Sự phục hồi bất ngờ của xuất khẩu Trung Quốc

Theo dữ liệu từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc, xuất khẩu của nước này trong tháng 6/2025 đạt 312,6 tỷ USD, tăng 8,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số này vượt xa dự báo của các nhà phân tích (ước tính tăng 7,2%) và đánh dấu mức tăng trưởng mạnh nhất kể từ tháng 3/2024. Động lực chính đến từ việc các nhà xuất khẩu đẩy mạnh vận chuyển hàng hóa trước khi các biện pháp thuế quan mới của Mỹ có hiệu lực vào tháng 8/2025. Các mặt hàng chủ lực như điện tử, dệt may và máy móc chiếm tỷ trọng lớn trong đợt tăng trưởng này.

Đồng thời, nhập khẩu của Trung Quốc cũng ghi nhận mức tăng 3,9%, đạt 219,8 tỷ USD, phản ánh nhu cầu nội địa phục hồi, đặc biệt trong các lĩnh vực như nguyên liệu thô và hàng tiêu dùng. Điều này giúp thặng dư thương mại của Trung Quốc đạt 92,8 tỷ USD trong tháng 6/2025, cao hơn mức dự báo 85 tỷ USD.

Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế từ Goldman Sachs và Morgan Stanley cảnh báo rằng sự phục hồi này có thể chỉ mang tính ngắn hạn. “Các doanh nghiệp Trung Quốc đang chạy đua để xuất khẩu trước khi thuế quan mới được áp dụng, dẫn đến hiện tượng ‘tăng tốc giao hàng’. Điều này có thể làm giảm động lực xuất khẩu trong các tháng tới”, ông Li Wei, chuyên gia kinh tế tại Goldman Sachs, nhận định trong bài trả lời phỏng vấn với Financial Times.

Tác động từ chính sách thuế quan của Mỹ

Căng thẳng thương mại Mỹ-Trung tiếp tục là yếu tố chi phối thị trường. Theo thông báo từ Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ (USTR), Mỹ sẽ áp thuế bổ sung 25% lên một số mặt hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, bao gồm linh kiện điện tử và ô tô, bắt đầu từ ngày 1/8. Động thái này được xem là một phần trong chiến lược của Tổng thống Donald Trump nhằm gây áp lực lên Trung Quốc, trong bối cảnh Mỹ cũng đang áp thuế lên các đối tác thương mại lớn khác như EU, Nhật Bản và Canada.

Các biện pháp thuế quan mới có thể làm tăng chi phí sản xuất và giá cả hàng hóa tại Mỹ, đồng thời đẩy nhanh xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc. Báo cáo từ Bloomberg chỉ ra rằng, các công ty đa quốc gia như Apple và Samsung đã tăng đầu tư vào Việt Nam, với tổng vốn FDI vào ngành sản xuất điện tử tại Việt Nam đạt 5,2 tỷ USD trong nửa đầu năm 2025, tăng 12% so với cùng kỳ năm 2024.

Cơ hội và thách thức cho thị trường quốc tế và các nhà đầu tư

Sự phục hồi xuất khẩu của Trung Quốc đã tác động tích cực đến thị trường chứng khoán châu Á. Chỉ số Hang Seng tại Hồng Kông tăng 1,8% trong phiên giao dịch ngày 13/7, trong khi chỉ số Shanghai Composite ghi nhận mức tăng 1,2%, theo Reuters. Tuy nhiên, tâm lý thị trường vẫn thận trọng do lo ngại về thuế quan mới. Đồng Nhân dân tệ (CNY) duy trì ổn định, với tỷ giá tham chiếu do Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) thiết lập ngày 15/7 là 7,1491 CNY/USD.

Trên thị trường hàng hóa, giá đồng và quặng sắt tăng nhẹ do nhu cầu nguyên liệu thô từ Trung Quốc phục hồi. Cụ thể, giá quặng sắt giao tháng 9/2025 trên Sàn giao dịch Hàng hóa Đại Liên (DCE) tăng 2,1%, đạt 108 USD/tấn, theo Reuters. Điều này phản ánh kỳ vọng về nhu cầu thép trong ngành xây dựng và sản xuất tại Trung Quốc.

Ngoài ra, sự phục hồi này còn mang lại cả cơ hội lẫn thách thức cho thị trường quốc tế và các nhà đầu tư toàn cầu. Về cơ hội, xu hướng chuyển dịch chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc đang tạo điều kiện cho các quốc gia Đông Nam Á, Nam Á và Mỹ Latinh thu hút đầu tư nước ngoài. Các nhà đầu tư quốc tế có thể tận dụng cơ hội này bằng cách đầu tư vào các quỹ ETF tập trung vào thị trường mới nổi hoặc các ngành hưởng lợi từ chuỗi cung ứng, như sản xuất điện tử, dệt may và logistics.

Sự phục hồi nhu cầu nội địa của Trung Quốc đang hỗ trợ thị trường hàng hóa toàn cầu. Giá quặng sắt, đồng và dầu thô tăng nhẹ trong tuần qua, mang lại lợi ích cho các quốc gia xuất khẩu nguyên liệu thô như Australia, Brazil và Canada.

Tuy nhiên, các biện pháp thuế quan mới của Mỹ có thể gây gián đoạn thương mại toàn cầu, làm giảm nhu cầu hàng hóa và dịch vụ. Theo dự báo của Morgan Stanley, tăng trưởng thương mại toàn cầu có thể giảm 2,5% trong năm 2025 nếu chiến tranh thương mại leo thang. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến các nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu, như Đức, Nhật Bản và Hàn Quốc. Sự biến động của tỷ giá CNY/USD và các đồng tiền khác, như EUR và JPY, đang tạo ra rủi ro tỷ giá cho các nhà đầu tư quốc tế. Cuối cùng, nguy cơ suy thoái kinh tế toàn cầu do căng thẳng địa chính trị gia tăng có thể làm giảm lợi nhuận của các danh mục đầu tư tập trung vào cổ phiếu và hàng hóa.