Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để phát triển y tế số, ứng dụng AI, phẫu thuật robot và nền tảng chăm sóc từ xa, đồng thời tạo môi trường thuận lợi để doanh nghiệp đầu tư, đổi mới và hội nhập quốc tế.

Góp ý vào Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đột phá cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Sửu (TP. Huế) cho rằng, dự thảo cần bổ sung các điều khoản, quy định để thúc đẩy y tế thông minh và dịch vụ y tế kỹ thuật cao.

Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để phát triển y tế số, ứng dụng AI, phẫu thuật robot và nền tảng chăm sóc từ xa, đồng thời tạo môi trường thuận lợi để doanh nghiệp đầu tư, đổi mới và hội nhập quốc tế.

Bà nhấn mạnh, trong bối cảnh cách mạng công nghiệp 4.0 và chuyển đổi số toàn cầu, việc áp dụng công nghệ tiên tiến vào chăm sóc sức khỏe không chỉ là xu hướng, mà là nhu cầu cấp thiết để nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và bảo vệ sức khỏe người dân.

Đại biểu Sửu đánh giá cao nỗ lực của cơ quan soạn thảo trong việc cập nhật Dự thảo nghị quyết ngày 1/12, nhưng đồng thời chỉ ra những hạn chế hiện hữu như Dự thảo chưa có định hướng mạnh mẽ và thiếu những điều khoản cụ thể để phát triển y tế thông minh, y tế kỹ thuật cao, lĩnh vực mà nhiều quốc gia phát triển đã coi là ưu tiên chiến lược.

Bà dẫn chứng các nước như Singapore, Nhật, Hàn Quốc hay các quốc gia châu Âu như Pháp, Đức, Anh, nơi luật pháp và chính sách đã tạo ra môi trường thuận lợi cho việc ứng dụng AI, phẫu thuật robot, genomics và các công nghệ cao vào chăm sóc sức khỏe, đồng thời phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

“Việc thiếu các quy định cụ thể trong Dự thảo nghị quyết có thể làm chậm bước tiến ứng dụng công nghệ mới và nâng cao năng lực điều trị tại Việt Nam”, đại biểu nhấn mạnh và cho rằng Huế - trung tâm y tế chuyên sâu cần sự quan tâm đặc biệt để trở thành đầu tàu trong lĩnh vực này.

Đại biểu Nguyễn Thị Sửu đề xuất ba nhóm giải pháp chiến lược nhằm hướng tới một hệ thống y tế hiện đại, thông minh và hội nhập quốc tế.

Thứ nhất, đào tạo nhân lực y tế kỹ thuật cao và thông minh. Dự thảo hiện chưa đề cập đầy đủ đến các kỹ năng công nghệ số, AI hay Big Data trong chương trình đào tạo.

Đại biểu Sửu kiến nghị bổ sung các chương trình đào tạo về y tế kỹ thuật cao, bao gồm phẫu thuật robot, AI trong chẩn đoán hình ảnh, genomics, nhằm trang bị cho đội ngũ y tế khả năng vận dụng công nghệ tiên tiến vào thực tiễn. Đồng thời, cần khuyến khích hợp tác quốc tế để phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số toàn diện.

Thứ hai, tạo động lực cho nhân lực y tế công nghệ cao bởi Dự thảo hiện mới chỉ đề cập đến cơ chế tự chủ thu nhập tăng thêm, nhưng chưa có chính sách cụ thể đối với nhân viên y tế có kỹ năng công nghệ cao.

Bên cạnh đó, đại biểu đề xuất cơ sở y tế công lập được quyền quyết định mức thu nhập tăng thêm cho những nhân viên xuất sắc trong lĩnh vực y tế kỹ thuật cao, AI y tế và quản lý dữ liệu sức khỏe. Bên cạnh đó, Bộ Y tế cần xây dựng chính sách đào tạo và tuyển dụng nhân lực công nghệ cao, phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng như các tổ chức quốc tế.

