Điểm đến của thành công

Ông Chris Freund có trên 24 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý đầu tư trực tiếp, trong đó có 21 năm làm việc tại Việt Nam. Năm 2001, ông thành lập Mekong Capital - công ty tư vấn quản lý quỹ đầu tiên tại Việt Nam và đã gặt hái nhiều thành công trên cương vị lãnh đạo doanh nghiệp. Hiện ông đảm nhiệm chức vụ Tổng giám đốc, thành viên Hội đồng Quản trị, Ban Lãnh đạo, Ban Cố vấn đầu tư nội bộ của Công ty.

Không chỉ dành nhiều tình yêu cho “mảnh đất hình chữ S”, ông Chris Freund còn có cái nhìn rất thấu đáo và tinh tường về thị trường Việt Nam từ đầu những năm 2000. Ông nhận thấy rằng, khối kinh tế tư nhân rất chủ động và đáp ứng nhu cầu thị trường theo cách mà các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) hoặc doanh nghiệp liên doanh rất khó đáp ứng.

Doanh nhân Chris Freund chia sẻ về hành trình cùng đội ngũ Mekong Capital tìm được sự thấu hiểu, cùng nhau hướng tới những mục tiêu chung

Năm 2009, ông Chris Freund và đội ngũ Mekong Capital phát triển mô hình có tên là “Đầu tư lấy tầm nhìn làm định hướng” (Vision Driven Investing - VDI). Mô hình này được đánh giá, phân tích, tinh chỉnh định kỳ ít nhất ba tháng một lần, nhưng thực tế, quá trình này diễn ra thường xuyên hơn nhằm mang đến
mô hình tối ưu nhất.
“Đầu tư lấy tầm nhìn làm định hướng” được phát triển theo phương pháp bản thể học, tức là dựa trên bối cảnh, không phải nhận thức. Theo đó, đội ngũ Mekong Capital giúp các đối tác nhìn ra bối cảnh mới, từ đó có những hành động mang lại kết quả đột phá.
Mô hình bao gồm 15 phạm trù và có thể coi như bộ “kim chỉ nam” để soi chiếu. Từ 15 khía cạnh này, doanh nghiệp sẽ có cái nhìn rõ nét và hoàn chỉnh về những hành động cần làm để hiện thực hóa tầm nhìn, thực hiện những chuyển hóa cần thiết.
Theo ông Chris Freund, bản thân mô hình không phải là câu trả lời hay giải pháp, cũng không thể áp đặt cho các công ty trong danh mục. Đó chỉ là không gian để các công ty khám phá, định hình lại cho mình hành trình đạt được tầm nhìn mới.
“Với cam kết chung tay để các công ty đối tác đạt được tầm nhìn, Mekong Capital xác định vai trò của mình là giúp các công ty chuyển hóa và tự khám phá ra những hành động tạo hiệu quả đột phá và hiện thực hóa tầm nhìn của họ”, ông Chris Freund chia sẻ.

“Càng ngày, tôi càng thấy rõ rằng, các công ty tư nhân sẽ sớm nổi lên ở Việt Nam với vai trò là động lực tăng trưởng chính của nền kinh tế và họ sẽ phát triển nhanh hơn nhiều so với DNNN hay doanh nghiệp liên doanh”, Chris Freund nói.

Theo ông, thời điểm năm 2001, chỉ có một quỹ đầu tư hoạt động tích cực tại Việt Nam là Dragon Capital (ra đời năm 1994) và quỹ này chỉ đầu tư vào các DNNN cổ phần hóa. Ông lập tức nhận thấy cơ hội thành lập quỹ đầu tư tập trung duy nhất vào doanh nghiệp tư nhân.

“Khi đó, tôi đã hình dung rất rõ về việc chúng tôi sẽ đầu tư vào các công ty tư nhân và các công ty này có tiềm năng phát triển thành các doanh nghiệp tư nhân hàng đầu tại Việt Nam”, Chris Freund nhớ lại.

Hơn hai thập kỷ là một chặng đường dài, với rất nhiều biến động theo thời gian. So với thời điểm thành lập Mekong Capital, hiện nay, thị trường Việt Nam đã thay đổi rất nhiều, nhưng với ông Chris Freund, chọn Việt Nam luôn là quyết định đúng đắn.

