Chưa có hướng xử lý

Dự án đầu tư Kè chống sạt lở Rạch Giồng – sông Kinh Lộ (đoạn từ rạch tổ 16 đến rạch Gòi Me, ấp 3), xã Hiệp Phước, huyện Nhà Bè, TP.HCM được phê duyệt theo Quyết định số 3539/QĐ-UBND ngày 24/10/2017 của UBND huyện Nhà Bè.

Dự án có tổng mức đầu tư 79 tỷ đồng từ nguồn ngân sách do Ban quản lý Đầu tư xây dựng công trình huyện Nhà Bè làm chủ đầu tư. Tuyến kè xây dựng chiều dài 600m có mục tiêu chống sạt lở bờ sông, ngăn triều cường gây úng ngập và đảm bảo tính mạng, tài sản người dân sinh sống trong khu vực có nguy cơ sạt lở cao.

Công tác thi công ngừng trệ tại vị trí xảy ra sạt lở

Vào lúc 12 giờ 30 phút ngày 26/12/2018 (thời điểm thủy triều xuống thấp), tại vị trí công trình đang thi công xảy ra sự cố sạt lở bờ sông với chiều dài khoảng 140m, sâu vào trong khoảng 8 -12m. Theo phản ánh của người dân, từ khi sự cố sạt lở nghiệm trọng bờ kè tuyến Rạch Rồng – sông Kinh Lộ xảy ra vẫn chưa được khắc phục, đang gây lo ngại về sự an toàn cho các phương tiện tàu bè lưu thông đoạn sông này.

Ông Hồ Văn Chúng (ngụ tại Ấp 3, xã Hiệp Phước) cho biết, sự cố sạt lở đang khiến cho gia đình ông và các hộ dân ở đây lo lắng bởi việc chuyên chở hàng hóa trong khu vực chủ yếu bằng ghe thuyền và phải thường xuyên qua lại trên khúc sông này.

“Những cọc bê tông đổ nghiêng ra phía sông có thể đâm thủng ghe tàu bất cứ lúc nào nếu người điều khiển sơ ý”, ông Chúng nói và cho biết thêm, sau sự cố xảy ra ít hôm cũng có một chiếc xà lan cũng bị lật chìm tại vị trí dự án đang thi công khiếnngười dân càng lo lắng về tính an toàn trong khu vực thi công kè Rạch Giồng – sông Kinh Lộ. Theo ông Chúng, điều đáng quan ngại là sau khi xảy ra sự cố ông không thấy biển cảnh báo nguy hiểm cho tàu bè qua lại.

Ghi nhận tại hiện trường (sáng ngày 27/2), phóng viên Báo Đầu tư thấy sau khi sự cố sạt lở các cọc bê tông, vật liệu xây dựng, đất đã đổ sạt ra sông, trên mặt nước lố nhố một số cọc bê tông bị nghiêng ra phía sông. Hiện đơn vị thi công đã ngừng thi công tại vị trí xảy ra sự cố.

Buổi làm việc chiều cùng ngày, ông Lê Minh Trí, Giám đốc Ban quản lý Đầu tư xây dựng công trình huyện Nhà Bè cho phóng viên Báo Đầu tư biết đánh giá bước đầu thì không có thiệt hại về người, tài sản của người dân và tổ chức. Vị trí sạt lở dài 140m, sâu từ 8 – 10m và 130 cọc bê tông cốt thép đã đóng đến cao trình thiết kế vừa được đơn vị thi công hoàn thành bị xô lệch ra phía ngoài sông, nghiêng từ 0,5 đến 1,5m.

Theo báo cáo sơ bộ của Ban quản lý Đầu tư xây dựng công trình huyện Nhà Bè thì vị trí sạt lở nằm trong khu vực tiềm ẩn nguy cơ sạt lở nghiêm trọng. Khu vực dự án cũng là vùng đất yếu, nền đất tự nhiên rất dễ mất cố kết, dễ ngậm nước bão hoà làm tăng tải trọng nền bờ kè. Hơn nữa, thời điểm xảy ra sự cố thuỷ triều xuống thấp tạo sự chênh lệch áp suất lớn giữa bờ sông và lòng sông làm nền đất trượt lở. Trước đó ghi nhận nhiều vết nứt chạy dọc bờ sông.