Thứ ba, đầu tư hạ tầng số và thúc đẩy doanh nghiệp phát triển y tế số. Nữ đại biểu Quốc hội nhấn mạnh rằng, Dự thảo hiện còn thiếu các mục tiêu cụ thể về cơ sở dữ liệu quốc gia, hạ tầng số và tiêu chí đánh giá hiệu quả các dịch vụ y tế số. Việc xây dựng hạ tầng số hiện đại và tạo cơ chế thuận lợi để doanh nghiệp tham gia sẽ là nền tảng quan trọng cho sự phát triển bền vững của y tế thông minh tại Việt Nam.

Ngoài ra, đại biểu cũng đề xuất xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia và nền tảng dùng chung kết nối liên thông giữa các cơ sở y tế, đơn vị y tế dự phòng và bảo hiểm y tế, nâng cao chất lượng quản lý, điều trị và chăm sóc sức khỏe.

Mục tiêu, đến năm 2030 đạt 100% hồ sơ bệnh án điện tử và đến năm 2035 áp dụng công nghệ thông tin trong 80% dịch vụ khám chữa bệnh. Đặc biệt, cần tạo cơ chế hấp dẫn để doanh nghiệp tham gia phát triển sản phẩm, dịch vụ y tế số theo mô hình đối tác công - tư, đi kèm ưu đãi về thuế, đất đai và thủ tục đầu tư thuận lợi, nhằm đảm bảo chất lượng và hiệu quả.

Đại biểu kết luận, việc cụ thể hóa các chính sách về đào tạo, nhân lực và hạ tầng số không chỉ thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện trong ngành y tế, mà còn nâng cao năng lực khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe người dân, đồng thời mở ra cơ hội hợp tác quốc tế và thu hút doanh nghiệp tham gia phát triển y tế kỹ thuật cao.

Về chuyển đổi số y tế hiện Bộ Y tế đang dự thảo Đề án phát triển hạ tầng số y tế để hỗ trợ các địa phương nhanh chóng hoàn thiện hạ tầng số y tế.

Trước đó, nói về đầu tư cho y tế số trong lĩnh vực tư nhân, Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết, trong bối cảnh toàn cầu hóa và chuyển đổi số là xu thế tất yếu, Bộ Y tế xác định phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là nhiệm vụ trọng tâm đột phá.

Bộ sẽ xây dựng cơ chế, chính sách thúc đẩy chuyển đổi số y tế toàn diện, triển khai sổ sức khỏe điện tử, bệnh án điện tử, đơn thuốc điện tử và hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về y tế, bảo đảm kết nối, liên thông và quản lý sức khỏe nhân dân theo vòng đời.

Bộ Y tế tổ chức chỉ đạo, hướng dẫn ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, blockchain, internet vạn vật trong chuyên môn y tế như dự báo, chẩn đoán, điều trị, quản lý nhằm nâng cao chất lượng, minh bạch và hiệu quả dịch vụ.

Bộ cũng phối hợp với các bộ, ngành, viện, trường hình thành trung tâm nghiên cứu công nghệ cao về công nghệ gen, nano, y học tái tạo, y học hạt nhân, hướng tới đưa y tế Việt Nam ngang tầm quốc tế.

Đẩy mạnh hợp tác quốc tế học hỏi, chuyển giao công nghệ, tham gia mạng lưới nghiên cứu y học toàn cầu và hợp tác với doanh nghiệp công nghệ.

Bộ Y tế đề xuất cơ chế ưu tiên phát triển công nghiệp dược, vắc xin, sinh phẩm, thiết bị y tế, hướng tới tự chủ và xây dựng khu công nghiệp dược phẩm vào năm 2030. Định hướng là tăng tốc chuyển đổi số, thúc đẩy công nghệ cao và hoàn thiện cơ chế chính sách để mọi người dân thụ hưởng y tế hiện đại, công bằng và bền vững.