Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Có nhiều người thích mua xe cũ, vì xe cũ giá thấp hơn xe mới nhưng không biết cách tính giá trị còn lại của xe. Nhưng mua xe cũ chưa hẳn là đã rẻ hơn xe mới, thậm chí người mua chịu một rủi do khá cao nếu mua phải xe đã bị đâm đụng, ngập nước, hay có hỏng hóc lớn.

Tôi lấy ví dụ, chúng ta định giá một chiếc sedan cỡ B cũ đã sử dụng 10 năm (đây là dòng xe phổ thông, được chạy nhiều trên đường). Xe này phục vụ cá nhân, gia đình, không chạy dịch vụ chở khách (xe dùng chạy dịch vụ chở khách thì 10 năm tuổi không còn giá để định).

Giả định rằng đây là xe nguyên bản, chưa từng đâm đụng, ngập nước hay hỏng hóc lớn gì. Giá của chiếc sendan B đó đời 2018 mua mới là 600 triệu đồng (tính giá lăn bánh). Giá của xe mới cùng loại là một con số vô cùng quan trọng để định giá cho xe cũ loại đó.

Vậy sedan B cũ 10 năm tuổi có giá bao nhiêu?

Trước hết, chúng ta phải xác định thời gian khấu hao của xe. Cá nhân tôi cho rằng, một chiếc sedan B khấu hao hết sau 15 năm sử dụng. Tất nhiên sau 15 năm sử dụng, chúng ta vẫn bán được nó cho người khác với giá cỡ 100 triệu. Nhưng thực ra số tiền cỡ 100 triệu bán được đó chính là tiền dùng để chi trả cho toàn bộ 15 năm chúng ta đã thay dầu, thay phụ kiện, bảo dưỡng, sửa chữa.

Như vậy, sau 10 năm sử dụng, xe đã khấu hao hết hai phần ba số tiền mua ban đầu. Tức là nếu năm 2008 mua nó giá 600 triệu, thì giá trị của nó vào năm 2018 cỡ 200 triệu (nếu chiếc xe vừa được chi một khoản lớn để bảo dưỡng, thay thế, thì cộng thêm một chút vào giá trị, tức cỡ hơn 200 triệu một chút). Đến đây gần như chúng ta đã định giá xong cho chiếc xe.

Tuy nhiên, có một điều khác cần hết sức lưu ý, đó chính là sự lạm phát về công nghệ cần phải được đem ra tính toán. Bởi, chiếc sendan B mới đời 2018 khi so sánh với loại xe đó mua mới năm 2008, thì chắc chắn đời 2018 có ngoại thất lẫn nội thất đẹp hơn quá nhiều; khung gầm chắc chắn hơn, êm hơn; thân vỏ cứng cáp và bảo vệ an toàn hơn; động cơ tiên tiến, êm ái, tiết kiệm nhiên liệu, bảo vệ môi trường hơn; có nhiều tính năng an toàn hơn, có nhiều tiện nghi hơn, bền hơn.

Nếu mang chiếc sendan B đời 2008 (mới nguyên từ nhà máy) mà đem bán tại thời điểm năm 2018, thì giá phải đương nhiên rẻ hơn xe mới đời 2018. Tức là xe mới đời 2018 giá 600 triệu, thì xe mới đời 2008 bán tại năm 2018 có lẽ thị trường chỉ chấp nhận được ở khoảng giá 500 triệu. Như vậy, giá chiếc sendan B cũ đời 2008 sau 10 năm sử dụng bằng một phần ba của 500 triệu, bằng 167 triệu.

Còn một yếu tố khác, đó chính là mua xe cũ thì người mua phải gánh thêm rất nhiều rủi ro lớn hơn so với xe mới, đó là rủi do xe đã bị đâm đụng, ngập nước, hỏng lớn; rủi do từ việc hệ thống an toàn của xe đã kém đi so với xe lúc mới; rủi do gia tăng chi phí sửa chữa, bởi chi phí sửa chữa đương nhiên dồn nhiều hơn cho những năm cuối của đời xe. Những năm đầu đời xe (7 đến 10 năm đầu) hao mòn nhiều nhưng vẫn sử dụng bình thường, những năm cuối của đời xe mới phải tốn nhiều tiền để sửa và thay thế. Người sử dụng xe vào những năm cuối đời xe là người phải gánh nhiều nhất chi phí sửa chữa, thay thế, trong khi họ lại phải hưởng thụ một chiếc xe cũ hơn, kém an toàn hơn lúc nó còn mới.

Do đó để thực sự công bằng, thì phần khấu hao của 10 năm đầu sử dụng xe phải gánh nhiều hơn cho những năm sau. Tức khấu hao sau 10 năm sử dụng không phải là hai phần ba, mà phải nhiều hơn con số đó một chút. Và như vậy, giá bán của chiếc sendan B cũ đời 2008 nói trên ở năm 2018 chỉ cỡ 140 triệu là phù hợp. 

Có người sẽ cho rằng, chiếc xe cần tới 20 năm mới khấu hao hết (tôi không tin có xe nào bền đến thế). Nếu là như vậy thì tính tương tự theo cách trên, chiếc sedan B cũ đời 2008 ở năm 2018 chỉ có giá cỡ 180 triệu là phù hợp.

Như vậy, một chiếc sendan B cũ đã chạy được 10 năm, thì ở thời điểm năm 2018, nó chỉ nên có giá từ 140 triệu đến 180 triệu là hợp lý (nếu xe mới loại đó có giá 600 triệu năm 2018).