Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng

Chính sách thuế là một trong những vấn đề nóng nhất tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng sáng nay (19/6), đặc biệt là chính sách thuế với hộ kinh doanh.

Gửi câu hỏi chất vấn tới Bộ trưởng, đại biểu Nguyễn Thị Thu Dung (Thái Bình) cho rằng, chính sách thuế đối với hộ kinh doanh có thể dẫn tới việc đóng cửa của các hộ kinh doanh, thực tế này đang xảy ra gần đây tại nhiều địa phương trên cả nước và đề nghị Bộ trưởng giải thích rõ cũng như có biện pháp kiểm soát rủi ro. 

Về vấn đề này, Bộ trưởng khẳng định, chính sách với thuế hộ kinh doanh hiện nay không thay đổi mà chỉ áp dụng cách thức quản lý minh bạch hơn. Vừa qua, có tình trạng một số hộ kinh doanh đóng cửa, vấn đề này Tổng Bí thư Tô Lâm tại buổi làm việc với TP. Hà Nội cũng đã làm rõ. Vừa qua, việc triển khai chính sách thuế trùng với đợt cao điểm Nhà nước triển khai chiến dịch chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng.

"Nguyên nhân các cửa hàng đóng cửa phần lớn là do lo ngại bị kiểm tra, sợ bị phạt, bị thu hồi những hàng hóa không đảm bảo chất lượng, không phải liên quan đến thuế. Chúng ta chưa thay đổi chính sách gì về chính sách thuế hộ, thậm chí sắp tới chúng ta còn có  mức ưu đãi hơn với thuế hộ, chẳng hạn như nâng mức chịu thuế của các hộ kinh doanh từ 100 triệu đồng lên 200 triệu đồng, tức là chính sách đang ưu đãi hơn", Bộ trưởng khẳng định.  

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp)

Trước đó, đầu phiên chất vấn, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cũng cho rằng, chính sách bỏ thuế khoán đang tác động đến hàng triệu hộ kinh doanh, gây tâm lý e ngại. Đại biểu đặt câu hỏi Chính phủ có kế hoạch và giải pháp gì để sau khi bỏ thuế khoán, các hộ kinh doanh cảm thấy thuận lợi, chuyên nghiệp và hứng khởi trong việc nộp thuế.

Trước chất vấn của đại biểu Hòa, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn điều hành phiên chất vấn cho rằng, nội dung này đã được Bộ trưởng trả lời, nếu cần, Bộ trưởng có thể trả lời thêm bằng văn bản cho đại biểu biết. Dù vậy, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng vẫn trả lời đại biểu.

Theo Bộ trưởng, việc triển khai hóa đơn điện tử thời gian đầu có nhiều vướng mắc. Vì vậy, Bộ Tài chính và Cục Thuế đã phối hợp với các địa phương hướng dẫn, hỗ trợ các hộ kinh doanh để triển khai. Đồng thời, Bộ trưởng cũng khẳng định, đến nay Cục Thuế đang hỗ trợ tối đa cho các hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử chứ chưa hề xử phạt.

"Không có câu chuyện phạt bất cứ hộ kinh doanh nào trong việc triển khai hóa  đơn điện tử. Trừ khi sau này đã triển khai thông suốt rồi mà có hộ kinh doanh vẫn cố tình vi phạm thì mới tính đến phạt", Bộ trưởng khẳng định.

Về nỗi lo hộ kinh doanh có thể lách luật trốn thuế khi đề nghị khách hàng trả tiền mặt, không xuất hóa đơn điện tử, Bộ trưởng tin rằng tình trạng này sẽ không phổ biến. Cơ quan thuế sẽ tăng cường tuyên truyền để tất cả các hành vi vi phạm thuế này chấm dứt.   

Liên quan đến tình trạng nhiều hộ kinh doanh có doanh thu lớn nhưng chưa chuyển sang mô hình doanh nghiệp, người đứng đầu Bộ Tài chính cho rằng, nguyên nhân chính là do chi phí tuân thủ của hộ kinh doanh và doanh nghiệp vẫn còn khoảng cách lớn. Hộ kinh doanh chưa nắm rõ pháp luật về doanh nghiệp và chưa quen với quản lý sổ sách, kế toán, do đó có tâm lý e ngại chuyển đổi. Hộ kinh doanh được áp dụng thuế khoán ưu đãi, chế độ sổ sách, hóa đơn, chứng từ... đơn giản hơn doanh nghiệp nhiều.

Do đó, để khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành doanh nghiệp, Bộ Tài chính sẽ rà soát, hoàn thiện khung pháp lý về hộ kinh doanh để thu hẹp tối đa khoảng cách về tổ chức quản trị và sổ sách kế toán, tài chính giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp.

Đồng thời, Bộ sẽ tham mưu sớm hoàn thiện khung pháp lý về nâng cấp hạ tầng kỹ thuật để triển khai bãi bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh từ 1/1/2026. Đây là giải pháp căn cơ để minh bạch hóa hoạt động của các hộ kinh doanh, thúc đẩy chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp. Đồng thời, nhiều chính sách hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi sang doanh nghiệp được đưa ra như miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 3 năm đầu thành lập, bãi bỏ lệ phí môn bài, cung cấp miễn phí nền tảng số, hệ thống kế toán dùng chung.

"Khi chuyển đổi sang doanh nghiệp, hộ kinh doanh sẽ được hưởng nhiều chính sách hỗ trợ hơn", Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định.