Đặt mua báo in| Mới - Đọc báo in phiên bản số| Thứ Năm, Ngày 28 tháng 03 năm 2024,
Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử
- 02/05/2014 12:04
 
Ngày này 60 năm trước, Điện Biên Phủ đang trong những ngày bão lửa dữ dội nhất, khi quân và dân ta tổng tiến công vào Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, được Pháp tự hào về độ kiên cố bậc nhất Đông Dương, như một pháo đài không thể công phá. Cùng nhìn lại diễn biến của Chiến thắng Điện Biên Phủ "lừng lấy năm châu, chấn động địa cầu" 6 thập kỷ trước, qua những hình ảnh tư liệu quý giá.
TIN LIÊN QUAN

Điện Biên Phủ đã trở thành mồ chôn giặc pháp, sau trận quyết chiến chiến lược tại đây 60 năm trước. Khi xây dựng tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ, thực dân Pháp đã dốc toàn bộ sức mạnh và sự đắc thắng vào lòng chảo Tây Bắc Việt Nam này, với niềm tin chắc rằng, đây sẽ là cỗ máy nghiền nát Việt Minh.

Nhưng quân đội Việt Minh và nhân dân Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh, sự chỉ đạo trực tiếp của Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp, đã từng bước khép chặt vòng vây, tiêu diệt cứ điểm Điện Biên Phủ, giành chiến thắng lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu.   Dưới đây là những hình ảnh lịch sử quý giá, mô tả từng bước tiến của Chiến dịch Điện Biên Phủ:  

  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 2  
  Cuối năm 1953, thực dân Pháp đã sa lầy trên chiến trường Đông Dương. Để tìm giải pháp chiếm ưu thế trong đàm phán, Henri Navarre được bổ nhiệm làm Tổng chỉ huy quân đội Pháp ở Đông Dương. Ngày 20/11/1953, Pháp bắt đầu nhảy dù xuống Điện Biên Phủ, và xây dựng nơi đây thành pháo đài bất khả xâm phạm.  
 

 
 

Việc Pháp chọn Điện Biên Phủ làm pháo đài, điểm cố thủ nhận được nhiều đánh giá khác nhau.

Trong cuốn sách "Kể chuyện đất nước", nhà nghiên cứu Nguyễn Khắc Viện phải thốt lên: "Từ máy bay nhìn xuống, người ta tự hỏi: Không hiểu vì sao Navarre, một trong những tướng tài ba nhất của thực dân Pháp lại đem quân tự nhốt vào vào cái "chậu" bốn bề bịt kín thế này... Đi bộ từ đồng bằng lên, nhớ lại cảnh đoàn dân công trèo đèo lội suối dưới làn bom đạn của địch... người ta tự hỏi: Không hiểu vì sao Tướng Giáp lại dẫn những đơn vị chủ lực của mình từ nơi xa xôi đến đây để giao chiến trong hoàn cảnh vô cùng không thuận lợi?"...
Nhưng lịch sử có lý của nó. Thực tiễn trên chiến trường sau đó đã chứng minh điều đó. 

 
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 3  
  Lực lượng Pháp ở Điện Biên Phủ tinh nhuệ và được trang bị vũ khí tối tân với hệ thống phòng ngự liên hoàn. Tại đây, Pháp xây dựng 2 sân bay là Mường Thanh và Hồng Cúm, để tiếp viện và di chuyển quân sĩ.  
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 4  
  Tại Điện Biên Phủ, Pháp còn nhận được sự hỗ trợ rất lớn của đồng minh Mỹ về hậu cần và vũ khí. Trong ảnh, máy bay vận tải hạng nặng C119 của Mỹ chuẩn bị cất cánh chở hàng giúp thực dân Pháp.  
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 5  
  Về lực lượng, Pháp có 16.000 quân tại Điện Biên Phủ, được bố trí ở 3 phân khu. Phân khu Bắc gồm Him Lam, Độc Lập, Bản Kéo. Phân khu trung tâm gồm các cao điểm phía Đông, sân bay Mường Thanh, và các cứ điểm phía tây Mường Thanh. Phân khu Nam gồm cụm cứ điểm và sân bay Hồng Cúm.  
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 6  
 

Với quân tướng đông, hỏa lực mạnh, hệ thống công sự vật cản vững chắc, quân lương đầy đủ, người Pháp cho rằng tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ thực sự là "pháo đài khổng lồ không thể công phá". Pháp tin rằng, quân đội Việt Minh với cách đánh truyền thống, khó khăn thiếu thốn về vũ khí, lương thực, sẽ dễ dàng sa lưới. Vì thế, ngay từ đầu năm 1954, Pháp cho máy bay rải tuyền đơn thách thức Việt Minh tấn công.

