Quỹ nhà quá thấp

Phát triển nhà ở xã hội luôn được tỉnh Quảng Ninh quan tâm chỉ đạo triển khai thực hiện, nhưng đến nay chưa đạt được kết quả như mong muốn, hiện mới chỉ đáp ứng được rất ít nhu cầu của người dân có thu nhập thấp, công nhân làm việc tại các KCN, CCN và còn gặp không ít khó khăn, bất cập.

Tỷ lệ diện tích nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp tại đô thị hoàn thành mới đạt 74%. Tỷ lệ diện tích nhà ở cho công nhân hoàn thành đạt 30,2% so với mục tiêu đề ra trong chương trình phát triển nhà ở. Trong khi dự báo trong giai đoạn 2021-2025, nhu cầu nhà ở cho các đối tượng xã hội trên địa bàn tỉnh cần khoảng 6.700 căn hộ, với tổng diện tích trên 536.000 m2.

Nhà ở cho công nhân ngành than của Tổng công ty Đông Bắc tại Cẩm Phả. Ảnh: Thu Lê.

Ngay tại phiên chất vất của Kỳ họp thứ 9 - kỳ họp giữa năm của HĐND tỉnh Quảng Ninh khoá XIV, ông Nguyễn Mạnh Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng đã là một trong 3 Giám đốc sở “đăng đàn” trả lời chất vấn của các đại biểu liên quan đến vấn đề nhà ở cho người lao động, nhà ở xã hội.

Theo chất vấn của đại biểu Nguyễn Thị Vân Hà, Tổ Đại biểu TP Hạ Long, tại kỳ họp cuối năm 2021, HĐND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành Nghị quyết số 68 về nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2022. Trong đó đã đề ra những giải pháp về phát triển nhà ở, thiết chế xã hội cho công nhân lao động nhằm thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy sản xuất gắn với quy mô, chất lượng dân số, tạo động lực phát triển các KCN, KKT trên địa bàn.

Tuy nhiên, đến nay, UBND tỉnh chưa ban hành được Đề án phát triển nhà ở cho công nhân lao động ngành Than, KCN; chưa hoàn thành rà soát các quỹ đất xen kẹp ở các địa phương để bố trí quỹ đất xây dựng nhà ở xã hội; tiến độ xây dựng nhà ở xã hội các KCN Đông Mai, KCN Sông Khoai còn chậm.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Mạnh Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng cho biết, "Hiện tại, Sở cũng đang phối hợp với các ngành và TKV, Tổng Công ty Đông Bắc, đơn vị tư vấn báo cáo, trình UBND tỉnh, Tỉnh ủy, BTV Tỉnh ủy nghe và cho ý kiến về đề án. Đề án cũng đang ở bước cuối để trình tỉnh phê duyệt trong tháng 7 này".

Sẵn sàng quỹ đất

Đối với việc rà soát kết quả quỹ đất xây dựng nhà ở công nhân, nhà ở xã hội, hiện tỉnh Quảng Ninh đã quy hoạch 7 khu nhà ở công nhân của 7 KCN với diện tích đất khoảng 55,5ha ở các địa phương Hạ Long, Quảng Yên, Móng Cái, Đông Triều, Hải Hà. Đối với quỹ đất 20% để xây dựng nhà ở xã hội thì ngành cũng đã rà soát có 20 địa điểm với tổng 35,2ha có thể kêu gọi đầu tư xây dựng nhà ở xã hội ngay trong năm 2022.

Khu nhà ở cho công nhân của Công ty TNHH Texhong Ngân Long tại Khu công nghiệp Hải Yên. Ảnh: Thu Trang

Còn quỹ đất xây dựng nhà ở cho công nhân ngành Than, Sở Xây dựng cũng đã tham mưu UBND tỉnh Quảng Ninh giới thiệu 12 vị trí đất để ngành Than nghiên cứu lập quy hoạch, dự án nhà ở cho công nhân và hướng dẫn Tổng Công ty Đông Bắc nghiên cứu, lập dự án với 5 địa điểm.

Lý giải về việc chậm triển khai xây dựng các dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho người lao động giá rẻ, ông Tuấn cho rằng có rất nhiều nguyên nhân, như liên quan đến thu hút đầu tư, chính sách ưu đãi về nhà ở xã hội chưa tạo được sự khác biệt lớn giữa nhà ở xã hội với đất nền thương mại, chưa hình thành tài sản cho người mua nhà.

Các doanh nghiệp cũng chưa mặn mà vì thủ tục nhiều, nội dung phức tạp, lợi nhuận không cao. Cùng với đó là đặc thù của công nhân, lao động không xác định gắn bó lâu dài với địa phương. Doanh nghiệp tại KCN chưa mặn mà với xây dựng nhà ở cho công nhân; công tác chỉ đạo, điều hành ở một số cấp chính quyền còn hạn chế…

Những dự án nào sẵn sàng được khởi công?

