Ông Lee Kun-hee

Trong 26 năm "trị vì" của mình kể từ khi kế nhiệm người cha làm Chủ tịch Samsung, ông Lee Kun-hee đã chứng kiến gia nghiệp từng bước trở thành một trong những thương hiệu quyền lực nhất thế giới, "phủ sóng" rất nhiều lĩnh vực từ xây dựng cho tới bảo hiểm.

Nhưng trái tim của cả tập đoàn vẫn nằm ở mảng thiết bị điện tử với doanh số dẫn đầu thế giới công nghệ. Trong khi các "lãnh địa" khác của đế chế Samsung được để dành cho hai người con gái của Chủ tịch Lee Kun-hee thì Samsung Electronics sẽ do người con trai Jae-yong "cai quản".

Tre già măng mọc

Chủ tịch Lee Kun-hee không thường xuyên bám sát hoạt động hàng ngày của tập đoàn. Đâu đó trong giới kinh doanh Seoul vẫn có những lời đồn thổi về tình trạng sức khỏe của "ông già" gần 70 tuổi, song ít người biết rằng nhiều tháng qua ông vẫn đều đặn tới trụ sở tập đoàn từ lúc 6 giờ sáng.

Tuy nhiên, trong phần lớn thời gian làm Chủ tịch, ông lại ngồi ở một văn phòng làm việc ngay cạnh nhà, và ban lãnh đạo tập đoàn thường xuyên ghé qua khi có công việc cần "xin ý kiến chỉ đạo".

Samsung vẫn hoạt động bình thường sau ngày Lee Kun-hee từ chức khi xảy ra scandal hối lộ năm 2008, và hai năm sau, ông đã trở lại khi những cáo buộc ông tội trốn thuế được chính Tổng thống Hàn Quốc xóa bỏ. Những sự kiện đó khiến giới đầu tư e dè liệu với một cá nhân từng "dính vết" như vậy thì thành công hiện tại của Samsung có bền vững?

Nhưng quá khứ là quá khứ. Nếu bây giờ triển vọng về một cuộc chuyển giao quyền lực đã hiện ra rõ ràng thì nó sẽ hướng sự quan tâm của thị trường về "trình độ" của vị Chủ tịch tương lai – một người đã phải chuẩn bị sẵn sàng cho sự kiện này từ khi còn trong bụng mẹ. Ở tuổi 45, Lee Jae-yong tỏ ra cởi mở hơn cha mình, thành thạo tiếng Anh và tiếng Nhật sau khi tốt nghiệp Đại học Keio và Harvard.

Bài test không có trên giảng đường

Vai trò "to tát" đầu tiên của Lee Jae-yong trong công ty là Trưởng bộ phận dịch vụ khách hàng năm 2007, một chức danh lạ lẫm đến nỗi nhiều lời thị phi truyền đi rằng đó là cái ghế "vẽ ra cho có", "ngồi mát ăn bát vàng"... nhưng bản thân Lee Jae-yong lại coi đó là cơ hội để tiếp xúc thường xuyên với ông chủ của Apple – Steve Jobs.

Ông Lee Jae-yong

Cho dù phải trải qua một cuộc chiến pháp lý xung quanh bằng sáng chế smartphone, Apple vẫn là khách hàng lớn của Samsung về mảng linh kiện, và Lee Jae-yong chính là Giám đốc điều hành người châu Á duy nhất được mời tới lễ tưởng niệm Steve Jobs năm 2011.

Chi tiết đó mang lại niềm hy vọng cho nhà đầu tư của Samsung rằng Lee Jae-yong rất có năng khiếu xây dựng các mối quan hệ với đối tác nước ngoài, một đức tính đáng quý trong bối cảnh Samsung đang dần chuyển từ xuất khẩu đồ điện tử đơn thuần với giá rẻ sang quản lý một mạng lưới phức tạp các khách hàng, nhà cung cấp và đối tác toàn cầu.

Một số nhà đầu tư lên tiếng cho rằng Lee Jae-yong chưa chứng tỏ được gì nhiều ở vai trò quản lý. Kinh nghiệm hiếm hoi ông có được chỉ là điều hành mảng thương mại điện tử trong một thời gian ngắn ngủi hơn 10 năm về trước.

Những người am hiểu về Lee Jae-yong thì cho rằng chỉ trích như vậy là không công bằng. Thực tế là ông góp phần rất tích cực vào những thành công hiện nay của Samsung như dòng smartphone Galaxy. Và cũng ít ai biết rằng Lee Jae-yong đã lặng lẽ đảm nhiệm đầy đủ vai trò của một Giám đốc điều hành như một "vị vua không ngai" dưới sự dìu dắt của cha mình.

Dù thế nào thì Lee Jae-yong cũng phải đối mặt với một bài test "xương xẩu" khi thực sự lên "nắm quyền". Giá cổ phiếu giảm 11% từ đầu tháng 6 đến nay chính là tấm gương phản chiếu nét mặt ưu tư và hồi hộp của nhà đầu tư về sự phụ thuộc của Samsung vào thị trường smartphone đang dần bão hòa.

Trong khi Samsung đã xác định được một danh mục những lĩnh vực tiềm năng mới, từ công nghệ sinh học cho tới năng lượng mặt trời nhưng bản thân nhiều thành viên trong công ty thừa nhận sẽ phải chờ đợi thêm hàng năm trời nữa thì những dự án đó mới đơm hoa kết trái.

Hùng Anh (TBKD)