TS. Nguyễn Thị Thu Hà, Giám đốc Trường Đào tạo cán bộ Agribank, Phó trưởng ban chỉ đạo ESG Agribank.

Hơn 27.800 tỷ đồng chảy vào tín dụng xanh

Chia sẻ tại Hội thảo “ESG trong ngành ngân hàng: Thực thi để dẫn đầu” do Báo Đầu tư tổ chức sáng ngày 19/11, TS. Nguyễn Thị Thu Hà, Giám đốc Trường Đào tạo cán bộ Agribank, Phó trưởng ban chỉ đạo ESG Agribank cho biết, trong giao dịch bán tín chỉ carbon với giá trị gần 51,5 triệu USD tại Việt Nam thời gian qua. Agribank có vai trò hỗ trợ quan trọng với các khách hàng này là bên bán chính trong các giao dịch này.

Tại Agribank, trong 42.485 khách hàng còn dư nợ cho vay đối với lĩnh vực xanh, 96% tổng số khách hàng (40.736 khách hàng) là ở lĩnh vực lâm nghiệp bền vững. Giá trị lĩnh vực lâm nghiệp bền vững đạt 6.805 tỷ đồng, chiếm 24,5% tổng dư nợ tín dụng xanh và đứng thứ hai về tỷ trọng. Dư nợ lĩnh vực năng lượng tái tạo, năng lượng sạch đứng đầu với giá trị cho vay 15.330 tỷ đồng, chiếm 55% tổng dư nợ tín dụng xanh. Thứ ba là lĩnh vực nông nghiệp xanh với dư nợ 5.540 tỷ đồng, chiếm 20% tổng dư nợ tín dụng xanh.

Tính đến ngày 30/6/2024, dư nợ cho vay đối với lĩnh vực xanh tại Agribank đạt 27.816 tỷ đồng. “Với những hoạt động đã và đang triển khai, dư nợ cho vay đối với các lĩnh vực xanh của Agribank có sự tăng trưởng ổn định qua từng năm, tỷ trọng tài trợ dự án xanh trong tổng dư nợ tín dụng của Agribank tăng từ 0,9% năm 2020 lên 1,8% năm 2023 và duy trì đến quý II/2024”, đại diện ban chỉ đạo ESG Agribank cho hay.

Tín dụng xanh chỉ là một vấn đề rất nhỏ trong yếu tố môi trường

Tuy vậy, TS. Nguyễn Thị Thu Hà cũng nhấn mạnh thực hành tại ESG Agribank không chỉ là tập trung ưu tiên nguồn vốn vào tín dụng xanh. Ngân hàng đã triển khai quản lý rủi ro môi trường trong hoạt động cấp tín dụng thông qua ban hành Quy định 1289/QyĐ/NHNo-RRTD ngày 31/5/2023 về quản lý rủi ro về môi trường trong hoạt động cấp tín dụng của Agribank, hiệu lực từ ngày 01/6/2023 (Quy định 1289), đáp ứng các yêu cầu của Thông tư 17/2022/TT-NHNN về hướng dẫn thực hiện quản lý rủi ro môi trường trong hoạt động cấp tín dụng của các TCTD.

“Trong 3 trụ cột của ESG là môi trường, xã hội và quản trị, thì Quy định 1289 chính là sự thể hiện rõ nét nhất sự quan tâm của Agribank đến yếu tố “môi trường”, khẳng định rủi ro môi trường trong hoạt động cấp tín dụng cũng là rủi ro tín dụng”, bà Hà cho biết.

Do đó, bà Hà cho biết, chính sách quản lý rủi ro môi trường là trọng tâm cho quản trị bền vững và là chìa khóa quan trọng để thúc đẩy Agribank cải thiện các nỗ lực phát triển bền vững hôm nay và trong tương lai. Agribank đã và đang tiên phong triển khai các chương trình bảo vệ môi trường và chống biến đổi khí hậu như chương trình; ứng dụng công nghệ, xây dựng thói quen thân thiện với môi trường. Cùng đó, các hoạt động tổ chức đào tạo về phát triển bền vững, tăng trưởng xanh và tín dụng xanh hay phối hợp với các nhà tài trợ, tổ chức quốc tế, tổ chức tư vấn tổ chức hội thảo, chia sẻ kinh nghiệm về ESG cũng được triển khai.

Các tiêu chí xã hội (S) cũng được triển khai tại Agribank bao gồm tích cực triển khai tài chính toàn diện, cung ứng hoạt động ngân hàng đến vùng sâu, vùng xa; tích cực triển khai hoạt động an sinh xã hội và hỗ trợ cộng đồng; chú trọng nâng cao thu nhập và phúc lợi xã hội đối với người lao động; tăng cường vai trò của phụ nữ trong bộ máy lãnh đạo.

