Hiệu quả kinh doanh chưa cải thiện

Tổng công ty Xây dựng Hà Nội - CTCP (Hancorp, mã HAN) là đơn vị thuộc Bộ Xây dựng, được thành lập từ năm 1982. Hancorp đã và đang tham gia nhiều dự án trọng điểm quốc gia như: Cảng hàng không quốc tế Long Thành, Nhà ga T3 Tân Sơn Nhất, Nhà ga T2 Nội Bài, Nhà hát Lớn Hà Nội và nhiều công trình lớn khác.

Tính đến cuối năm 2024, Hancorp cho biết đang tiếp thị và đấu thầu các công trình xây lắp với tổng giá trị ước đạt 4.000 tỷ đồng. Công ty tập trung vào lĩnh vực xây dựng công nghiệp, hàng không; đồng thời mở rộng sang đường cao tốc, đường sắt tốc độ cao, cầu đường và bất động sản. Một trong những dự án nổi bật là khu đô thị sinh thái kiểu mẫu Mộc Châu (Sơn La), với tổng vốn đầu tư 3.517 tỷ đồng.

Nhu cầu vốn cho các hoạt động xây dựng và đầu tư trong năm 2025 được Hancorp ước tính khoảng 3.500 tỷ đồng. Tuy nhiên, dù quy mô dự án lớn, hiệu quả kinh doanh vẫn còn hạn chế. Năm 2022, Hancorp lãi ròng 67,3 tỷ đồng; sang năm 2023 giảm còn 47 tỷ và phục hồi nhẹ lên 66,5 tỷ đồng trong năm 2024.

Dù có lãi, hiệu quả sử dụng vốn và tài sản vẫn thấp so với trung bình ngành. Năm 2024, tỷ suất sinh lời trên tài sản (ROA) của Hancorp chỉ đạt 0,81% và trên vốn chủ sở hữu (ROE) đạt 3,59%, trong khi mức trung bình ngành lần lượt là 3,31% và 13,1%.

Một điểm đáng lưu ý là tình trạng bị chiếm dụng vốn khá lớn. Cuối quý I/2025, tổng tài sản của Hancorp đạt hơn 6.059 tỷ đồng, trong đó các khoản phải thu ngắn hạn chiếm 44,7% với giá trị 2.710 tỷ đồng. Các khoản phải thu lớn gồm: Ban Quản lý dự án Nhà máy Nhiệt điện Sông Hậu 1 (297,7 tỷ đồng), Bệnh viện Việt Đức cơ sở 2 (216,4 tỷ đồng), Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội (129,6 tỷ đồng), UBND tỉnh Đồng Nai (100 tỷ đồng)...

Dòng tiền kinh doanh của Hancorp cũng âm đáng kể: năm 2024 âm 302,8 tỷ đồng, quý I/2025 tiếp tục âm 62,9 tỷ đồng. Việc tồn kho và khoản phải thu lớn, trong khi tiền mặt hạn chế, đang tạo áp lực tài chính cho doanh nghiệp trong quá trình triển khai đồng loạt nhiều dự án.

Ngoài ra, tiến độ đầu tư tại nhiều dự án bất động sản còn chậm, dù giá trị xây dựng lớn, như: dự án Ngoại giao đoàn (473,1 tỷ đồng), Quế Võ 18 ha (175,5 tỷ đồng), Quế Võ 9,9 ha (149,7 tỷ đồng)...

Lợi nhuận mỏng, vẫn ưu tiên trả cổ tức cao

Dù sở hữu lượng dự án dở dang (backlog) lớn, Hancorp chỉ đặt mục tiêu khiêm tốn cho năm 2025, với tổng doanh thu kế hoạch tăng 9% lên 2.568 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế tăng nhẹ 2,5% đạt 45,8 tỷ đồng. Kế hoạch đầu tư cũng được cắt giảm mạnh, chỉ còn 158 tỷ đồng, giảm 38,3% so với thực hiện năm 2024.

Điểm đáng chú ý là trong nhiều năm qua, dù lợi nhuận mỏng, Hancorp vẫn duy trì chính sách chia cổ tức cao. Giai đoạn 2021-2024, tỷ lệ cổ tức bằng tiền mặt lần lượt là 4% vốn điều lệ (2021-2022) và 3% (2023-2024), tương ứng với mức chi trả 92,5%-94,9% tổng lợi nhuận sau thuế. Tỷ lệ giữ lại để tái đầu tư gần như không đáng kể.

Nếu tiếp tục duy trì tỷ lệ 3% trong năm 2025 và không tăng vốn điều lệ, công ty sẽ phải dành 92,4% lợi nhuận năm 2025 (tức 42,31/45,8 tỷ đồng) để trả cổ tức.

Tại thời điểm 31/3/2025, lợi nhuận lũy kế chưa phân phối của Hancorp chỉ còn 43,7 tỷ đồng. Tiền mặt ở mức 305,1 tỷ đồng, chiếm hơn 5% tổng tài sản. Trong khi đó, tổng nợ vay lên tới 742,5 tỷ đồng, bằng 45,2% vốn chủ sở hữu.

Thực tế này cho thấy, Hancorp đang gặp áp lực lớn về dòng tiền. Mặc dù sở hữu nhiều dự án lớn đang triển khai, đặc biệt trong lĩnh vực xây dựng và bất động sản, mô hình tài chính của công ty lại không tạo ra đủ nguồn lực tái đầu tư dài hạn. Nguồn vốn bị chiếm dụng lớn, đi kèm với chính sách cổ tức cao, khiến Hancorp khó có khả năng chủ động về dòng tiền khi cùng lúc triển khai nhiều dự án quy mô lớn.