Đền Cửa Ông là quần thể kiến trúc cổ kính tôn nghiêm, có thế "tọa sơn hướng hải” cửa đền nhìn ra Vịnh Bái Tử Long. Trải qua hơn 700 năm, Đền Cửa Ông ngày nay vẫn giữ được nét cổ kính và linh thiêng, mang biểu tượng của tinh thần chiến đấu chống giặc ngoại xâm, bảo vệ đất nước của các bậc tiền nhân, các Anh hùng dân tộc. Các thần tích, thần sắc, sắc phong cho các vị thần còn được lưu giữ tại Đền Cửa Ông đã trở thành kho tư liệu lịch sử quý giá cho các thế hệ kế tiếp tìm hiểu về quá trình dựng nước, giữ nước của triều Trần và tiếp tục bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử của di tích.

Đền Cửa Ông - Cặp Tiên được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt vào năm 2017. Hằng năm đều có hàng nghìn du khách đến tham quan, chiêm bái, lễ đền.

Việc Quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Cửa Ông, tỉnh Quảng Ninh nhằm bảo tồn các yếu tố gốc của Di tích quốc gia đặc biệt Đền Cửa Ông với các giá trị nổi bật về lịch sử, cảnh quan, văn hóa vật thể và phi vật thể. Đáp ứng nhu cầu tham quan, tìm hiểu lịch sử, văn hóa, lịch sử, tín ngưỡng của Nhân dân và du khách, đồng thời giáo dục truyền thống yêu nước, lòng tự hào dân tộc cho các thế hệ mai sau.

Đền Cửa Ông ngày nay vẫn giữ được nét cổ kính và linh thiêng. Hằng năm đều có hàng nghìn du khách đến tham quan, chiêm bái, lễ đền.

Phát huy và khai thác hiệu quả giá trị của di tích, hình thành điểm đến du lịch văn hóa hấp dẫn, kết nối với các di tích và điểm du lịch khác của địa phương để tạo thành chuỗi sản phẩm du lịch phong phú; góp phần tạo nguồn thu cho người dân địa phương, hình thành nguồn lực tài chính bền vững thực hiện nhiệm vụ bảo quản, tu bổ, phục hồi và gìn giữ di tích.

Đồng thời, định hướng tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan và bố trí hệ thống hạ tầng kỹ thuật phù hợp với các giai đoạn bảo tồn và phát huy giá trị di tích. Từ đó, làm căn cứ pháp lý để xây dựng quy định quản lý, bảo vệ, kiểm soát; lập, thẩm định, phê duyệt và triển khai các dự án thành phần về bảo quản, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị di tích theo quy hoạch được duyệt; thu hút, khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư phát triển bền vững tại khu vực.

Phạm vi nghiên cứu lập quy hoạch gồm toàn bộ diện tích hành chính phường Cửa Ông và đảo Cặp Tiên (thuộc đặc khu Vân Đồn), tỉnh Quảng Ninh với tổng diện tích là 52,52 ha, gồm 2 khu vực.

Cụ thể, tại điểm di tích Đền Cửa Ông, quy mô lập quy hoạch có diện tích 19,56 ha, gồm: Khu vực bảo vệ di tích, diện tích là 17,87 ha (trong đó, khu vực bảo vệ I có diện tích 2,74 ha; khu vực bảo vệ II có diện tích 15,13 ha) và khu vực dự kiến mở rộng, bổ sung vào phạm vi khoanh vùng khu vực bảo vệ II, diện tích là 1,43 ha (đã bao gồm diện tích mặt nước biển) để bố trí bến rước nước kết hợp bến thuyền du lịch và một phần diện tích khác.

Ranh giới phía Bắc giáp khu vực quân sự và dân cư hiện trạng; phía Nam giáp Công ty tuyển than Cửa Ông; phía Đông giáp vịnh Bái Tử Long và phía Tây giáp khu vực dân cư hiện trạng.

Lễ hội Đền Cửa Ông được tổ chức hằng năm vào ngày mùng 3 và 4/2 (âm lịch) và mùng 3 và 4/8 (âm lịch). Người dân và khách tham quan đến với Lễ hội Đền Cửa Ông được tham gia trải nghiệm nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc cùng các trò chơi dân gian.

Còn tại điểm di tích Đền Cặp Tiên, quy mô lập quy hoạch có diện tích là 32,96 ha, gồm: khu vực bảo vệ di tích, diện tích là 30,92 ha (trong đó, khu vực bảo vệ I có diện tích 3,79 ha; khu vực bảo vệ II có diện tích 27,13 ha) và diện tích khu vực quy hoạch mở rộng là 2,04 ha bổ sung vào phạm vi khoanh vùng khu vực bảo vệ II (gồm phần diện tích mặt nước biển hiện trạng) để dự kiến xây dựng bến thuyền du lịch và cảnh quan.

Ranh giới lập quy hoạch xác định phía Bắc và phía Tây giáp cầu Vân Đồn 1; phía Nam giáp khu vực dân cư hiện trạng và phía Đông giáp vịnh Bái Tử Long.

Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Cửa Ông gồm: các công trình di tích gắn với những dấu tích công trạng, sắc phong qua các thời đại về công lao trấn ải biên giới của Hưng Nhượng Đại Vương Trần Quốc Tảng và các tướng lĩnh nhà Trần; cảnh quan, môi trường xung quanh các điểm di tích...

Về định hướng bảo quản, tu bổ, phục hồi và phát huy giá trị di tích, xác định các yếu tố gốc của di tích, từ đó lập danh mục các đối tượng di tích cần bảo quản, tu bổ, phục hồi và mức độ bảo quản, tu bổ, phục hồi đối với từng hạng mục. Xác định nguyên tắc giải pháp cơ bản đối với việc bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích; biện pháp quản lý và bảo vệ đối với di vật, cổ vật tại di tích.

Khôi phục, tạo dựng không gian văn hóa các di sản văn hóa phi vật thể, với quan hệ hữu cơ của cảnh quan văn hóa của di tích. Bổ sung những điều kiện cơ sở vật chất phục vụ các lễ hội được tổ chức tại di tích, sự kiện văn hoá gắn với di tích.

Đồng thời, xác định vị trí, vai trò, mối liên hệ của Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Đền Cửa Ông với các điểm di tích lân cận, các công trình, địa điểm có giá trị khác trên địa bàn, làm cơ sở phát triển sản phẩm, dịch vụ du lịch, xây dựng tuyến du lịch. Phát huy các giá trị của của di tích gắn với phát triển du lịch bền vững.