Tăng giá nhờ kỳ vọng, chưa đến từ nội lực

Trong bối cảnh thị trường hưng phấn, từ 11 - 28/7, cổ phiếu PXL tăng 43,75%, từ 12.800 đồng lên 18.400 đồng/cổ phiếu, sau đó có dấu hiệu bị chốt lời trong phiên ngày 29/7.

Tại thời điểm ngày 29/7, cổ phiếu PXL được giao dịch ở mức P/E 1.619,6 lần (trung bình ngành là 17,8 lần) và P/B 1,78 lần (trung bình ngành 1,44 lần). Điều này phản ánh sự lệch pha giữa kỳ vọng nhà đầu tư và hiệu quả kinh doanh thực tế.

Cụ thể, nửa đầu năm 2025, Long Sơn PIC ghi nhận doanh thu giảm 45,8%, còn 3.128,48 triệu đồng; lợi nhuận ròng giảm 38,5%, còn 288,8 triệu đồng. Biên lợi nhuận gộp cũng thu hẹp, từ 75,8% xuống 55%.

Kể từ sau khoản lãi kỷ lục 14,55 tỷ đồng năm 2021, Công ty đã 3 năm liên tiếp lãi dưới 1 tỷ đồng/năm. Riêng năm 2024, lãi ròng chỉ đạt 0,91 tỷ đồng; hiệu suất sử dụng tài sản (ROA) đạt 0,1%, thấp hơn nhiều so với trung bình ngành là 2,61%; hiệu quả sử dụng vốn (ROE) cũng chỉ đạt 0,11%, so với mức trung bình 8,88%.

Tại thời điểm ngày 30/6/2025, Long Sơn PIC vẫn còn lỗ lũy kế 13,9 tỷ đồng. Tuy vậy, Công ty đã hoàn tất đợt tăng vốn từ 827,2 tỷ đồng lên 1.761,5 tỷ đồng thông qua phát hành riêng lẻ 93,4 triệu cổ phiếu cho Công ty cổ phần Hạ tầng Gelex, với giá 10.000 đồng/cổ phiếu. Toàn bộ số tiền được dùng đầu tư Dự án Khu công nghiệp dầu khí Long Sơn.

Sau phát hành, Gelex nâng sở hữu từ 25,47% lên 65% vốn điều lệ, trở thành cổ đông chi phối. Tổng công ty IDICO sở hữu 4%; còn lại 31% là các cổ đông nhỏ lẻ.

Như vậy, động lực tăng giá cổ phiếu thời gian qua chủ yếu đến từ kỳ vọng sau sự tham gia của cổ đông chiến lược, hơn là từ cải thiện nội tại doanh nghiệp.

Dự án trọng điểm vẫn “giậm chân tại chỗ”

Thành lập năm 2007, Long Sơn PIC được kỳ vọng là chủ đầu tư Dự án Khu công nghiệp dầu khí Long Sơn (diện tích 1.250 ha). Trong thời gian chờ triển khai dự án chính, Công ty từng tham gia một số dự án quy mô nhỏ như chung cư Huỳnh Tấn Phát (TP.HCM), Khu dân cư Tương Bình Hiệp (tỉnh Bình Dương cũ), Khách sạn dầu khí Kinh Bắc (tỉnh Bắc Ninh) để tạo dòng tiền ngắn hạn.

Khu công nghiệp Long Sơn dự kiến bao gồm Nhà máy lọc dầu số 3, Tổ hợp hóa dầu miền Nam, nhà máy điện và khu dịch vụ dầu khí. Tuy nhiên, do định hướng phục vụ ngành dầu khí, Chính phủ đưa kế hoạch xây dựng Nhà máy lọc dầu số 3 sang giai đoạn sau năm 2030.

Đến tháng 7/2023, Quy hoạch tổng thể năng lượng quốc gia giai đoạn 2021 - 2030 mở rộng/xây mới tổ hợp lọc - hóa dầu và kho dự trữ quốc gia tại khu vực Nam Trung Bộ hoặc Đông Nam Bộ, với công suất 15 - 20 triệu tấn/năm, khiến dự án Long Sơn có cơ hội trở lại đúng quy hoạch ban đầu.

Tại đại hội đồng cổ đông gần đây, sau khi tăng vốn thành công, Long Sơn PIC đã kiện toàn bộ máy lãnh đạo và công bố kế hoạch tìm kiếm ít nhất 3 nhà đầu tư cùng Gelex triển khai Dự án Khu công nghiệp dầu khí Long Sơn.

Tính đến ngày 30/6/2025, Công ty cho biết, đang tập trung vào thủ tục pháp lý và xúc tiến đầu tư. Dự án đã được điều chỉnh xuống còn 850 ha, với tổng vốn đầu tư giai đoạn I là 11.759 tỷ đồng. Tuy nhiên, lượng chi phí xây dựng dở dang cho dự án mới đạt 54,17 tỷ đồng, chỉ tăng nhẹ so với đầu năm và quá nhỏ so với tổng vốn đầu tư.

Hiện tại, Long Sơn PIC đang nắm giữ 963 tỷ đồng tiền mặt, chiếm 52,5% tổng tài sản, nhưng vẫn chưa giải ngân đáng kể vào dự án. Theo ông Vũ Hoàng Long, Tổng giám đốc Long Sơn PIC, quá trình triển khai vẫn còn chậm do phải hoàn tất nhiều thủ tục pháp lý.

Dù đã thu hút nhà đầu tư chiến lược và hoàn tất tăng vốn, nhưng Long Sơn PIC vẫn đang ở giai đoạn đầu của quá trình đầu tư. Để cải thiện hiệu quả kinh doanh, Công ty cần thêm thời gian và phải sớm hiện thực hóa dự án trọng điểm - yếu tố then chốt để chứng minh nội lực, thay vì chỉ dựa vào kỳ vọng.