Doanh nhân Phạm Văn Tấn, Giám đốc Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển TAVINA.

Gieo mầm khát vọng xanh

Sinh ra ở vùng đất Hà Đông trù phú, Phạm Văn Tấn mang trong mình dòng máu của người nông dân cần mẫn cùng khát vọng đổi mới. Với tầm nhìn dài hạn và tinh thần kiên định, anh đã biến đam mê ấy thành hành trình xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, bền vững, mang thương hiệu Việt vươn tầm thế giới.

Tấn tốt nghiệp THPT Trần Hưng Đạo rồi học ngành quản trị kinh doanh tại Đại học Kinh tế TP.HCM. Anh từng làm việc tại các tập đoàn lớn như Masan, Nestlé, Tân Hiệp Phát - môi trường giúp anh học được cách vận hành doanh nghiệp, tư duy thị trường và quản lý chuỗi giá trị. Sau đó, anh chuyển sang lĩnh vực bảo hiểm và đào tạo trong 2 năm, nhưng sự ổn định ấy không khiến anh thỏa mãn. Ngọn lửa đam mê thôi thúc anh rời khỏi vùng an toàn để bước vào lĩnh vực nông nghiệp, nơi anh mong muốn tự tay kiến tạo và cống hiến.

Sau 4 năm làm việc trong ngành dược tại các tỉnh miền Bắc, năm 2017, anh thành lập Công ty cổ phần Y dược Phúc Tấn, đến năm 2023, tiếp tục sáng lập Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển TAVINA - bước ngoặt đưa anh tiến sâu vào lĩnh vực nông nghiệp.

Từ những chuyến đi thực tế khắp các vùng miền, anh nhận ra nông sản Việt có tiềm năng lớn, nhưng sản xuất còn manh mún, nhỏ lẻ, thiếu bài bản. Năm 2015, anh bắt tay phát triển giống cam sành xứ Tuyên, xây dựng thương hiệu cam có hương thơm tự nhiên, vị ngọt đậm xen chút chua nhẹ. Sau 3 năm, cây bắt đầu cho trái, sản lượng đạt 70-90 tấn mỗi năm. Cam được đóng gói, gắn tem truy xuất nguồn gốc, khẳng định thương hiệu và tạo dựng lòng tin nơi người tiêu dùng.

Ban đầu, anh chỉ bước vào nông nghiệp với tâm thế thăm dò. Nhưng khi chứng kiến tiềm năng đất đai và sự bứt phá của các quốc gia nhờ ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao, anh nhận ra đây không chỉ là cơ hội, mà còn là sứ mệnh. Song, anh cũng hiểu rằng, nông nghiệp không dành cho người muốn làm giàu nhanh, nóng vội.

“Nông nghiệp không chỉ là cây lúa hay củ khoai, mà là cả một hệ sinh thái phức tạp”, anh chia sẻ. Người làm nông phải hiểu sâu về đất, nước, giống, phân bón, sâu bệnh, kỹ thuật thu hoạch và tiêu chuẩn thị trường. Nếu làm theo cảm tính, thì thất bại là điều chắc chắn. Có người trúng vụ đầu, nhưng mất trắng vụ sau vì thiếu kiến thức và kinh nghiệm thực tế.

Vì thế, thay vì mở rộng sản xuất vội vàng, anh bắt đầu bằng những mô hình thực nghiệm nhỏ, từng bước thử nghiệm giống cây, phương pháp canh tác, chế độ phân bón, thời điểm thu hoạch. Mỗi mùa vụ là một bài học, mỗi thất bại là kinh nghiệm quý giá giúp anh xây dựng nền tảng vững chắc để chủ động trong mọi khâu sản xuất.

Cùng với đó, anh đầu tư mạnh vào ứng dụng công nghệ: máy làm đất, máy gieo hạt, máy thu hoạch, hệ thống tưới thông minh, thiết bị cảm biến độ ẩm và sâu bệnh. Công nghệ giúp tăng năng suất, giảm chi phí nhân công - bài toán nan giải của nông thôn hiện nay.

Việc triển khai công nghệ không dễ. Anh phải học lại từ đầu, từ vận hành máy móc đến quản lý sản xuất và tiêu chuẩn hóa quy trình. Anh từng nói: “Đến chiếc ghế ngồi cũng phải chọn sao cho phù hợp công việc” - câu nói thể hiện tinh thần cầu thị và sự tỉ mỉ của một người dám bắt đầu từ con số không.

Từ cánh đồng nhỏ đến chuỗi sản xuất khép kín

Được khuyến khích bởi sự thành công của cam sành, anh mở rộng sang trồng khoai lang, khoai tây, đậu tương, lúa thơm, rau tiến vua, lạc Nhật, dưa hấu, dưa lê… với tổng diện tích gần 200 ha, trải khắp Tuyên Quang, Lai Châu, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Hà Nội, Nam Định (cũ), Hòa Bình (cũ), Lâm Đồng, Đắk Lắk và cả nước bạn Lào.

Mỗi vùng trồng được lựa chọn kỹ lưỡng dựa trên thổ nhưỡng, nguồn nước và khí hậu, tập trung phát huy lợi thế địa phương. Anh cũng hợp tác với các viện nghiên cứu để chọn giống chuẩn, áp dụng tiến bộ kỹ thuật, hạn chế tối đa hóa chất độc hại, hướng tới sản phẩm sạch, an toàn, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu.

