Đặt mua báo in| Mới - Đọc báo in phiên bản số| Thứ Sáu, Ngày 29 tháng 03 năm 2024,
Trà lúa BC15 kết hạt kém do thời tiết không thuận
Lã Quý Hưng - 26/05/2013 10:11
 
Trong những ngày vừa qua, một số cơ quan báo chí đã  thông tin về việc giống lúa BC15 của Tổng công ty giống cây trồng Thái Bình ( TSC) gieo cấy trong vụ Xuân 2013 ở một số địa phương có tỷ lệ kết hạt thấp. Báo Đầu tư điện tử - baodautu.vn có cuộc trao đổi với ông Trần Mạnh Báo - Tổng giám đốc TSC về vụ việc.
TIN LIÊN QUAN
Ông Trần Mạnh Báo - Tổng giám đốc TSC

Xin ông cho biết về quá trình phát triển của giống lúa BC15 trong 5 năm qua và nhất là vụ xuân 2013?

Trong 10 năm qua, TSC đã được công nhận 8 giống cây trồng Quốc gia.

Các giống cây trồng của TSC đã góp phần thay đổi cơ cấu cây trồng, mùa vụ, tăng giá trị sản xuất và thu nhập cho nông dân trong cả nước, trong đó có giống lúa BC15.

Giống lúa BC15 là giống lúa thuần đã được Bộ Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) công nhận giống Quốc gia tháng 12 năm 2008. BC15 hiện là một trong những giống có tỷ trọng cao trong cơ cấu giống lúa ở Việt Nam, góp phần tăng thu nhập cho nông dân và xoá đói giảm nghèo. Tháng 11 năm 2012, giống lúa BC15 đã được Bộ NN&PTNT tặng giải thưởng “Bông lúa vàng Việt Nam”.

Vụ xuân 2013, Tổng công ty Giống cây trồng Thái Bình cung ứng ra sản xuất đại trà hơn 3.000 tấn giống BC15, chủ yếu cho Thái Bình và các tỉnh Nam đồng bằng sông Hồng, một số cho các tỉnh Bắc Trung bộ, Trung du miền núi phía Bắc, Nam Trung Bộ, Nam Bộ.

Kết quả, đến thời điểm này tại các tỉnh Nam Trung Bộ và Nam Bộ đã thu hoạch xong và khẳng định giống lúa BC15 vẫn là giống lúa cho năng suất rất cao. Theo số liệu thống kê sơ bộ năng suất lúa BC15 ở các tỉnh Đồng Tháp, Quảng Nam, Bình Định… đạt từ 7,0 – 7,5 tấn/ha.

Và đến thời điểm này diện tích lúa BC15 ở các tỉnh Thái Bình, Nam Định, Hà Nam, Bắc Giang… đã trổ xong, dàn lúa khá đồng đều, số bông/khóm cao, bông to, vào chắc nhanh và không có hiện tượng thoái hóa đầu bông hay lép hạt. Một số địa phương có diện tích BC15 lớn như Thái Bình (gần 30% diện tích) đang cho kết quả tốt.

Đơn cử, lúa BC15 ở các xã Hồng Quỳnh, Thụy Quỳnh, Thụy Dũng, Thụy Hồng, Thụy Bình ( huyện Thái Thụy) có thể cho 280 - 300 kg/sào (360 m2), tương đương 75 -78 tạ/ha. Riêng xã An Mỹ ( huyện Quỳnh Phụ) gieo cấy trên 90% lúa BC15 vụ này cũng ước đạt trên 75 tạ/ha.

Ở Hải Phòng, Ông Nguyễn Văn Bảo, chủ nhiệm HTX Vĩnh Phong( huyện Vĩnh Bảo) vừa cho biết: “Vụ Xuân 2013, HTX cấy 160 ha BC15, gieo mạ ngày 25 tháng 1, cấy từ ngày 15 đến ngày 20 tháng 2, năng suất dự kiến 75 tạ/ha”…

Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến một số diện tích BC15 bị lép hạt?

Ngay từ khi giống lúa BC15 được đưa ra sản xuất đại trà, TSC đã liên tục khuyến cáo với các địa phương, với bà con nông dân về những ưu điểm và nhược điểm của nó. Ưu điểm, sau hàng chục năm khảo nghiệm chọn tạo và sau 5 năm được gieo cấy đại trà, BC15 khẳng định là giống lúa tốt cho năng suất cao, chất lượng gạo ngon, hiệu quả kinh tế cao được nhiều địa phương tiếp thu, mở rộng vào sản xuất.

Nhưng nhược điểm là giống dễ nhiễm bệnh đạo ôn và mẫn cảm với nhiệt độ thấp. Các nhược điểm này đã được in trong hướng dẫn sử dụng, trên bao bì sản phẩm và tài liệu giới thiệu giống.

Vì vậy, qua điều tra của chúng tôi, từ ngày 7 đến ngày 15 tháng 4 năm 2013 đã xuất hiện nhiều đợt không khí lạnh, có những ngày nhiệt độ xuống dưới 18 độ C. Tại Vĩnh Phúc, nhiệt độ thấp nhất 17,6 độ C, thấp hơn so với cùng kỳ năm trước 5,0 độ C. Tại Nghệ An, Thanh Hóa nhiệt độ thấp nhất phổ biến 17- 18,0 độ C, có nơi nhiệt độ xuống thấp 16,6 độ C . Đây là thời điểm trùng với giai đoạn phân hóa đòng bước 5 - 6 của giống lúa BC15, đối với cây lúa giai đoạn phân hóa bước 5 - 6 gặp nhiệt độ thấp dưới 200C thì tỷ lệ lép sẽ rất cao.