Ông Trí cũng cho biết, việc xác định nguyên nhân chính thức đang được các đơn vị liên quan tiến hành. Trường hợp không thống nhất ý kiến về nguyên nhân sự cố sạt lở chủ đầu tư sẽ thuê giám định độc lập.

“Hiện chúng tôi chưa có hướng xử lý triệt để. Chủ đầu tư đang yêu cầu đơn vị thi công đơn vị tư vấn thiết kế, đơn vị tư vấn giám sát triển khai ngay công tác đo đạc lại hiện trạng công trình. Sau khi có số liệu khảo sát về hiện trạng các đơn vị này sẽ có báo cáo để chủ đầu tư có hướng xử lý”, ông Trí nói và cho biết vị trí sạt lở đang được theo dõi thường xuyên. Các đơn vị liên quan cũng rà soát lại hồ sơ về công trình cũng như các biện pháp tổ chức thi công, quản lý dự án để đảm bảo công trình được tuyệt đối an toàn, chất lượng.

Dấu hỏi về năng lực nhà thầu

Thời gian gần đây sự cố sạt lở kè trong thời gian thi công không phải chuyện hiếm gặp trên địa bàn TP.HCM. Có thể đơn cử như sự cố tương tự xảy ra tại kè chống sạt lở tại Ấp 3, xã Phước Kiểng, huyện Nhà Bè (ngày 8/8/2017) khiến 40m kè thuộc công trình chống sạt lở đang thi công bị nứt toác, chìm xuống sông. Sau đó, nguyên nhân được xác định do địa chất yếu, quá trình thi công công trình xây kè chống sạt lở tăng áp lực lên nền đất cộng với triều cường làm vỡ kết cấu đất dẫn đến sạt lở.

Gần nhất vào ngày 16/6/2018 sự cố sạt lở nghiệm trọng cũng xảy ra ở bờ kè tuyến kênh Tắc Sông Chà (xã Bình Khánh, huyện Cần Giờ). Sự cố này nhấn chìm khoảng 160m trên tổng chiều dài 600m kè thuộc Dự án xây dựng kè bảo vệ khu dân cư Tắc Sông Chà khiến 4 hộ dân với 15 nhân khẩu phải di dời khẩn cấp. Dư án này có tổng mức đầu tư gần 160 tỷ đồng do nhà thầu, Công ty cổ phần Xây dựng đê kè và phát triển nông thôn Hải Dương đảm nhiệm vai trò đơn vị thi công.

Có thể nhận định việc các sự cố sạt lở nghiệm trọng bờ kè trong quá trình thi công không chỉ khiến nhiều hộ dân sống ven sông nơm nớp lo sợ mà đang dấy lên nhiều nghi ngại về năng lực các nhà thầu thi công dự án. Cần nói rõ thêm rằng đặc thù thi công các gói thầu kè chống sạt lở là rất khó bởi lẽ điều kiện địa chất, thuỷ văn và luồng lạch phức tạp và luôn biến động. Do đó đòi hỏi nhà thầu phải đề xuất biện pháp thi công tối ưu trong khi thiết lập dự thầu và ngay trong quá trình quản lý dự án, thi công luôn tiên liệu được các nguy cơ và rủi ro để có biện pháp ứng phó kịp thời nhằm đảm bảo công trình đúng tiến độ và chất lượng.

Dẫu vậy, việc liên tiếp các sự cố xảy ra trong quá trình thi công kè từ phía các chủ đầu tư và cơ quan hữu trách cũng cần phải xem xét lại một cách cẩn trọng về năng lực, kinh nghiêm thi công của các đơn vị trúng thầu thi công để tránh nhưng rủi ro tương tự xảy đến trong tương lai. Điều lạ dù xảy ra nhiều sự cố trong quá trình thi công song nhiều nhà thầu xây lắp kè vẫn liên tục lọt qua các vòng chấm thầu kỹ thuật để trúng nhiều gói thầu tại TP.HCM.

Phóng viên Báo Đầu tư đã liên hệ phía nhà thầu, Công ty cổ phần đầu tư xây dựng Hải Nam để tìm hiểu thêm về sự cố sạt lở tại công trình Kè chống sạt lở Rạch Giồng - sông Kinh Lộ. Xong rất tiếc chúng tôi chưa kết nối được với nhà thầu thi công này.