Anh còn đầu tư xây dựng nhà máy chế biến tinh bột và miến từ khoai lang, khoai tây, dong riềng trên diện tích gần 2 ha tại Nghệ An và Lào. Nhà máy không chỉ chế biến, mà còn là trung tâm nghiên cứu phát triển sản phẩm như mì, phở khoai lang dinh dưỡng, bột khoai hỗ trợ tiêu hóa… Hiện sản phẩm đã được đối tác trong nước và nước ngoài đón nhận, trong đó có các đơn hàng xuất sang Nhật Bản và Trung Quốc.

Dù vậy, con đường anh đi không trải đầy hoa hồng. Anh từng nhiều lần mất mùa do giống kém chất lượng, sâu bệnh hay thiên tai. Một trong những bài học đắt giá là phải có ràng buộc rõ ràng với nhà cung cấp giống, bởi giống là khởi nguồn cho năng suất và chất lượng.

Thiên tai cũng là thử thách khắc nghiệt. Những trận mưa bão kéo dài gây ngập úng, làm hỏng cả mùa vụ. Anh đúc kết quy trình sản xuất khoa học, bám sát dự báo thời tiết, chọn vùng trồng phù hợp để giảm thiểu rủi ro. “Trung bình mỗi năm Việt Nam đối mặt 2-3 cơn bão lớn, nếu không có sự chuẩn bị, thiệt hại sẽ khôn lường”, anh nói.

Có những ký ức khiến anh không thể quên, đó là vụ khoai tây năm 2024 bị thiệt hại nặng do giống kém, năng suất chỉ đạt 1/3 kỳ vọng sau 120 ngày chăm sóc. “Tôi đứng giữa cánh đồng, nhìn những cây còn xanh tốt mà lòng như bị xé từng mảnh”, anh bùi ngùi. Nhưng rồi tự nhủ, nếu không qua những nỗi đau ấy, sẽ chẳng bao giờ hiểu trọn giá trị của thành công.

“Nếu được chọn lại, chắc tôi không làm nông nghiệp nữa, vì quá nhiều rủi ro. Nhưng đã bắt đầu thì không bỏ. Thành công phải đi kèm nỗi đau, bởi chỉ ai từng mất mát mới biết trân trọng thành quả”, anh chia sẻ chân thành.

Nông nghiệp không phải để làm giàu nhanh

Không dừng lại ở sản xuất, anh còn xây dựng mô hình nông nghiệp công nghệ cao kiểu mẫu, thuê đất của dân, đưa kỹ sư và kỹ thuật viên trực tiếp chỉ đạo, tạo thu nhập ổn định cho bà con, đồng thời tận dụng quỹ đất bỏ hoang.

Triết lý của anh là: “Đầu tư kỹ càng để cơ hội thắng lợi cao”. Mỗi hạt giống, mỗi quy trình chăm sóc, thu hoạch đều được chuẩn hóa, vì anh tin một sào đất nếu được đầu tư bài bản có thể trở thành hạt nhân cho nền nông nghiệp xanh - sạch - bền vững.

Anh đặc biệt chú trọng đào tạo nhân lực trẻ, đưa sinh viên ngành nông nghiệp, môi trường, công nghệ sinh học đến thực tập, trải nghiệm. “Tôi mong họ nhìn thấy nông nghiệp không chỉ là cày cấy, mà còn là khoa học, công nghệ, là tương lai”, anh nói.

Bên cạnh hoạt động kinh doanh, anh còn tích cực làm thiện nguyện, hỗ trợ bà con vùng lũ, hướng dẫn kỹ thuật trồng trọt, giúp nông dân tăng thu nhập và cải thiện đời sống. Anh đã đi hầu hết các tỉnh, thành phố trên cả nước để khảo sát, nghiên cứu, tìm vùng trồng phù hợp, lấy lợi thế địa phương làm trọng tâm phát triển mô hình chuyên canh.

Càng đi nhiều, anh càng trăn trở trước cảnh đất ruộng bị bỏ hoang, người nông dân bỏ nghề vì làm không có lãi, nông sản làm ra không tiêu thụ được. Theo anh, cần quy hoạch lại vùng trồng theo đặc thù địa phương: Tây Bắc nên phát triển lúa nương, cây dược liệu, mô hình hữu cơ; đồng bằng có thể chuyên canh cây ngắn ngày, ứng dụng công nghệ cao. “Quan trọng là phải có tầm nhìn dài hạn, thực tiễn và gắn với đời sống người nông dân”, anh chia sẻ.

Anh cũng đề xuất xây dựng mô hình khảo sát nhanh để hỗ trợ tái sản xuất sau thiên tai, đồng thời kêu gọi sự đồng hành của các cấp, viện nghiên cứu, doanh nghiệp và chính quyền địa phương để hình thành hệ sinh thái nông nghiệp bền vững.

Với anh, sản xuất nông nghiệp không chỉ vì lợi nhuận, mà còn là sứ mệnh xã hội. Những sản phẩm sạch, hữu cơ mà anh phát triển cũng gửi gắm thông điệp về sức khỏe cộng đồng, bảo vệ môi trường và trách nhiệm với thế hệ tương lai. “Hạt gạo, củ khoai không chỉ là sản phẩm, mà là kết tinh từ đất, mồ hôi, tiền bạc và tâm huyết của người nông dân”, anh tâm đắc điều này.

Doanh nhân Phạm Văn Tấn không chọn con đường dễ đi, nhưng chính điều đó khiến anh khác biệt. Từ một người ngoại đạo, anh trở thành người truyền cảm hứng trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao. Ở anh, đam mê thôi chưa đủ, mà cần cả kiến thức, thực nghiệm và trái tim nhân hậu. Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ, những doanh nhân như anh là mảnh ghép quan trọng đánh thức tiềm năng đất Việt.