Mặt khác ngày 24 và 25 tháng 4, trùng với thời điểm trổ bông và thụ phấn của giống BC15, nhiều nơi gặp mưa to, gió lớn (tại Trạm KTTV Quỳnh Lưu số liệu mưa là 93,9 mm, tốc độ gió là 13m/s và nhiệt độ 21,3 0C làm giảm khả năng thụ phấn, dẫn đến tỷ lệ kết hạt thấp.

Như vậy, nguyên nhân chính làm cho trà lúa BC15 trỗ từ 23-28/4/2013 kết hạt kém là do thời tiết không thuận lợi ở giai đoạn phân hoá đòng và khi trỗ gặp mưa.

Trước tình hình thiệt hại của bà con nông dân, TSC đã có những biện pháp gì?

Thông qua các cơ quan thông tin đại chúng, chúng tôi xin chân thành chia sẻ với bà con nông dân vùng bị thiên tai, là rủi ro cho bà con nông dân và của TSC chúng tôi trong sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là ảnh hưởng của biến đổi khí hậu hiện nay.

Chúng tôi nhận thức rằng, việc chia sẻ rủi ro với nông dân là lương tâm và trách nhiệm. Vì vậy, Hội đồng quản trị TSC đã quyết định Hỗ trợ khẩn cấp nông dân vùng bị thiên tai. Do điều kiện thực tế của TSC và thời vụ gieo cấy nên việc hỗ trợ được thực hiện bằng thóc giống trong hai vụ là vụ Mùa năm 2013 và vụ Xuân 2014.

Để giúp nông dân kịp thời khôi phục sản xuất, chúng tôi đã quyết định hỗ trợ hai tỉnh bị thiệt hại nặng nhất là Nghệ An và Thanh Hoá 500 tấn giống lúa BC15. Chúng tôi cũng đang cử cán bộ đến các địa phương khác để triển khai việc hỗ trợ cho nông dân. Sau khi hoàn thành chương trình hỗ trợ chúng tôi sẽ báo cáo số lượng cụ thể.

TSC có khuyến cáo gì về việc gieo cấy BC15 trong vụ Hè Thu và vụ Mùa 2013?

Giống lúa BC15 là một giống lúa tốt, năng suất cao và rất phù hợp với vụ Hè Thu và vụ Mùa, ít nhiễm bệnh bạc lá, tuy có nhược điểm là nhiễm bệnh đạo ôn và mẫn cảm với nhiệt độ thấp, nhưng ở vụ Hè Thu và vụ Mùa thì không bị ảnh hưởng bởi hai yếu tố trên.

Vì vậy bà con nông dân hoàn toàn yên tâm khi gieo cấy Giống lúa BC15 ở Vụ Hè Thu và vụ Mùa 2013.

Để BC15 đạt năng suất cao ở vụ Mùa và Hè Thu bà con nông dân cần thực hiện đúng lịch thời vụ gieo cấy, kỹ thuật canh tác đã ghi trên bao bì; mua đúng giống do TSC sản xuất, tránh mua phải hàng giả, không nên sử dụng thóc thịt làm giống.

“Nhiệt độ thấp là nguyên nhân chính làm cho các hoa lúa phát triển không bình thường (nhị, nhụy ngắn nhỏ, không vươn dài ra để thụ phấn, hạt phấn thoái hóa, giảm sức sống). Sự khác nhau về thời điểm phân hóa phát dục giữa bông cái và các bông con, giữa các hoa ở đầu và cuối bông, giữa khóm lúa gần bờ và giữa ruộng… dẫn đến sự khác nhau về mức độ bị hại trên cùng ruộng, cùng khóm, cùng bông lúa.”

( Trích Báo cáo Cục trồng trọt ngày 17-5-2013)

“ …Giống lúa BC15 là giống lúa thuần mang đặc tính sinh học mẫn cảm kiểu dòng TGMS ngược, rất dễ xảy ra hiện tượng hạt phấn bất dục ở thời kỳ phân hóa đòng bước 5 - 6 nếu gặp nhiệt độ dưới 24oC, nên khi trỗ sẽ không thể đậu hạt được cho dù thời tiết khi lúa trỗ rất tốt. Đối chiếu với các thông số của cơ quan khí tượng thủy văn tại các tỉnh Thanh Hóa và Nghệ An cho thấy, giai đoạn nhiệt độ xuống dưới 20oC trùng với thời kỳ phân hóa đòng bước 5, bước 6 của lúa BC15. Điều này khẳng định lúa BC15 bị lép hạt là do ảnh hưởng của thời tiết bất lợi.( Trích phát biểu của PGS.TS Nguyễn Thị Trâm (Trường ĐH Nông nghiệp Hà Nội) tại cuộc họp 21-5 do Cục trồng trọt tổ chức :

“Đánh giá tính ổn định của một giống lúa hiện nay chỉ cần 3 vụ. Trong khi đó, từ khi đưa vào khảo nghiệm, công nhận chính thức và đưa ra SX trên cả nước đến nay, giống BC15 đã trải qua gần 12 năm trời và chưa bao giờ gặp sự việc nào như năm nay. Thế nên không thể nói giống này không có tính ổn định được. Vì thế, tôi cho rằng thiệt hại lần này chỉ là sự cố hy hữu, không may mắn mà thôi”

( Ông Lê Hồng Nhu, Phó Tổng thư ký Hiệp hội thương mại Giống cây trồng Việt Nam.)

Bình luận bài viết này
Xem thêm trên Báo Đầu Tư