Dự thảo này hiện đang được đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Bộ để lấy ý kiến góp ý rộng rãi từ các tổ chức, chuyên gia và người dân theo quy định.

Dự thảo Nghị quyết được xây dựng nhằm thể chế hóa các chủ trương, định hướng lớn về đổi mới giáo dục đào tạo đã được xác lập trong các văn kiện quan trọng như Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4/11/2013 của Ban Chấp hành Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo và Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Dự kiến sẽ có cơ chế tài chính đặc biệt để thực hiện phổ cập giáo dục trung học cơ sở đến năm 2030 và phổ cập trung học phổ thông đến năm 2035.

Trên cơ sở đó, dự thảo tập trung giải quyết các khó khăn, bất cập hiện nay và đề xuất những cơ chế, chính sách mang tính đột phá, chiến lược để phát triển hệ thống giáo dục một cách đồng bộ, hiện đại và hội nhập quốc tế.

Dự thảo đưa ra 6 nhóm chính sách trọng tâm, trải rộng từ nhân lực, chương trình giáo dục, chuyển đổi số, hội nhập quốc tế đến cơ chế tài chính và học bổng quốc gia.

Nhóm chính sách đầu tiên tập trung vào công tác nhân lực và quản trị cơ sở giáo dục. Theo đó, cơ quan quản lý trực tiếp sẽ đảm nhiệm việc bổ nhiệm lãnh đạo các cơ sở giáo dục, đồng thời trao thêm thẩm quyền cho Giám đốc Sở Giáo dục và đào tạo trong quản lý, sử dụng đội ngũ nhà giáo và cán bộ các cấp học mầm non, phổ thông. Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo sẽ ban hành bộ tiêu chuẩn, tiêu chí đối với chức danh Giám đốc Sở giáo dục và đào tạo

Ngoài ra, dự thảo đề xuất chính sách đãi ngộ linh hoạt nhằm thu hút nhân lực chất lượng cao, phụ cấp ưu đãi cho giáo viên, và cơ chế "đồng cơ hữu" trong khai thác nguồn lực nhân sự, hướng tới xây dựng một đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý đạt chuẩn khu vực và quốc tế.

Nhóm chính sách thứ hai đề cập đến chương trình, nội dung giáo dục và cơ chế phát triển hệ thống. Chính phủ sẽ đóng vai trò quyết định các chủ trương cải cách lớn, triển khai cơ chế đặt hàng đào tạo với doanh nghiệp và thiết lập hệ thống công nhận kết quả học tập liên thông, phục vụ học tập suốt đời.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo có trách nhiệm đổi mới chương trình mầm non, cho phép thí điểm mô hình giáo dục mới, xây dựng Hội đồng kỹ năng nghề, chương trình đại học mở linh hoạt.

Một điểm đáng chú ý là đề xuất giao Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo thẩm quyền quyết định một bộ sách giáo khoa phổ thông thống nhất, đảm bảo tính phù hợp với thực tiễn.

Các lĩnh vực đặc thù như văn hóa, nghệ thuật, thể thao thành tích cao, báo chí, xuất bản sẽ được áp dụng cơ chế riêng về đào tạo, tuyển chọn theo năng khiếu, chuẩn nghề nghiệp riêng và chính sách đầu tư ưu tiên.

Nhóm chính sách thứ ba hướng tới chuyển đổi số và phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trong giáo dục và đào tạo. Dự thảo đề xuất mô hình hợp tác ba bên giữa Nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp để xây dựng nền tảng giáo dục quốc gia thông minh, phục vụ đổi mới công tác quản lý, dạy học, kiểm tra và đánh giá.

Bên cạnh đó, sẽ phát triển hệ thống cơ sở dữ liệu nhân lực kết nối với thị trường lao động và dữ liệu khoa học công nghệ để dự báo cung cầu lao động.

Một số cơ chế thí điểm như sử dụng ngân sách phát triển công nghệ chiến lược, triển khai mô hình đại học số, chia sẻ nguồn lực giữa các cơ sở đào tạo, và đầu tư phòng thí nghiệm dùng chung cũng được đề cập nhằm nâng cao năng lực đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ.

Nhóm chính sách thứ tư tập trung vào thúc đẩy hội nhập quốc tế trong giáo dục. Một trong những điểm nổi bật là đề xuất thí điểm miễn thị thực và giấy phép lao động trong 5 năm cho chuyên gia, nhà khoa học nước ngoài có trình độ tiến sĩ đến làm việc tại các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp.

Một số cơ sở giáo dục đại học trọng điểm sẽ được ủy quyền xác nhận các trường hợp không cần giấy phép lao động, đồng thời tự chịu trách nhiệm về tính hợp pháp của văn bằng và điều kiện làm việc. Ngoài ra, cơ sở giáo dục có thể tự tổ chức hội nghị, hội thảo quốc tế chỉ cần thông báo, không cần xin phép.

Cũng trong nhóm này, dự thảo khuyến khích liên kết giữa đại học Việt Nam và các đại học thuộc top 500 thế giới để thành lập phân hiệu tại Việt Nam theo phương thức đối tác công tư (PPP). Sinh viên quốc tế sẽ được phép làm thêm tối đa 20 giờ mỗi tuần khi học tại Việt Nam.

Nhóm chính sách thứ năm là đề xuất thành lập Quỹ Học bổng Quốc gia trực thuộc Bộ Giáo dục và đào tạo. Quỹ sẽ được hình thành từ nguồn ngân sách nhà nước, tài trợ, đóng góp, viện trợ và các nguồn hợp pháp khác.

Mục tiêu của quỹ là cấp học bổng tài năng, hỗ trợ phát triển nhân lực chất lượng cao, khuyến khích nghiên cứu khoa học và học tập suốt đời. Đồng thời, quỹ sẽ hỗ trợ phát triển kỹ năng nghề gắn với nhu cầu thị trường và hội nhập quốc tế.

Chính phủ sẽ ban hành quy chế tổ chức, quản lý, sử dụng quỹ đảm bảo công khai, minh bạch, có kiểm toán độc lập và phối hợp giám sát giữa các cơ quan liên quan.

Nhóm chính sách cuối cùng tập trung vào tài chính và đầu tư cho giáo dục và đào tạo. Dự thảo quy định ngân sách nhà nước dành tối thiểu 20% tổng chi cho giáo dục, trong đó ít nhất 5% dành cho đầu tư phát triển và tối thiểu 3% cho giáo dục đại học.

Ưu tiên ngân sách cho các bậc mầm non, phổ thông và vùng đặc biệt khó khăn, đồng thời vẫn đảm bảo nguồn lực cho giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên.

Dự kiến sẽ có cơ chế tài chính đặc biệt để thực hiện phổ cập giáo dục trung học cơ sở đến năm 2030 và phổ cập trung học phổ thông đến năm 2035.

Dự thảo cũng đề xuất miễn phí sách giáo khoa trước năm 2030, miễn học phí môn Giáo dục quốc phòng - an ninh, và có chính sách ưu đãi về đất đai, thuế, cơ sở vật chất cho các cơ sở giáo dục. Đặc biệt, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia TP.HCM sẽ được trao thẩm quyền đầu tư công trung hạn.

Việc xây dựng Dự thảo Nghị quyết thể hiện quyết tâm của ngành giáo dục trong việc tạo ra một khung pháp lý vững chắc để triển khai các cải cách căn bản, toàn diện. Những chính sách đặc thù nếu được Quốc hội thông qua sẽ tạo điều kiện để giáo dục và đào tạo Việt Nam phát triển mạnh mẽ, đồng bộ và hội nhập sâu rộng trong thời gian tới.