 

 
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 7  
  Về phía Đảng Lao Động Việt Nam, dù thấy trước nhiều khó khăn, nhưng xác định Điện Biên Phủ là cơ hội lớn sẽ tạo nên bước ngoặt chiến lược, từ đó chấm dứt cuộc kháng chiến trường kỳ, nên Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương vẫn xem xét các phương án tiến đánh Điện Biên Phủ  
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 8  
 

Bác Hồ và Đại tướng Võ Nguyên Giáp xác định, quân Pháp tuy từ xa đến, song có hỏa lực mạnh, vũ khí hiện đại, công sự kiên cố, nếu không có phương án tác chiến đúng đắn thì khó có thể thắng địch. Xác định rõ khó khăn và tầm quan trọng của mặt trận này, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn Đại tướng Võ Nguyên Giáp: "Trận này rất quan trọng, phải đánh cho thắng. Chắc thắng mới đánh, không chắc thắng không đánh".

 
 

 
 

Ngày 14/1/1954, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã đưa ra phương án "đánh nhanh, giải quyết nhanh" và dự định ngày nổ súng là 20/1. Phương án này đặt kế hoạch tiêu diệt Điện Biên Phủ trong 3 ngày đêm bằng những đợt tiến công ồ ạt.

Song một đơn vị đại bác vào trận địa chậm và kế hoạch bị lộ nên lịch tấn công dời đến ngày 26/1. Ngày đêm 25/1, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã suy nghĩ và đưa ra quyết định chuyển từ "đánh nhanh, giải quyết nhanh", sang "đánh chắc, tiến chắc", đánh dài ngày theo kiểu bóc vỏ từng cứ điểm đối phương. Quyết định đó của Đại tướng Võ Nguyên Giáp sau này được ông coi là "quyết định khó khăn nhất trong đời cầm quân" của ông. 

 
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 9  
  Để khắc phục vấn đề hậu cần, Đảng Lao động Việt Nam đã huy động tối đa sức người, sức của. Dân quân tham gia chiến dịch lên đến 260.000 người, cao gấp nhiều lần bộ đội chiến đấu. Tính tổng cả chiến dịch đã huy động tới 12 triệu ngày công. Trong ảnh, công an bảo vệ dân quân mở đường cho chiến dịch Điện Biên Phủ.  
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 10  
  Bên cạnh xe cơ giới, chiến dịch Điện Biên Phủ đã huy động hơn 20 nghìn chiếc xe đạp thồ tham gia vận chuyển hàng hóa, vũ khí. Ban đầu, một xe chỉ chở được 100 kg, nhưng sau, dân quân Việt Nam đã cải tiến thêm tay ngai, quấn lốp, để mỗi xe chở được trên 200 kg, có xe 300 kg. Xe của chiến sĩ Ma Văn Thắng, quê Phú Thọ chở được 352 kg, đạt kỷ lục trong chiếndịch Điện Biên Phủ. Lực lượng xe đạp thồ của dân quân Việt Nam trong Chiến dịch Điện Biên Phủ đã trở thành một trong những kỳ tích về quyết tâm và sức người trong điều kiện chiến tranh.  
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 11  
 

Đường vận chuyển trên sông Nậm Na cũng được khai thông. Dân công đã đóng được 11.600 bè gỗ, tổ chức vận chuyển được 1.700 tấn gạo. Để chống chọi với thời tiết núi rừng khắc nghiệt, các đơn vị bộ đội tổ chức ăn sạch, ở sạch, dựng bếp Hoàng Cầm, tăng gia sản xuất. Vì thế trong chiến dịch sức khỏe bộ đội tốt, không có dịch bệnh xảy ra.

 

 
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 12  
  Trong khi đó, Pháp không ngờ quân đội Việt Minh đã tháo lựu pháo 105 mm và pháo cao xạ 37 mm, dùng sức người kéo vào lòng chảo Điện Biên Phủ. Quân đội Việt Minh cũng xây dựng được hệ thống giao thông hào chằng chịt hơn 400 km, và ngày càng khép chặt vòng vây quân Pháp. Để đem đến quyết định thắng lợi trên đồi A1, quân đội Việt Nam đã gỡ mìn, lấy thuốc nổ, chuẩn bị khối bộc phá 1000 kg.  
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 13  
 

17h30 ngày 13/3/1954, Đại tướng, Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp ra lệnh nổ súng mở đầu chiến dịch. Đợt 1 từ13/3 đến 17/3, Việt Minh tấn công vào phân khu Bắc. Sau 5 ngày đã làm chủ Him Lam, Độc Lập, Bản Kéo. Chiến thắng này mở rộngcánh cửa phía bắc Điện  Biên Phủ và khích lệ tinh thần chiến sĩ.