Tổng giám đốc Mekong Capital đánh giá, Việt Nam là nền kinh tế năng động bậc nhất khu vực. Thời gian qua, môi trường kinh tế trong khu vực và toàn thế giới có nhiều biến động, dẫn tới sự dịch chuyển dây chuyền kinh doanh - sản xuất, kéo theo sự dịch chuyển mạnh mẽ của dòng vốn đầu tư.

Trong bối cảnh ấy, Mekong Capital tiếp tục đặt niềm tin vào thị trường Việt Nam. Dù một số nhà đầu tư có xu hướng mở rộng và đa dạng hóa thị trường đầu tư, nhưng Mekong Capital vẫn kiên định với sự lựa chọn của mình, tập trung vào những gì đã và đang làm tốt. Đó là đầu tư vốn cổ phần tư nhân vào các doanh nghiệp Việt Nam và giúp họ đạt được những mục tiêu dài hạn.

Chris Freund nhìn nhận, một trong những yếu tố quan trọng góp phần tạo thành công bền vững cho Mekong Capital tại Việt Nam chính là đầu tư lấy tầm nhìn làm định hướng, coi đây như một phương pháp tiếp cận tiên phong. Mekong Capital chủ trương đầu tư cổ phần riêng lẻ, quản trị thay đổi, phát triển khả năng lãnh đạo, tư vấn chiến lược và kết hợp tất cả vào một phương pháp duy nhất, được dùng làm nền tảng cho phương pháp tiếp cận đầu tư gia tăng giá trị của doanh nghiệp. Kể từ khi thực hiện phương pháp này vào năm 2009, các doanh nghiệp mà Mekong Capital đầu tư, góp vốn đã cải thiện đáng kể tỷ lệ tăng trưởng lợi nhuận ròng.

Hành trình thay đổi bản thân và chuyển hóa doanh nghiệp

Nhớ lại hành trình gây dựng doanh nghiệp, Chris Freund kể, thời điểm giữa năm 2007, ông cảm thấy vô cùng mệt mỏi vì công việc. Ông muốn đội ngũ đồng lòng hướng tới mục tiêu chung, nhưng dường như mọi người lại đối đầu nhau, thậm chí, ông còn bị “quy trách nhiệm” vì những kết quả chưa tốt của Công ty.

Khi đó, do phải gánh vác quá nhiều trọng trách, Chris Freund cảm thấy mình như bị “chôn vùi” dưới một ngọn núi. Để hoàn thành bất kỳ công việc gì, ông đều phải tham gia xử lý mọi khâu, vì không thể trông cậy nhân viên sẽ thực hiện đúng theo những chuẩn mực mà ông đang áp dụng. Rất ít người trong Công ty ủng hộ cách thức của Chris Freund, trái lại, họ làm việc theo ý mình. Kết quả là, tập thể không đạt được kết quả tốt và tất cả đều có lý do bao biện, rồi đổ lỗi cho nhau.

Một thời gian dài, Chris Freund nghĩ rằng, mình không có khiếu lãnh đạo và sẽ không thể nào thu hẹp được khoảng cách văn hóa của một người Mỹ làm việc tại Việt Nam.

“Tôi đã sẵn sàng từ bỏ. Tôi thấy mình giống như nạn nhân của nhân viên vậy…”, Chris Freund bộc bạch.

Tháng 6/2007, Chris Freund sang Singapore tham gia khóa học Landmark Forum về chuyển hóa cá nhân trong 3 ngày. Trong quá trình học, Chris Freund bắt đầu nhận ra rằng, nhiều vấn đề chưa hiệu quả tại Mekong Capital bắt nguồn từ chính mình, từ thái độ của bản thân, như việc thấy mình là “nạn nhân” của mọi người trong Công ty. 

“Tôi nhận ra, mình đã né tránh đương đầu với những bất cập xảy ra trong Công ty - những bất cập mà tôi từng không biết phải xử lý thế nào. Ngay lúc đó, tôi đã tìm ra giải pháp để thay đổi tình thế tại Mekong Capital”, Chris Freund trở nên hào hứng hơn với câu chuyện của mình.

Tiếp theo bước thay đổi đột phá của bản thân, Chris Freund dần nhận diện rõ những thiếu sót, bất ổn tại Mekong Capital cũng như những việc cần làm để xử lý các vấn đề đó, đơn giản như trò chuyện với nhân viên trong Công ty - điều mà trước đây ông đã không nhận ra là mình có thể làm được…

Sau nhiều năm bế tắc và thất vọng, Chris Freund đã tìm thấy lối đi rõ ràng phía trước.

