Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành các phiên chất vấn.

Từ 15h10 chiều nay (5/11) Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sẽ đăng đàn trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ tư của Quốc hội.

Làm việc cả thứ Bảy, liên tục trong 2,5 ngày, Quốc hội đã lần lượt chất vấn bốn thành viên Chính phủ: Bộ trưởng các Bộ Xây dựng, Thông tin và truyền thông, Nội vụ và Tổng Thanh tra Chính phủ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính luôn có mặt tại hàng ghế đầu hội trường Diên Hồng, chăm chú lắng nghe và ghi chép.

Ở hàng ghế khách mời, các Phó thủ tướng và thành viên Chính phủ không phải đại biểu Quốc hội cũng có mặt đông đủ, sẵn sàng "chia lửa" cho các vị trên "ghế nóng".

Sự khác biệt lớn của hoạt động chất vấn ở kỳ họp này là người điều hành không phải Chủ tịch Quốc hội như thông lệ. Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đảm nhận trọng trách này.

Phiên chất vấn nào cũng có từ trên 60 đến trên 100 vị đại biểu đăng ký nêu chất vấn, nhưng thời gian chỉ cho phép khoảng hơn 30 vị đã đăng ký có thể nêu câu hỏi và thêm một số vị tranh luận. 

Trong 4 vị nói trên, chỉ có Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng đã từng trả lời chất vấn, 3 vị còn lại đều là "tân binh".

"Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng có kinh nghiệm trong công tác quản lý ngành, lĩnh vực và đã từng trả lời chất vấn trước Quốc hội, Bộ trưởng đã nắm chắc thực trạng vấn đề thuộc lĩnh vực quản lý, trả lời đầy đủ, thẳng thắn với tinh thần cầu thị các câu hỏi của đại biểu Quốc hội, đề xuất các giải pháp và phương án xử lý cụ thể", Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương nhận xét.

Với các vị tân binh, Phó chủ tịch Quốc hội đánh giá cao Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà nắm rõ các vấn đề, thể hiện kinh nghiệm quản lý lĩnh vực, có sự chuẩn bị khá tốt về nội dung, trả lời thẳng thắn các vấn đề mà đại biểu Quốc hội quan tâm, giải trình đầy đủ các vấn đề còn bất cập, đề xuất một giải pháp nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế thời gian qua.

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Xây dựng cũng được dành cho nhận xét tương tự.

Tuy nhiên, phần "chấm điểm" từ các vị đại biểu thì điểm dành cho nữ Bộ trưởng Trà nhỉnh hơn.

Và may mắn, cuối mỗi phần trả lời của từng vị Bộ trưởng đều có các Phó thủ tướng phụ trách lĩnh vực "chia lửa", điều này cũng góp phần giảm "áp lực" cho Thủ tướng. 

Một ví dụ, Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường chất vấn Bộ trưởng Xây dựng là cử tri cho rằng, hiện nay, quỹ đất sau khi di dời các cơ quan, doanh nghiệp ra khỏi khu vực nội thành rất nhiều trường hợp lại được sử dụng để đầu tư xây dựng các dự án nhà ở, trung tâm thương mại, văn phòng, chưa tuân theo quy định định hướng chung và như vậy không đạt được mục đích giảm gia tăng áp lực về dân số và quá tải về hạ tầng tại khu vực nội thành. Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết quan điểm và giải pháp về vấn đề này.

Sau khi Bộ trưởng trả lời, chủ yếu là nêu nguyên tắc của Quyết định 130, đại biểu Cường dùng quyền tranh luận và nêu rõ, Bộ trưởng có nói đến Quyết định 130 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó quy định rất rõ sau khi di dời thì quỹ đất đó phải được ưu tiên sử dụng cho các cơ sở hạ tầng, cho cây xanh. Tuy nhiên, trên thực tế rất nhiều trường hợp không thực hiện đúng theo quyết định đó.

Ví dụ, Nhà máy in Tiến bộ ở 175 Nguyễn Thái Học sau khi di dời lại xây dựng Trung tâm thương mại Plaza, hay khu trụ sở ngay sau Văn phòng Quốc hội của Công ty cổ phần Thiết bị bưu điện ở 61 Trần Phú cũng là công trình chức năng cao tầng, 11 tầng, còn rất nhiều trường hợp khác nữa.

Vì vậy, đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết đã thực hiện đúng theo các quy định tại Quyết định 130 của Thủ tướng Chính phủ hay chưa.

Tiếp tục trả lời, Bộ trưởng Bộ Xây dựng nói, trong 3 nguyên tắc để sử dụng quỹ đất sau di dời thì có nguyên tắc là không sử dụng để xây dựng nhà ở cao tầng sai quy hoạch. Do đó, trong quá trình rà soát tổng thể nếu đảm bảo thực hiện theo đúng quy hoạch phê duyệt và trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch cũng đảm bảo theo quy định của pháp luật, đảm bảo chất lượng quy hoạch, đảm bảo các điều kiện về hạ tầng và đúng quy hoạch thì có thể triển khai thực hiện.

Không bằng lòng với trả lời này, đại biểu Cường dự định sẽ chất vấn Thủ tướng.

Tuy nhiên, sau đó Phó thủ tướng Lê Văn Thành đề cập, hiện nay, đang thiếu đất dành cho cây xanh, tinh thần của Quyết định 130 là di chuyển các cơ sở sản xuất, kinh doanh ở các trung tâm đô thị, ưu tiên để dành cho xây dựng các công viên, xây dựng các công trình giao thông, công trình phúc lợi công cộng, nhưng trên thực tế làm việc này rất kém hiệu quả.

Vì thế, Thủ tướng và Chính phủ chỉ đạo phải quan tâm vấn đề này, khi di chuyển cơ sở sản xuất từ các nội đô thì phải ưu tiên và thực hiện Quyết định 130 của Thủ tướng để sắp xếp đất cho cây xanh, cho các công trình phúc lợi công cộng.

Chấp nhận thông tin này, đại biểu Cường cho biết ông sẽ không tiếp tục chất vấn Thủ tướng về vấn đề liên quan đến Quyết định 130 nữa.

Cũng là người mới, đăng đàn từ giữa buổi sáng 5/11, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong nhận được nhiều chất vấn khá hóc búa về phòng chống nhũng. Tuy nhiên, phần trả lời của ông còn khá chung chung. Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị Tổng Thanh tra trả lời đúng trọng tâm hơn.

Với người đứng đầu Chính phủ, thời gian chỉ có từ 15h10 đến 16h50 (trong đó có 20 phút giải lao) chiều 5/11.

Trước khi nhận chất vấn trực tiếp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sẽ báo cáo làm rõ các vấn đề được đại biểu quan tâm qua các phiên chất vấn trước đó. Vì thế, thông thường người đứng đầu Chính phủ chỉ trả lời được khoảng trên dưới 10 chất vấn trực tiếp, còn lại ông sẽ trả lời bằng văn bản.