 
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 14  
  Đợt 2 của chiến dịch bắt đầu từ ngày 30/3 đến 30/4, tiến công vào tập đoàn cứ điểm phía Đông, gồm các ngọn đồi C1, E, D, A1. Trong đợt tiến công lần 2, một thời gian biểu mới được áp dụng cho bộ đội là ngủ ngày, đánh suốt đêm. Việt Minh dùng chiến thuật vây lấn bằng hệ thống giao thông hào dần bao vây, siết chặt, đào hào cắt ngang cả sân bay, vào tận chân lô cốt cố thủ của địch.  
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 15  
  Đây là đợt tiến công gay go, quyết liệt, hai bên giành nhau từng tấc đất, giao thông hào. Cả hai bên đều bị thiệt hại lớn. Sau một tháng chiến đấu, Việt Minh làm chủ nhiều cứ điểm, pháo cao xạ 37 mm của Việt Minh ngày càng tiến sâu vào trận địa.  
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 16  
  Quân Pháp ngày càng thất thế trên chiến trường Điện Biên Phủ, phải chờ tiếp viện của Mỹ. Mỗi ngày quân Pháp ở đây cần 295 tấn hàng các loại nhưng máy bay chỉ tiếp viện được tối đa 175 tấn, mà 15% số này rơi vào vùng chiếm đóng của Việt Minh. Đói khát, mùa mưa, hầm hào lầy lội, quân lính chết không chỗ chôn, sức khỏe kém, bệnh dịch...tình cảnh quân Pháp khó khăn đến cùng cực.  
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 17  
 

Thừa thắng xông lên, quân đội Việt Nam mở đợt tấn công lần 3, từ ngày 1/5 đến 7/5, Việt Minh đánh chiếm các cứ điểm còn lại. Riêng đồi A1, cứ điểm được xây dựng kiên cố nhất đã tiến hành tới 4 đợt tiến công nhưng chỉ chiếm được nửa quả đồi. Đêm 6/5, quân đội Việt Nam phải dùng 1000 tấn thuốc nổ bí mật phá sập hệ thống hầm ngầm, chiếm được quả đồi.

 
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 18  
  17h30 ngày 7/5/1954, lá cờ "Quyết chiến quyết thắng" của Quân đội nhân dân Việt Nam tung bay trên nóc hầm của Tướng De Castries.  
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 19  
  Tướng De Castries và toàn bộ Bộ chỉ huy tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ phải ra hàng. Sau này De Castries - người từng theo học Trường Quân sự Saint Cyr nổi tiếng thế giới - đã thốt lên rằng: "Điều làm tôi hết sức ngạc nhiên là không biết Tướng Võ Nguyên Giáp đã tốt nghiệp từ những trường, học viện võ bị cao cấp nào".  
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 19  
  Toàn bộ 16.000 lính Pháp ở tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ bị tiêu diệt hoặc bắt sau khi kết thúc chiến dịch.  
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 20  
  Sau khi Pháp thất thủ ở Điện Biên Phủ, ngày 8/5/1954, Hội nghị Geneva bắt đầu bàn về vấn đề Đông Dương.  
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 21  
  Đại diện cho Tổng tư lệnh quân đội Việt Nam, ông Tạ Quang Bửu, ký hiệp định đình chiến năm 1954.  
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 22  
 

Thiếu tướng Delteil thay mặt Bộ Tổng tư lệnh Quân đội liên hiệp Pháp ở Đông Dương ký bản hiệp định đình chiến ở Việt Nam và Lào ở Hội nghị Geneva.

 
  Diễn biến Chiến thắng Điện Biên Phủ qua những hình ảnh lịch sử, ảnh 23  
 

Sau hội nghị này, Pháp công nhận quyền tự do, thống nhất, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các nước Đông Dương, trong đó có Việt Nam và chấm dứt chế độ thực dân ở các nước này.

Các nhà phân tích cho rằng, có nhiều nguyên nhân làm nên thắng lợi lịch sử ở Điện Biên Phủ, và chắc chắn trong đó có sự khinh địch của liên quân Pháp - Mỹ. Việt Nam đã làm nên chiến thắng "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu" chính từ trong thế yếu ấy.

 

  

TIN LIÊN QUAN
Cảm nhận riêng về vị tướng kiệt xuất
12 ngày đêm thức trắng của Tướng Giáp tại Điện Biên Phủ
Xuân về, nhớ mãi Vị tướng Nhân dân

Bình luận bài viết này
Xem thêm trên Báo Đầu Tư