Ông mời Landmark tư vấn công cuộc chuyển hóa Mekong Capital. Bắt đầu là khóa học cho toàn Công ty vào tháng 12/2007. Tiếp theo là chương trình huấn luyện kéo dài 2 năm, trong đó, Mekong Capital đề ra nhiều mục tiêu đột phá, trải nghiệm sự cố và biến sự cố thành cơ hội để tạo đột phá. Mục tiêu của chương trình là giúp mọi người trong Công ty thay đổi cách nhìn nhận vấn đề, từ đó dẫn đến hành động mới và kết quả mới.

Ban đầu, rất nhiều nhân sự trong Công ty không muốn thay đổi. Thậm chí, hai nhân sự cấp cao của Mekong Capital khi đó đã nghỉ việc chỉ ít lâu sau khóa học đầu tiên. Nhưng chỉ sau 3 năm, khi Mekong Capital hoàn thành công cuộc chuyển hóa (năm 2010), đội ngũ đầu tư của Công ty làm việc với các doanh nghiệp trong danh mục ngày càng hiệu quả, giúp các doanh nghiệp này cải thiện mạnh mẽ kết quả hoạt động.

Những thành tựu như tỷ suất lợi nhuận gấp 57 lần từ khoản đầu tư vào Thế giới Di động sẽ không bao giờ đạt được nếu Mekong Capital và sau đó là Thế giới Di động không tiến hành chuyển hóa doanh nghiệp một cách triệt để.

Đầu tư và kinh doanh luôn là một hành trình đầy thách thức. Sau thời gian phát triển ổn định, Mekong Capital lại đối mặt với thử thách mới khi đại dịch Covid-19 bùng phát, tác động trực tiếp tới nền kinh tế.

“Giữa năm 2021, Mekong Capital giống như một ‘nồi lẩu cua’ bị đặt chơ vơ giữa bãi biển, trong cái nắng chói chang. Nước trong nồi sôi dần lên và những ‘con cua’ (hình ảnh ẩn dụ của nhân viên Mekong Capital - PV) hốt hoảng tìm cách thoát thân”, Chris Freund kể.

Trong thời gian phong tỏa do Covid-19, Chris Freund nhớ lại những tình huống xảy ra ở công ty của mình, nhớ lại bài học kinh nghiệm khi các thành viên không đồng thuận... Ông lại tiếp tục kích hoạt “chế độ” chuyển hóa để thích ứng với tình hình mới.

“Tôi nghĩ rằng, ai cũng từng trải qua những điều tương tự khi làm việc trong một tổ chức, nhưng họ cần phải bỏ cái tôi của mình đi và chọn hợp tác cùng nhau để đạt được mục tiêu chung”, Chris Freund nói. Ông nhấn mạnh, doanh nghiệp chỉ có thể đạt được thành công khi họ có tầm nhìn rõ ràng cho tương lai, trao quyền cho những cá nhân đang gây dựng đội ngũ quản lý và lãnh đạo vững mạnh, cũng như tạo nên nền tảng văn hóa và giá trị cốt lõi mạnh mẽ.

Chặng đường mà Mekong Capital đã và đang đi không hề trải “hoa hồng”, mà trái lại, đầy khó khăn và thử thách, nhưng ông Chris Freund cùng đội ngũ của mình đã có được sự thấu hiểu, cùng nhau hướng tới những mục tiêu chung.

Theo Chris Freund, điểm tiên quyết để một người có thể chuyển hóa là toàn tâm, toàn ý dốc sức tham gia vào công cuộc thay đổi. Ngược lại, nếu họ cảm thấy bị ép buộc, thì có thực hiện nhiều năm vẫn không thể đạt được sự chuyển hóa.

“Chúng tôi vẫn tiếp tục hành trình mang đến những cải thiện về hiệu quả trong công việc, đặc biệt là trong lĩnh vực đầu tư của Mekong Capital”, Chris Freund nói. Ông luôn mong muốn truyền cảm hứng và thúc đẩy sự chuyển hóa cho các cá nhân, tổ chức mà Mekong Capital tiếp xúc và hợp tác đầu tư.