Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về tình hình kinh tế - xã hội năm 2022, dự kiến Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội năm 2023.

Điều hành nhất quán, không giật cục

Thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đã ký Báo cáo tình hình thực hiện Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, dự kiến Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội năm 2023, phục vụ phiên thảo luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 11/10.

Theo đánh giá của Chính phủ, năm 2022, dù khó khăn chồng khó khăn, kinh tế vẫn đạt tốc độ tăng trưởng khá cao, đồng thời giữ vững được ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm được các cân đối lớn.

“Ước thực hiện cả năm có 14/15 chỉ tiêu kinh tế, xã hội đạt mục tiêu kế hoạch được Quốc hội giao, nhất là về tăng trưởng kinh tế (khoảng 8%); 1 chỉ tiêu không đạt mục tiêu đề ra là tốc độ tăng năng suất lao động xã hội (ước thực hiện 4,7 - 5,%/mục tiêu 5,5%)”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng khái quát.

Chỉ ra những hạn chế của năm 2022 như đầu tư công tiếp tục là điểm nghẽn, tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp chậm, triển khai tín dụng đối với một số lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro gặp nhiều khó khăn..., Chính phủ nhìn nhận, nguyên nhân chủ quan là phương pháp, cách thức quản lý điều hành còn chậm được đổi mới.

Báo cáo nêu rõ, việc phân cấp, phân quyền trong hệ thống các cơ quan hành chính nhà nước chưa thật sự mạnh mẽ; cơ chế đôn đốc, kiểm tra, giám sát và kiểm soát chưa thật sự hiệu quả. Việc tổ chức thực hiện nhiệm vụ ở các cấp, các ngành có mặt chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn, công tác tham mưu, thực hiện chính sách trong một số trường hợp còn bị động. Một bộ phận cán bộ thực thi còn chưa quyết liệt, nhạy bén, bên cạnh đó còn có tâm lý né tránh, sợ trách nhiệm trong triển khai công vụ.

Dự kiến Kế hoạch Phát triển kinh tế, xã hội năm 2023, Chính phủ nhận định, giữ vững ổn định chính trị, kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát cùng với tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh sẽ là nền tảng quan trọng để thu hút đầu tư, thúc đẩy phát triển, giúp Việt Nam trở thành địa điểm hấp dẫn thu hút dòng vốn FDI. Đây sẽ là những động lực lớn đối với tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2023.

“Tuy nhiên, với mức độ hội nhập và độ mở của nền kinh tế lớn, trước những bất ổn, rủi ro khó đoán định, năm 2023, dự báo kinh tế trong nước tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhìn nhận.

Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng cho biết, quan điểm chỉ đạo điều hành kinh tế vĩ mô chủ động, linh hoạt, sáng tạo, kịp thời, hiệu quả, bảo đảm phù hợp với tình hình và yêu cầu thực tiễn theo hướng bảo đảm ổn định trong điều kiện có nhiều bất định. Tiếp tục ưu tiên giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế được nhắc đến đầu tiên trong mục tiêu của kế hoạch năm sau.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cũng cho biết, dự kiến kế hoạch năm 2023 có 15 chỉ tiêu, trong đó tốc độ tăng trưởng GDP khoảng 6,5%. “Trên cơ sở ước thực hiện năm 2022 đạt khoảng 8% là nền tăng trưởng cao và dự báo bối cảnh thế giới, trong nước còn nhiều khó khăn, thách thức, tác động đến nền kinh tế nước ta, sức ép lạm phát, suy giảm tăng trưởng và suy thoái kinh tế ở một số nước, dự kiến mức tăng trưởng GDP năm 2023 đạt khoảng 6,5% là hợp lý”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng giải thích.

Trong các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu của kế hoạch năm 2023, ở vị tri số 1 vẫn là tiếp tục ưu tiên giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế.