Như vậy đến thời điểm hiện tại, theo khẳng định của ông Tuấn, Quảng Ninh đã bố trí đủ diện tích đất để xây dựng nhà ở công nhân, nhà ở xã hội cho các đối tượng. Trước mắt, trong năm 2022 này, ngoài dự án nhà ở cho công nhân và chuyên gia tại KCN Đông Mai đã khởi công ngày 24/3/2022, ngành sẽ phấn đấu khởi công 4 dự án mới.

Giá bán trung bình mỗi căn hộ của dự án Khu nhà ở công nhân và chuyên gia KCN Đông Mai mới được khởi công có giá từ 7 triệu đồng/m2, giá trị một căn hộ từ 185- 476 triệu đồng.

Trong đó, 3 dự án là nhà ở xã hội, nhà ở công nhân KCN, gồm: Dự án nhà ở xã hội tại đồi Ngân hàng, phường Hồng Hải, thành phố Hạ Long (gồm 2 toà chung cư nhà ở xã hội cao 19 tầng, với tổng số 790 căn hộ, tổng diện tích sàn là 96.400m2); Dự án nhà ở công nhân tại phường Đông Mai, thị xã Quảng Yên phục vụ công nhân trong KCN Sông Khoai (gồm 2 toà nhà chung cư nhà ở xã hội cao 7 tầng, quy mô 412 căn hộ, với tổng diện tích sàn là 29.000m2); Dự án nhà ở xã hội phục vụ công nhân và người lao động tại KCN cảng biển Hải Hà, quy mô 18,31 ha.

Dự án thứ tư là Khu làng công nhân ngành than tại phường Cẩm Thịnh và phường Mông Dương, thành phố Cẩm Phả. Dự án có quy mô khoảng 10-30 ha, đáp ứng cho khoảng 1.500-2.000 công nhân. Địa phương sẽ quy hoạch quy đất với chi phí giải phóng mặt bằng thấp nhất. Ngành than cam kết về nhu cầu và số lượng công nhân mua nhà; nhà nước sẽ kêu gọi và lựa chọn nhà đầu tư tham gia đầu tư xây dựng “Làng Văn hoá công nhân Vùng mỏ” để tạo nguồn cung nhà ở giá rẻ phù hợp với nhu cầu, điều kiện của người lao động.

Riêng dự án nhà ở xã hội tại đồi Ngân hàng do Liên danh Công ty CP Tư vấn đầu tư tài chính Toàn cầu và Công ty CP Đầu tư và phát triển. nhà số 6 Hà Nội làm chủ đầu tư. Theo cam kết của chủ đầu tư thì dự án này sẽ là dự án thứ 2 được khởi công trong năm 2022, cụ thể là vào dịp Quốc khánh 02/9.

Trong giai đoạn từ năm 2023-2025, sẽ tiếp tục khởi công mới 3 dự án nữa. Các dự án này gồm: (1) Dự án thiết chế công đoàn tại đồi Thuỷ sản, phường Bãi Cháy, thành phố Hạ Long, quy mô 1,2 ha; (2) Dự án nhà ở xã hội tại quỹ đất 20%, gồm: Khu đô thị phường Cao Thắng, Hà Khánh, Hà Lầm của thành phố Hạ Long, quy mô 1,7 ha; Nhóm nhà ở phía Tây Bắc đường Trần Thái Tông, phường Cao Xanh, thành phố Hạ Long; Khu đô thị phường Hà Phong, Khu đô thị Hùng Thắng, Khu đô thị Hà Khánh...; (3) Dự án nhà ở công nhân tại KCN Hải Yên, thành phố Móng Cáil KCN Đông Triều, thị xã Đông Triều...

Ông Nguyễn Xuân Ký, Bí thư tỉnh ủy Quảng Ninh nhấn mạnh: “Để thu hút được nguồn nhân lực chất lượng cao, lao động có kỹ năng gắn với quy mô và chất lượng dân số đối với tỉnh, thì một trong những giải pháp cốt lõi đó là giải quyết vấn đề nhà ở cho công nhân lao động ngành Than, công nhân đang làm việc trong KCN, KKT. Đây là đối tượng đặc thù, số lượng rất lớn”. Cùng với đó, ông Ký cũng định hướng rằng Quảng Ninh phải tạo ra quỹ nhà ở thương mại giá rẻ dễ tiếp cận, nguồn cung dồi dào để đáp ứng cho những đối tượng có nhu cầu thực sự có cơ hội tiếp cận chứ không phải là đáp ứng nhu cầu thị trường để sinh lời.