Đối với tiêu chuẩn quản trị doanh nghiệp, ngân hàng xây dựng cơ cấu quản trị ESG; công khai minh bạch và trách nhiệm giải trình như đảm bảo tính công khai minh bạch và giải trình báo cáo tài chính. Cùng đó, ngân hàng cũng thực hiện quản trị rủi ro toàn diện, ban hành đầy đủ các cơ chế, chính sách về nhận diện, đánh giá rủi ro, thiết lập hệ thống cảnh báo rủi ro an toàn, hiệu quả; sắp xếp bộ máy hoạt động và bố trí nhân sự bảo đảm tách bạch giữa ba tuyến phòng vệ.

Ưu tiên ngân hàng triển khai ESG bằng room tín dụng, chính sách dự trữ bắt buộc

Để triển khai hiệu quả ESG tại Agribank và chiến lược ngân hàng xanh của Agribank có thể thực thi, đại diện từ Agribank mạnh dạn đề xuất một số kiến nghị.

Thứ nhất, TS. Nguyễn Thị Thu Hà đề xuất Bộ Tài nguyên và Môi trường và các cơ quan ban ngành sớm xây dựng và đề xuất Chính phủ ban hành bộ tiêu chí môi trường và các tiêu chí xác định đối với các dự án được cấp tín dụng xanh để các TCTD có cơ sở pháp lý và kỹ thuật trong việc xác định các dự án, hạng mục dự án đáp ứng điều kiện tín dụng xanh.

Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Tài chính có các chính sách thúc đẩy phát triển thị trường carbon như: xây dựng quy định quản lý tín chỉ carbon, hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon; xây dựng quy chế vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon; triển khai các hoạt động tăng cường năng lực, nâng cao nhận thức về phát triển thị trường carbon, đẩy nhanh vận hành chính thức sàn giao dịch tín chỉ carbon tại Việt Nam.

Cùng đó, Chính phủ cần tiếp tục tuyên truyền, phổ biến về sự cần thiết phát triển bền vững, ngân hàng xanh, lĩnh vực đáp ứng tiêu chí tín dụng xanh khuyến khích lối sống, tiêu dùng xanh hài hòa với thiên nhiên, gắn với các giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam; hỗ trợ các ngân hàng thương mại tiếp cận được nhiều hơn các quỹ tài chính, nguồn vốn xanh về hỗ trợ kỹ thuật hoặc cho vay ưu đãi của các Tổ chức trên Thế giới.

Thứ tư, đại diện Agribank kiến nghị xây dựng và hình thành hệ thống dữ liệu về tình hình tuân thủ, vi phạm yêu cầu về môi trường của doanh nghiệp, tạo cơ sở cho các ngân hàng thương mại trong việc thẩm định, xác định mức độ rủi ro môi trường khi đánh giá khách hàng vay, từ đó không cấp hoặc hạn chế tín dụng mới đối với những dự án tác động xấu đến môi trường.

Chính phủ, các bộ, ngành và Ngân hàng Nhà nước ban hành, hướng dẫn, tuyên truyền khung pháp lý cụ thể và rõ ràng hơn về tiêu chí xã hội và quản trị đối với doanh nghiệp và ngân hàng thương mại, nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng xu hướng hội nhập của nền kinh tế, quốc tế.

Theo bà Hà, Chính phủ có thể cân nhắc chính sách ưu đãi về thuế, phí, cơ chế bảo hiểm, lãi suất, ưu tiên về room tín dụng hay chính sách dự trữ bắt buộc đối với doanh nghiệp, ngân hàng thương mại chủ động triển khai thực thi ESG hiệu quả, được tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế đánh giá cao.

Các kiến nghị của Agribank để triển khai hiệu quả ESG.

Cùng đó, Chính phủ cũng có thể nghiên cứu mô hình của Barbados là “Hoán đổi nợ lấy khí hậu”, làm thay đổi sự hợp tác công - tư trong triển khai các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu. Đây là một phương pháp tiếp cận sáng tạo nhằm khai thác tài chính tư nhân thông qua chuyển đổi nợ vì khí hậu. Cơ chế Chuyển đổi nợ vì khí hậu là Chính phủ cần đàm phán với các chủ nợ quốc tế điều chỉnh lại các điều khoản thanh toán, thời gian trả nợ và lãi suất để tài trợ cho các dự án khí hậu thay vì dùng trả cho các chủ nợ.

Ngoài ra, huy động tài chính tư nhân cho dự án khí hậu, đặc biệt trong lĩnh vực thích ứng và tăng cường khả năng chống chịu khí hậu như: cải thiện khung pháp lý và chính sách để tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư tư nhân vào các dự án khí hậu, nhận hỗ trợ tài chính và kỹ thuật từ các tổ chức tài chính quốc tế, phát hành các công cụ tài chính xanh… hay sử dụng quan hệ đối tác công tư (PPP) tạo điều kiện cho các doanh nghiệp và nhà đầu tư tư nhân cùng tham gia vào các dự án khí hậu. Qua đó, bà Hà cho rằng, hiệu quả tài chính sẽ được nâng cao, đồng thời, đảm bảo tính bền vững của các sáng kiến khí hậu.