“Tiếp tục điều hành nhất quán, không giật cục, thực hiện chính sách tiền tệ thận trọng, chắc chắn, bảo đảm tính chủ động, linh hoạt, hiệu quả, phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, hài hòa với điều hành chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm hiệu quả và các chính sách khác, khai thác dư địa chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ để ứng phó kịp thời với biến động của tình hình thế giới, trong nước. Duy trì ổn định thị trường tài chính, tiền tệ; kiểm soát các lĩnh vực đang tiềm ẩn nhiều rủi ro như thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu cụ thể hơn.

Tính toán kỹ lưỡng cơ cấu tín dụng trong năm 2023

Cũng hoàn thành ngày 10/10, Báo cáo thẩm tra đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội năm 2022, dự kiến Kế hoạch Phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 của Ủy ban Kinh tế Quốc hội nhấn mạnh kết quả nổi bật của năm 2022.

Theo đó, đà phục hồi tăng trưởng được ghi nhận ở cả 3 khu vực của nền kinh tế, ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tiếp tục là động lực tăng trưởng với tốc độ tăng 10,69%, chỉ thấp hơn tốc độ tăng của cùng kỳ các năm 2011, 2017, 2018.

Cơ quan thẩm tra nhìn nhận, ước cả năm 2022, tốc độ tăng trưởng GDP khoảng 8%, dự kiến là mức cao của thế giới, phản ánh sự phục hồi mạnh mẽ so với giai đoạn 2020 - 2021, tạo vị thế và động lực quan trọng cho tăng trưởng của các năm tiếp theo.

“Số doanh nghiệp thành lập mới và hoạt động trở lại trong 9 tháng năm 2022 là hơn 163.000 doanh nghiệp, mức cao nhất trong giai đoạn cùng kỳ từ trước đến nay, tăng 38,6% so với cùng kỳ năm 2021”, Ủy ban Kinh tế nhấn mạnh.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị làm rõ nguyên nhân tốc độ tăng năng suất lao động xã hội thấp hơn so với mục tiêu (ước tăng 4,7-5,2%, mục tiêu là 5,5%), trong khi tăng trưởng kinh tế dự kiến vượt khoảng 2 điểm % so với kế hoạch và GDP bình quân đầu người cũng dự kiến vượt kế hoạch, từ đó làm rõ hơn bức tranh về động lực tăng trưởng giai đoạn hiện nay.

Với kế hoạch năm 2023, Ủy ban Kinh tế đề nghị bổ sung cơ sở đề xuất chỉ tiêu tốc độ tăng Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân là 4,5% trong bối cảnh ổn định kinh tế vĩ mô cần được ưu tiên.

Về các giải pháp, cơ quan thẩm tra của Quốc hội cho rằng, trong bối cảnh hiện nay, cần điều hành hạn mức tăng trưởng tín dụng hợp lý, chú trọng hơn đến cơ cấu và chất lượng tín dụng, hướng dòng vốn vào các lĩnh vực ưu tiên của nền kinh tế.

“Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cần nghiên cứu, tính toán kỹ lưỡng cơ cấu tín dụng hợp lý trong năm 2023 và có các giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy triển khai có hiệu quả gói hỗ trợ lãi suất (2%) qua hệ thống ngân hàng thương mại; đồng thời, nghiên cứu, xem xét việc mở rộng đối tượng được hưởng hỗ trợ lãi suất 2% với các khoản vay ngắn hạn bằng ngoại tệ”, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị.

Cơ quan thẩm tra nhấn mạnh, dư địa cho các chính sách tài khóa vẫn còn, cần tiếp tục duy trì các chính sách hỗ trợ nhưng phải bảo đảm có hướng đích và có mục tiêu; nghiên cứu tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp gia hạn thuế mà không thực hiện miễn giảm thuế, nhất là với thuế thu nhập doanh nghiệp, không lựa chọn giảm thuế theo tiêu chí doanh thu như năm 2020, năm 2021, rà soát cụ thể lại các chính sách quan trọng ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động của doanh nghiệp.

Theo thông lệ, tại kỳ họp cuối năm của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ sẽ báo cáo tình hình kinh tế - xã hội ngay trong phiên khai mạc kỳ họp.