Những buổi họp thôn, diễn đàn trao đổi, đài truyền thanh cơ sở, trang mạng xã hội của địa phương trở thành kênh kết nối hiệu quả giữa chính sách và người dân.

Ở một xã miền núi phía tây, mô hình trồng cây ăn quả theo hướng hữu cơ được triển khai thành công sau khi người dân được hướng dẫn cụ thể về cách chọn giống, canh tác, bón phân, bao trái và bảo quản sau thu hoạch.

Từ chỗ thất bại vì thiếu kỹ thuật, nhiều hộ đã có vườn cây cho năng suất cao chỉ sau một mùa vụ. Một số hộ còn chủ động tìm hiểu thị trường qua mạng, kết nối thương lái, từng bước đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử.

Nhiều địa phương khác lại phát huy thế mạnh chăn nuôi gia súc truyền thống, nhưng theo hướng mới: có chuồng trại đạt chuẩn, tuân thủ quy trình chăm sóc và tiêm phòng. Mô hình này không chỉ cải thiện thu nhập cho hộ gia đình mà còn hình thành các tổ nhóm chăn nuôi, tạo sức mạnh cộng đồng.

Việc áp dụng thông tin vào thực tiễn cũng được thể hiện rõ qua sự thay đổi của thanh niên - lực lượng nòng cốt trong phát triển kinh tế ở vùng cao. Khi được hướng dẫn cách tìm kiếm thông tin, cập nhật kỹ thuật mới, họ trở thành người truyền lửa cho gia đình và cộng đồng, góp phần lan tỏa tinh thần tự lực, tự cường.

Ở cấp tỉnh, nhiều lớp tập huấn được tổ chức với hàng nghìn lượt cán bộ cơ sở tham gia, giúp chuẩn hóa kỹ năng truyền thông và triển khai hiệu quả công tác giảm nghèo. Các lớp học này được đánh giá là “xương sống” cho chương trình giảm nghèo thông tin, bởi thông qua đội ngũ cán bộ, chính sách mới đến được tận tay người dân, đặc biệt là đồng bào vùng sâu, vùng xa.

Chính quyền địa phương nhận định, giảm nghèo thông tin không chỉ là truyền đạt nội dung, mà là góp phần thay đổi nhận thức - yếu tố quyết định sự bền vững của công cuộc giảm nghèo. Khi người dân đã hiểu, tin và áp dụng, họ sẽ chủ động hơn trong sản xuất và tự mở ra con đường thoát nghèo cho mình.