Không ảnh hưởng vì chỉ “đánh” sân nhà

Bắt đầu từ ngày hôm nay, 7/5, các mặt hàng vàng trang sức, kỹ nghệ và các sản phẩm bằng vàng khác có hàm lượng vàng từ 95% trở lên sẽ phải chịu thuế xuất khẩu 2%, thay vì 0% như hiện tại, theo Thông tư 36/2015/TT-BTC mà Bộ Tài Chính mới ban hành. Tuy nhiên, các doanh nghiệp (DN) vàng nữ trang vẫn khá thờ ơ.

Mỗi lượng vàng nữ trang bán ra, doanh nghiệp thu lãi 1 - 1,5 triệu đồng. Ảnh: Đức Thanh

Trao đổi với phóng viên Báo Đầu tư, đại diện Công ty Vàng bạc đá quý Phú Nhuận (PNJ) cho biết, PNJ chỉ xuất khẩu nữ trang vàng từ 18K trở xuống, nên việc tăng thuế xuất khẩu với vàng nữ trang có hàm lượng 95% trở lên tác động không đáng kể đến DN.

Ông Nguyễn Thành Long, Chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA) cũng cho rằng, Thông tư 36/2015/TT-BTC là nhằm ngăn chặn hiện tượng xuất khẩu vàng nguyên liệu trá hình vàng trang sức. Trên thực tế, vàng trang sức có hàm lượng 75% là phổ biến, rất hiếm vàng trang sức có hàm lượng 95 - 99%. Vì vậy, đối tượng chịu điều chỉnh của Thông tư 36/2015/TT-BTC là rất hẹp. Nói cách khác, các DN vàng hầu như không bị ảnh hưởng bởi quyết định tăng thuế xuất khẩu vàng nữ trang.

Trên thực tế, xuất khẩu vàng nữ trang của nước ta rất hạn chế thời gian qua, ngay cả khi được áp thuế xuất khẩu 0%. Thời đỉnh cao, xuất khẩu vàng nữ trang của Việt Nam đạt kim ngạch gần 3 tỷ USD (năm 2011), song đã liên tục sụt giảm thời gian gần đây. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất khẩu đá quý, kim loại quý và sản phẩm năm 2014 chỉ đạt hơn 0,67 tỷ USD.

Hiện trên thị trường có 3 công ty xuất khẩu vàng nữ trang là PNJ, SJC và DOJI, song xuất khẩu chỉ chiếm một phần rất nhỏ trong cơ cấu doanh thu của các DN này.

Theo phản ánh của các DN, không được nhập khẩu nguyên liệu, phải mua nguyên liệu trôi nổi trên thị trường trong nước với giá cao là nguyên nhân chính khiến vàng nữ trang Việt Nam khó cạnh tranh trên thị trường thế giới.

Tuy nhiên, một nguyên nhân nữa khiến sản phẩm vàng nữ trang nước ta khó cạnh tranh là lâu nay chất lượng vẫn bị thả nổi, vàng ăn gian tuổi tồn tại phổ biến. Với chất lượng “nội”, giá lại cao hơn giá quốc tế, không có gì khó hiểu khi bấy lâu nay vàng nữ trang Việt Nam vẫn quanh quẩn sân nhà.

Doanh nghiệp vàng bán lẻ và nữ trang sống khỏe

Trước đây, kinh doanh vàng miếng mang lại lợi nhuận béo bở cho các ngân hàng và DN vàng. Tuy nhiên, kể từ khi Ngân hàng Nhà nước siết lại hoạt động kinh doanh vàng miếng, biến SJC thành thương hiệu vàng độc quyền quốc gia, thì doanh thu vàng miếng của các DN, ngân hàng sụt giảm thê thảm.

Trong khi kinh doanh vàng miếng “chết sặc”, thì các DN vàng bán lẻ và nữ trang vẫn sống khỏe, dù chỉ quanh quẩn ở thị trường trong nước. Theo tính toán của các chuyên gia vàng, mỗi lượng vàng nữ trang bán ra, các DN vàng có thể thu lãi 1 - 1,5 triệu đồng. Chưa kể, các DN vàng nhỏ lẻ, không thương hiệu, ăn gian tuổi vàng thì lãi có thể lên tới 2 - 2,5 triệu đồng/lượng. Thực tế, dù vàng miếng sụt giảm, DN vàng bán lẻ và nữ trang vẫn liên tục tăng trưởng doanh thu, nhờ chuyển hướng mạnh sang vàng nữ trang.

Chẳng hạn, năm 2014, DOJI đạt doanh số khoảng 40.000 tỷ đồng, tăng 5.000 tỷ đồng so với năm 2013. Công ty Bảo Tín Minh Châu tuy không công bố doanh số, lợi nhuận, song vẫn không ngừng gia tăng sản xuất.

PNJ còn có sự chuyển mình mạnh mẽ hơn khi tấn công mạnh vào thị trường nữ trang. Số liệu công bố tại Đại hội đồng cổ đông năm 2015 của PNJ cho thấy, năm 2014, thị phần bán lẻ nữ trang của PNJ đã tăng từ mức 14% năm 2013 lên 21% năm 2014.

Bà Cao Thị Ngọc Dung, Chủ tịch HĐQT PNJ cho biết, Công ty dự kiến mở thêm 35 cửa hàng trong năm nay, đồng thời đang nhập khẩu máy móc thiết bị từ châu Âu để sản xuất các sản phẩm trang sức của Italy, nhằm thay thế 60 - 70% lượng trang sức nhập từ Italy trong cơ cấu bán hàng của PNJ đến cuối năm nay và nhắm tới xuất khẩu.

Nhiều DN vàng cho rằng, việc siết chặt hoạt động kinh doanh vàng nữ trang của Ngân hàng Nhà nước và Thông tư 22/2013/TT-BKHCN quy định về quản lý đo lường trong kinh doanh vàng và quản lý chất lượng vàng trang sức, mỹ nghệ được ban hành đã tạo cơ hội vô cùng thuận lợi cho các DN lớn có thương hiệu phát triển. Nếu Ngân hàng Nhà nước cho phép DN vàng nhập khẩu vàng nguyên liệu, đồng thời các cơ quan chức năng kiểm soát chất lượng vàng nữ trang chặt chẽ, các DN trong nước sẽ dần lấy lại được lợi thế cạnh tranh, hướng ra xuất khẩu.