Doanh nhân Mai Thanh, Chủ tịch REE Corporation.

Bước ngoặt lịch sử của REE

Hành trình của REE gắn liền với công cuộc Đổi mới của đất nước.

Những năm đầu tiên sau Đổi mới, hàng chục nghìn doanh nghiệp nhà nước hoạt động kém hiệu quả trở thành gánh nặng của nền kinh tế thiếu thốn, nghèo nàn. Nhưng cũng chính lúc này, áp lực phải thay đổi đã mở ra những tư duy mới. Năm 1992, chính sách cổ phần hóa ra đời với những tư duy rất mới mẻ, cho phép người lao động trong và ngoài doanh nghiệp trở thành người chủ...

REE đã nắm bắt cơ hội này, trở thành một trong những doanh nghiệp tiên phong của tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước.

“Đó là bước đi táo bạo”, bà Mai Thanh, Chủ tịch REE Corporation nhớ lại giai đoạn khó khăn nhưng đáng nhớ. Khi đó, kinh doanh ở Việt Nam vô cùng khó khăn, nhưng bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu đầu tiên của cạnh tranh. Doanh nghiệp tư nhân được mở ra. Dù vẫn còn cấm vận của Mỹ (tới năm 1995 mới được gỡ bỏ), một số doanh nghiệp nước ngoài đã bắt đầu xuất hiện, dù ở mức thăm dò, với quy mô nhỏ...

“Cổ phần hóa, vì thế, không chỉ là công cụ cải thiện quản trị mà còn là sự đồng thuận giữa Nhà nước và doanh nghiệp, tạo cơ hội để các thành phần kinh tế khác tham gia, mang lại sức sống mới”, bà Thanh nói.

Kết quả của quá trình này là một REE chuyển mình mạnh mẽ. Từ một doanh nghiệp nhà nước ì ạch, cứng nhắc, REE trở thành hình mẫu thành công. Nhờ vậy, tốc độ cổ phần hóa doanh nghiệp tăng nhanh. Số doanh nghiệp nhà nước giảm mạnh, từ 14.000-15.000 doanh nghiệp, xuống còn khoảng 1.000 hiện tại...

Không chỉ tiên phong trong quyết định cổ phần hóa, REE đã đi vào lịch sử của thị trường chứng khoán Việt Nam, khi là có mặt trong danh sách doanh nghiệp đầu tiên niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam...

“Đây không chỉ là sự thay đổi về con số, mà là minh chứng cho sức mạnh của kinh tế tư nhân, nay đã trở thành trụ cột với hàng triệu doanh nghiệp nhỏ, vừa và lớn, đóng góp chính vào GDP”, bà Mai Thanh nhấn mạnh.

Nhưng điều mà vị thuyền trưởng đã chèo lái con thuyền REE vượt qua nhiều hải trình đầy sóng gió muốn chia sẻ hơn cả, đó là đổi mới, tái cơ cấu doanh nghiệp hay nền kinh tế không phải là “phép màu” tức thời, mà là một hành trình dài đòi hỏi sự phối hợp nhịp nhàng giữa doanh nghiệp và Nhà nước.

Dự án tòa nhà ETown 6 của REE.

Hành trình thực thi nghị quyết của Đảng

Khi bộ tứ Nghị quyết trụ cột của Bộ Chính trị được ban hành, bà Mai Thanh đã nói, các nghị quyết chứa đựng cả tâm tư, tình cảm và khát vọng phát triển của hàng triệu doanh nghiệp, hộ gia đình. Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân không chỉ công nhận vị thế, mà còn trao nhiệm vụ lớn, khuyến khích doanh nghiệp yên tâm đầu tư và đóng góp vào sự phát triển kinh tế.

Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia sẽ là yếu tố sống còn để Việt Nam vượt qua bẫy thu nhập trung bình và hướng tới một nền kinh tế có thu nhập cao hơn...

Nghị quyết số 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới đang hậu thuẫn và thúc đẩy các nỗ lực phát triển bền vững và hội nhập quốc tế, đặt doanh nghiệp vào thế không thể chậm trễ hơn trong thực thi các tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội, quản trị)...

