Các tỉnh vùng Đồng bằng Sông Cửu Long (ĐBSCL) đang khẩn trương đẩy nhanh tiến độ, phấn đấu hoàn thành kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công năm 2023.

Âu thuyền Cái Khế tại Quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ vừa được đưa vào vận hành thử, có tác dụng giảm ngập đáng kể khi thủy triều dâng ở vùng trung tâm TP. Cần Thơ.

Thời gian qua, 5 tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về việc đôn đốc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 đã làm việc với các địa phương trên cả nước, qua đó ghi nhận một số khó khăn, vướng mắc nổi bật.

Thủ tướng Chính phủ vừa có Công điện 749/CĐ-TTg yêu cầu đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2023, cùng với những nỗ lực vượt khó khăn của các tỉnh trong vùng, đã góp phần đáng kể vào việc đốc thúc tiến độ, giải ngân nhanh vốn đầu tư công các tỉnh vùng ĐBSCL.

Thực tế những năm qua, giải ngân vốn đầu tư công được xác định là nhiệm vụ chính trị quan trọng các tỉnh vùng ĐBSCL, nhiều địa phương từ chỗ đi sau, nay đã về trước. Có được kết quả này là nhờ sự vào cuộc quyết liệt của các cấp ủy và chính quyền địa phương, nhất là chủ động thành lập các tổ công tác đặc trách về giải ngân vôn đầu tư công các tỉnh ngay từ đầu năm, trong đó nhiều vấn đề khó đã được tháo gỡ kịp thời, hoặc đề bạt ý kiến lên cấp trên có hướng xử lý những vướng mắc phát sinh, để sớm hoàn thành mục tiêu đề ra.

Điểm sáng trong giải ngân vốn đầu tư công

Theo báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tỷ lệ giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công 9 tháng đầu năm 2023 so với tổng số Thủ tướng Chính phủ giao thì tỉnh Long An đứng thứ 1/63 tỉnh, thành và thứ 3/114 chủ đầu tư cả nước.

Kết quả trên là sự quan tâm, cố gắng của cả hệ thống chính trị tỉnh Long An trong việc xây dựng các công trình quy mô lớn, hiện đại, đồng bộ, mở ra không gian phát triển mới, góp phần phục hồi và phát triển kinh tế tỉnh nhà.

Long An có tổng vốn đã giao đến nay là 8.811,4 tỷ đồng; đến hết tháng 9, tỉnh giải ngân hơn 8.200 tỷ đồng, đạt 93,85% kế hoạch (nguồn số liệu: Theo báo cáo số 8071/BC-BKHĐT ngày 29/9/2023 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư).

Trong 30 chủ đầu tư được giao vốn thì có 12 chủ đầu tư đã giải ngân trên 80% kế hoạch (trong đó có 3 chủ đầu tư giải ngân 100% kế hoạch); có 6 chủ đầu tư giải ngân từ mức trung bình của tỉnh 68,3% đến 80% kế hoạch. Tuy nhiên, trong tỉnh vẫn có 11 chủ đầu tư giải ngân dưới 68,3% kế hoạch; 1 chủ đầu tư chưa giải ngân.

Để hoàn thành kế hoạch giải ngân năm 2023, UBND tỉnh Long An yêu cầu các chủ đầu tư giải ngân đạt thấp phải có giải pháp tổ chức, quyết liệt thực hiện; các sở, ngành, chủ đầu tư tăng cường phối hợp để bảo đảm tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công theo kế hoạch, xem xét điều chuyển vốn sang dự án khác nếu giải ngân không đạt tiến độ; đồng thời sẽ xem xét vai trò, trách nhiệm của các chủ đầu tư trong vấn đề chậm tiến độ giải ngân.

Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư Đồng Tháp, tổng số kế hoạch đầu tư công năm 2023 (kể cả vốn năm 2022 kéo dài chuyển sang) của tỉnh hơn 6.501 tỷ đồng. Kết quả giải ngân đến ngày 20/10/2023 hơn 4.695 tỷ đồng, đạt 72,21%, cao hơn 17,05% so với cùng kỳ năm 2022.

Đến nay, có 14/36 đơn vị giải ngân cao hơn mức trung bình của tỉnh gồm: Đài Phát thanh - Truyền hình (đạt 100%), Trung tâm Phát triển Quỹ đất thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường (đạt 95,08%), Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng công trình nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh (đạt 87,97%)…

Tuy đạt được nhiều kết quả khả quan nhưng vẫn còn nhiều đơn vị thuộc sở, ngành tỉnh và đơn vị cấp huyện có tỷ lệ giải ngân thấp. Nguyên nhân do nguồn cung ứng cát cho các dự án, công trình của các chủ đầu tư đang gặp nhiều khó khăn đã ảnh hưởng tiến độ thực hiện. Đồng thời giá vật liệu xây dựng như: cát, sắt thép, đá… có biến động theo hướng tăng cao hơn so với giá trị được duyệt, làm ảnh hưởng đến kế hoạch lựa chọn nhà thầu…

Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Phạm Thiện Nghĩa đánh giá cao sự nỗ lực của các sở, ngành và địa phương trong việc triển khai giải ngân vốn đầu tư công. Trong những tháng cuối năm, Chủ tịch Phạm Thiện Nghĩa yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Kế hoạch và Đầu tư thống kê lại những công trình còn vướng về mặt bằng để kịp thời báo cáo UBND tỉnh có hướng tháo gỡ; các sở, ngành và địa phương cần quyết tâm, phối hợp thực hiện tháo gỡ khó khăn về cát, điều hòa vốn và giải phóng mặt bằng…

