Tại Hội nghị, Chủ tịch ASEAN 2025 Malaysia, Lãnh đạo các nước ASEAN và  Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon đều cảm ơn và đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam, trong vai trò nước điều phối quan hệ đối thoại ASEAN - New Zealand giai đoạn 7/2024 - 7/2027, đã tích cực điều phối và hoàn thành đàm phán các văn kiện quan trọng, nâng cấp quan hệ ASEAN - New Zealand lên Đối tác Chiến lược Toàn diện, làm nền tảng cho quan hệ và hợp tác ASEAN - New Zealand phát triển mạnh mẽ hơn trong tương lai.

Hội nghị Cấp cao Kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-New Zealand - Ảnh: VGP/Nhật Bắc.

Các Nhà Lãnh đạo ASEAN và New Zealand khẳng định lại tầm quan trọng của di sản hợp tác bền chặt sau nửa thế kỷ với nhiều kết quả nổi bật trên các lĩnh vực chính trị - an ninh, kinh tế - thương mại, giao lưu nhân dân và hợp tác phát triển và nhấn mạnh Hội nghị Cấp cao kỷ niệm lần này là dịp để hai bên không những cùng nhìn lại chặng đường hợp tác, mà còn định hình tầm nhìn và các chính sách, đưa quan hệ đối tác phát triển lên tầm cao mới.

Các nhà Lãnh đạo ASEAN và New Zealand đã thông qua Tuyên bố Tầm nhìn chung kỷ niệm 50 năm quan hệ đối thoại ASEAN - New Zealand, trong đó nhất trí nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện, cùng với bốn trụ cột hợp tác về Hòa bình, Thịnh vượng, Con người và Hành tinh. Hội nghị cũng nhất trí thông qua Kế hoạch Hành động ASEAN - New Zealand 2026-2030 để triển khai cụ thể ngay các nội hàm hợp tác.

Bước sang chương mới của quan hệ, hai bên tái khẳng định cam kết mạnh mẽ thúc đẩy chủ nghĩa đa phương, bảo đảm hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển ở khu vực, hướng tới xây dựng cấu trúc khu vực mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ, với ASEAN giữ vai trò trung tâm.

Hai bên cũng nhất trí thực thi hiệu quả Hiệp định Khu vực thương mại tự do ASEAN - Australia - New Zealand (AANZFTA) mới được nâng cấp, hỗ trợ triển khai Hiệp định khung ASEAN về Kinh tế số (DEFA), tăng cường hợp tác ứng phó các thách thức an ninh phi truyền thống như an ninh mạng, tội phạm xuyên quốc gia, dịch bệnh và biến đổi khí hậu; thúc đẩy hội nhập kinh tế số - xanh, nâng cao năng lực số cho doanh nghiệp MSMEs, mở rộng hợp tác về năng lượng sạch, đổi mới sáng tạo, quản lý và phát triển AI...

Hội nghị cũng thống nhất thúc đẩy giao lưu nhân dân và hợp tác văn hóa-giáo dục thông qua các chương trình học bổng, đào tạo nghề, trao đổi học sinh, sinh viên; tăng cường trao đổi chính sách và chuyên môn về bảo tồn di sản, phát triển công nghiệp văn hóa sáng tạo; đẩy mạnh hợp tác chuyển đổi xanh, nông nghiệp bền vững, nâng cao năng lực dự báo và giảm thiểu rủi ro thiên tai; đồng thời hỗ trợ tăng cường kết nối và thu hẹp khoảng cách phát triển trong ASEAN.

Thủ tướng New Zealand Christopher Luxon khẳng định, là một trong những đối tác lâu đời nhất của ASEAN, New Zealand luôn coi trọng thúc đẩy quan hệ hợp tác gần gũi, tin cậy và thực chất với ASEAN cũng như với các nước thành viên ASEAN. New Zealand ủng hộ đoàn kết, vai trò trung tâm và nỗ lực xây dựng Cộng đồng tự cường, bao trùm và bền vững của ASEAN.

Thời gian tới, New Zealand cam kết đóng góp nguồn lực triển khai Kế hoạch Hành động giai đoạn 2026 - 2030, bao gồm 147 triệu NZD hỗ trợ tài chính khí hậu, 27 triệu NZD hỗ trợ phát triển công nghệ thân thiện môi trường, thành lập Quỹ Tầm nhìn ASEAN - New Zealand với 25 triệu NZD để triển khai các sáng kiến về hợp tác kinh tế, biến đổi khí hậu và môi trường, mở rộng Chương trình Học bổng Manaaki New Zealand dành cho ASEAN, thành lập Học viện Thương mại ASEAN - New Zealand nhằm nâng cao chất lượng hợp tác, tăng cường hợp tác tiểu vùng, trong đó có Tiểu vùng Mê Công.

Thủ tướng đề xuất ba trọng tâm hợp tác chính, cụ thể hóa khuôn khổ hợp tác mới ASEAN-New Zealand - Ảnh: VGP/Nhật Bắc.

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh ý nghĩa lịch sử của việc thiết lập quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện ASEAN - New Zealand đúng vào dịp kỷ niệm 50 năm quan hệ hai bên; đánh giá sự kiện này phản ánh sự trưởng thành, gắn bó và chiều sâu hợp tác, góp phần nâng cao vai trò và vị thế quốc tế của ASEAN và New Zealand trong bối cảnh thế giới nhiều biến động. Việt Nam tự hào cùng các nước xây dựng, vun đắp quan hệ và chứng kiến trái ngọt hôm nay.

Để cụ thể hóa khuôn khổ hợp tác mới, Thủ tướng đề xuất ba trọng tâm hợp tác chính. Thứ nhất, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác cho phát triển bao trùm và bền vững, cùng đóng góp vào xây dựng cấu trúc khu vực mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ, tiếp tục ủng hộ mạnh mẽ lập trường của ASEAN về Biển Đông.

Thứ hai, đẩy mạnh liên kết kinh tế, thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới trên nền tảng khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, triển khai hiệu quả FTA ASEAN - Úc - New Zealand vừa nâng cấp, và hỗ trợ ASEAN đàm phán và triển khai Hiệp định khung Kinh tế số ASEAN (DEFA).

Thứ ba, tăng cường kết nối con người, lấy con người là trung tâm, là chủ thể, là động lực của quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện, đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, và tăng cường liên kết viện - trường - doanh nghiệp, phát huy nguồn lực xã hội và khu vực tư nhân với tinh thần Nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, công - tư hành động, khu vực giàu mạnh, và nhân dân hạnh phúc.

Trong vai trò nước điều phối, Việt Nam đã luôn chủ động, tích cực, trách nhiệm đóng góp và thúc đẩy đàm phán hai văn kiện quan trọng gồm Tuyên bố Tầm nhìn chung ASEAN - New Zealand và Kế hoạch Hành động giai đoạn 2026 - 2030, định hướng cho quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện trong giai đoạn tới. Hai văn kiện quan trọng này đã nhận được sự ủng hộ cao của các nước, và đã được Hội nghị Cấp cao Kỷ niệm ASEAN - New Zealand thông qua.