Bên cạnh đó, Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới thể chế, quy trình xây dựng pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật được xem là nền tảng cốt lõi để các chủ trương lớn của Đảng thực sự đi vào cuộc sống. Theo bà Mai Thanh, một thể chế minh bạch, ổn định và nhất quán là “mảnh đất” để doanh nghiệp yên tâm đầu tư và đổi mới. Nghị quyết 66 không chỉ hướng đến việc đơn giản hóa quy trình làm luật, mà còn đặt trọng tâm vào chất lượng thực thi, bảo đảm luật pháp phải dễ hiểu, dễ thực hiện, dễ giám sát.

Đây là lý do mà chưa bao giờ các nghị quyết của Đảng được giới doanh nghiệp, doanh nhân đón nhận với sự đồng thuận mạnh mẽ như vậy. Cũng chưa bao giờ mong muốn triển khai các nghị quyết của Đảng lại có trong mối quan tâm của cộng đồng kinh doanh lớn như vậy.

Chia sẻ rất nhiều kỳ vọng, song bà Thanh nói, đang có rất nhiều việc phải làm và còn rất nhiều mối lo. Nhất là trong bối cảnh Việt Nam đang chọn con đường tăng trưởng nhanh, dài hạn dựa trên mô hình tăng trưởng xanh, bền vững và hội nhập sâu rộng. Cộng đồng kinh doanh cũng đang nỗ lực đi cùng, với rất nhiều kế hoạch, dự định lớn lao. Nhiều doanh nghiệp đã đặt tham vọng bước chân ra thị trường thế giới với thương hiệu của người Việt...

REE cũng vậy, đang có nhiều dự định, không chỉ giữ vững vai trò tiên phong trong lĩnh vực điện - nước - hạ tầng, mà còn chuyển mình mạnh mẽ theo hướng ứng dụng công nghệ cao và phát triển bền vững, góp phần định hình diện mạo của một nền kinh tế đổi mới, năng động và có trách nhiệm với tương lai. Trước mắt, Công ty sẽ tập trung vào hạ tầng tiện ích như điện và nước, phục vụ thị trường nội địa, thể hiện rõ trong định hướng phát triển sản phẩm và dịch vụ, kế hoạch về vốn, công nghệ và quản lý rủi ro...

“Khát vọng của REE là đạt được thành công thịnh vượng với tầm nhìn cụ thể qua từng năm, 5 năm, 10 năm, được xây dựng trên nền tảng chiến lược rõ ràng về phát triển năng lượng sạch và sử dụng tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên”, bà Mai Thanh chia sẻ.

Nhưng, để làm được, rất cần những thay đổi tư duy quản lý nhà nước, cụ thể là chuyển từ quản lý sang phục vụ và kiến tạo, đảm bảo đồng bộ về chính sách và thể chế. Đây là yếu tố then chốt để doanh nghiệp hoạt động thuận lợi, nhất là trong các ngành, lĩnh vực mới như sản xuất năng lượng tái tạo, dịch vụ tiết kiệm điện, các dự án trong kinh tế xanh và tuần hoàn...

“Ví dụ cụ thể là dự án Waste-to-Energy (đốt rác phát điện) của REE kéo dài 3 năm chưa được phê duyệt Pre-FS. Nhà nước cần đẩy mạnh cải cách thể chế, từ việc đơn giản hóa thủ tục hành chính đến điều chỉnh các quy định chồng chéo giữa các bộ, ngành. Nếu bộ máy nhà nước không cải cách kịp thời, doanh nghiệp tư nhân khó phát huy tiềm năng, dù các nghị quyết đã định hướng rõ”, bà Mai Thanh đề xuất.

Rõ ràng, đổi mới không chỉ là câu chuyện của một doanh nghiệp hay một cá nhân, mà là sự đồng hành giữa doanh nghiệp, Nhà nước và xã hội. Khi các nghị quyết của Đảng được thực thi đồng bộ, kết hợp với tinh thần sáng tạo và kiên định của cộng đồng doanh nhân, Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên, không chỉ để trở thành một nền kinh tế thịnh vượng, mà còn là một hình mẫu bền vững, truyền cảm hứng cho thế hệ tương lai trên hành trình kiến quốc.