Đối với TP. Cần Thơ, là trung tâm của vùng ĐBSCL, Thành phố tiếp tục khẩn trương đẩy nhanh tiến độ xây dựng các công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn như Khu công nghiệp Vĩnh Thạnh (VSIP); đường Vành đai phía Tây (nối Quốc lộ 91 và Quốc lộ 61C); đường bộ cao tốc Châu Ðốc - Cần Thơ - Sóc Trăng đoạn qua địa bàn thành phố; đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Ðông, dự án thành phần Cần Thơ - Hậu Giang , dự án phát triển TP. Cần Thơ và tăng cường khả năng thích ứng của đô thị (dự án 3)… Cần Thơ đã giải ngân vốn đầu tư công được 7.602 tỷ đồng, đạt 69,4% kế hoạch năm.

Bí thư Thành ủy TP. Cần Thơ Nguyễn Văn Hiếu cho biết, nhiệm vụ trọng tâm từ nay đến cuối năm 2023, Thành phố sẽ tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, kết luận của Trung ương và Thành ủy về phát triển kinh tế - xã hội, các nghị quyết của Trung ương về xây dựng và phát triển TP. Cần Thơ trong giai đoạn mới.

Hoàn thiện trình cấp có thẩm quyền phê duyệt hồ sơ Quy hoạch TP. Cần Thơ thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Ðẩy mạnh công tác thu ngân sách, phấn đấu giải ngân vốn đầu tư công đạt và vượt kế hoạch. Tiếp tục đẩy nhanh tiến độ xây dựng các công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn…

Vẫn là chuyện thiếu mặt bằng sạch và vướng thủ tục

Theo Sở Kế hoạch và Ðầu tư tinh Cà Mau, kết quả giải ngân vốn đầu tư công 9 tháng qua trên địa bàn tỉnh đến nay mặc dù cao hơn cùng kỳ năm 2022 cả về giá trị và tỷ lệ (56,8/50%), nhưng chưa đạt kế hoạch đề ra.

Nguyên nhân xuyên suốt dẫn đến thực trạng trên vẫn là còn dự án, công trình vướng mắc trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện và giải ngân.

Cụ thể là Dự án nâng cấp, mở rộng tuyến đường Cà Mau - Ðầm Dơi (đoạn từ đường Hải Thượng Lãn Ông đến cầu Xóm Ruộng); Dự án nâng cấp, mở rộng tuyến đường U Minh - Khánh Hội; Dự án Nâng cấp, mở rộng tuyến đường Cái Nước - Vàm Ðình - Cái Ðôi Vàm; Dự án đầu tư xây dựng công trình bờ kè chống sạt lở khu dân cư thị trấn Năm Căn, huyện Năm Căn; Dự án đầu tư xây dựng, nâng cấp cải tạo và mua sắm trang thiết bị cho 19 trạm y tế xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh Cà Mau...

Ðây đều là những dự án lớn, có tác động rất quan trọng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Thậm chí có những dự án được triển khai cách đây khá lâu, chuyển nguồn qua các năm nhưng vẫn chưa chuyển biến tích cực trong tạo mặt bằng sạch để thi công. Có thể kể ra như Dự án nâng cấp, mở rộng tuyến đường về trung tâm xã Hàng Vịnh (ngã tư Vòng Xoay đến Vàm Xáng Cái Ngay), huyện Năm Căn.

Trở ngại thủ tục từ các dự án vốn lớn cũng là một trong những khó khăn chính trong giải ngân vốn đầu tư công của tỉnh Cà Mau, cần có những giải pháp tháo gỡ kịp thời, một số dự án được bố trí kế hoạch vốn lớn còn chưa thực hiện hoàn thành thủ tục đầu tư, làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2023.

Cụ thể, các dự án hạ tầng tái định cư, 2 dự án BT còn trên 323 tỷ đồng hiện chưa bố trí, do đến nay chưa hoàn tất thủ tục trình cấp thẩm quyền điều chỉnh quyết định đầu tư dự án nên chưa có cơ sở phân khai kế hoạch vốn để giải ngân…

Tương tự, tỉnh Kiên Giang cũng gặp những trở ngại chính như Cà Mau, hiện tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công vẫn còn khá thấp, đến ngày 15/10, tỉnh đã giải ngân 3.646,2 tỷ đồng, đạt 50,9% kế hoạch.

Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang Lâm Minh Thành chỉ đạo trong 2 tháng còn lại của năm 2023, các sở, ngành, địa phương rà soát kịch bản phát triển kinh tế - xã hội, xác định các chỉ tiêu có thể bù đắp để tăng tốc vượt kế hoạch, nhằm phấn đấu đạt chỉ tiêu kế hoạch từ 95% trở lên, đối với các chỉ tiêu đạt thấp thì cố gắng đạt ở mức cao nhất có thể.  

Đề nghị các địa phương quyết tâm, quyết liệt chỉ đạo công tác giải ngân vốn đầu tư công, giải phóng mặt bằng, nhất là các công trình trọng điểm, chương trình phục hồi kinh tế - xã hội, 3 chương trình mục tiêu quốc gia, đảm bảo giải ngân trên 95% vốn đầu tư của tỉnh.