Trong buổi họp báo, Bộ Khoa học và Công nghệ đã cung cấp thông tin chi tiết về các đạo luật mang tính chiến lược vừa được Quốc hội thông qua, đặc biệt là Luật Trí tuệ nhân tạo và Luật Chuyển đổi số. Đây được coi là những "viên gạch" nền tảng để Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên số và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế.

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Hoàng Phương phát biểu khai mạc buổi họp báo.

Thông tin về Luật Trí tuệ nhân tạo (AI - luật số 134/2025/QH15), ông Trần Văn Sơn, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số quốc gia khẳng định, đây là một bước đi mang tính lịch sử, thiết lập khung pháp lý vừa kiến tạo không gian đổi mới sáng tạo, vừa quản lý hiệu quả các rủi ro.

Theo ông Sơn, Việt Nam chọn cách tiếp cận hài hòa, phát triển mạnh mẽ như Nhật Bản nhưng an toàn hơn mức cơ bản của Hàn Quốc. Luật được xây dựng với nguyên tắc lấy con người làm trung tâm, đảm bảo AI là công cụ phục vụ và không thể thay thế vai trò quyết định của con người. Điểm cốt lõi của Luật AI bao gồm quản lý theo mức độ rủi ro, thiết lập cơ chế giám sát an toàn, minh bạch và có trách nhiệm giải trình. Luật cũng tập trung vào hạ tầng dữ liệu, hạ tầng tính toán (như Trung tâm tính toán hiệu năng cao quốc gia) và các nền tảng dùng chung để đảm bảo chủ quyền số. Một trong những điểm nhấn của Luật là các hoạt động AI được hưởng mức ưu đãi đầu tư cao nhất, hỗ trợ hình thành các chuỗi cung ứng công nghệ mũi nhọn và doanh nghiệp kỳ lân.

Cũng tại buổi họp báo, nói về Luật Chuyển đổi số (Luật số 148/2025/QH15), ông Trần Quốc Tuấn, Cục Chuyển đổi số quốc gia, cho biết đây là một "luật khung" có vai trò kết nối, hệ thống hóa các quy định rời rạc từ các luật chuyên ngành trước đây để tạo ra bức tranh tổng thể về quốc gia số.

Điểm mới đặc biệt của luật này là việc lần đầu tiên luật hóa các khái niệm về chuyển đổi số một cách thống nhất, tạo cơ sở để Nhà nước triển khai các chính sách hỗ trợ cụ thể. Luật cũng xác lập một cam kết chính trị mạnh mẽ khi quy định dành tối thiểu 1% ngân sách nhà nước hàng năm cho chuyển đổi số. Luật Chuyển đổi số kỳ vọng sẽ tạo ra lợi thế cạnh tranh thông qua ba điểm then chốt. Thứ nhất là giảm chi phí tuân thủ, tái cấu trúc quy trình hành chính và mặc định tính điện tử hóa dữ liệu, giúp nhà đầu tư không phải đi lại nhiều cơ quan. Thứ hai là cho phép các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo trong vùng an toàn pháp lý. Cuối cùng là kết nối nền tảng số quốc gia, cho phép khu vực tư nhân kết nối và sử dụng lại các khả năng của nền tảng số công, giúp doanh nghiệp "đứng trên vai người khổng lồ".

Để các luật sớm đi vào cuộc sống, Bộ cho biết ngay sau khi 5 dự án luật do Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì soạn thảo được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Bộ Khoa học và Công nghệ đã khẩn trương rà soát các nội dung giao quy định chi tiết và điều khoản giao quy định chi tiết 05 Luật này, tổng hợp đề xuất Danh mục văn bản quy định chi tiết các luật, gửi Bộ Tư pháp tổng hợp trình Thủ tướng Chính phủ dự thảo Quyết định ban hành Danh mục và phân công cơ quan chủ trì soạn thảo văn bản quy định chi tiết thi hành các luật, nghị quyết được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp thứ 10.

Qua rà soát, Bộ Khoa học và Công nghệ đã đề xuất 16 văn bản, bao gồm: 7 Nghị định; 3 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và 6 Thông tư (trong đó: Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì soạn thảo 5 Nghị định; 3 Quyết định của Thủ tướng Chính phủ và 4 Thông tư; 4 văn bản do các bộ, ngành khác chủ trì soạn thảo).

Ngoài ra, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng đã rà soát danh mục các thông tư hướng dẫn thi hành các nghị định quy định chi tiết các luật nêu trên để đưa vào Chương trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền ban hành của Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2026.

Bà Nguyễn Như Quỳnh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế.

Bà Nguyễn Như Quỳnh, Vụ trưởng Vụ Pháp chế nhấn mạnh: “Để bảo đảm các quy định của 5 Luật nêu trên sớm đi vào cuộc sống, hầu hết các văn bản quy định chi tiết đều được đang được các đơn vị trực thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ soạn thảo với dự kiến thời hạn trình/ban hành trong quý I/2026 và tháng 4/2026 để có hiệu lực đồng thời với các Luật; tạo hành lang cơ sở pháp lý hoàn chỉnh, đồng bộ trong việc triển khai tổ chức thi hành các quy định trong thực tiễn, tránh tình trạng doanh nghiệp “dài cổ” chờ Nghị định, Nghị định chờ thông tư”.

Kết luận buổi họp báo, Thứ trưởng Bùi Hoàng Phương nhấn mạnh năm 2025 là một năm đột phá về thể chế của ngành Khoa học và Công nghệ với 10 luật và 23 nghị định, gần 70 thông tư được xây dựng, sửa đổi.

Thứ trưởng khẳng định: "Chưa năm nào tất cả các bộ, ngành, địa phương đều tập trung xây dựng các nền tảng số và cơ sở dữ liệu quốc gia mạnh mẽ như năm nay". Đối với các luật mới ban hành, Bộ đã chủ động xây dựng kế hoạch triển khai, phối hợp với Bộ Tư pháp để dự kiến ban hành 16 văn bản quy định chi tiết, đảm bảo không để xảy ra tình trạng "luật chờ nghị định".

Thứ trưởng cũng chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tiếp tục đẩy mạnh truyền thông, xây dựng các cẩm nang tài liệu hướng dẫn công khai để người dân và doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận và áp dụng luật ngay khi có hiệu lực.