Cú hích từ chính sách

Thực hiện công tác giảm nghèo, những năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã có cách làm bài bản, trở thành điểm sáng của cả nước khi hoàn thành mục tiêu giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 sớm hơn 3 năm.

Theo báo cáo của UBND tỉnh, đầu năm 2021, tỷ lệ hộ nghèo của Quảng Ninh là 0,41% với 1.526 hộ nghèo; thì cuối năm 2023 toàn tỉnh đã không còn hộ nghèo nào theo chuẩn Trung ương. Cùng với đó, không còn xã nghèo, không còn xã đặc biệt khó khăn. Thu nhập vùng đồng bào dân tộc thiểu số đạt 83,79 triệu đồng/người/năm, tăng hơn 40 triệu đồng so với năm 2020, cao hơn khoảng 1,4 lần bình quân cả nước.

Với kết quả này, năm 2022 Quảng Ninh được Chính phủ ghi nhận là địa phương đầu tiên cả nước hoàn thành mục tiêu giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, sớm hơn 3 năm so với lộ trình quốc gia.

Những con số trên là kết quả của một hành trình dài nỗ lực, đi kèm với các chính sách riêng biệt, tạo đột phá cả về cách làm và nguồn lực.

Trước hết về mặt chủ trương, Quảng Ninh luôn xác định giảm nghèo không chỉ là nhiệm vụ an sinh, mà là chiến lược phát triển bao trùm, để “không ai bị bỏ lại phía sau”. Ngay từ năm 2021, tỉnh ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TU về phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo, gắn liền với 3 chương trình mục tiêu quốc gia. Nghị quyết cũng yêu cầu rõ từng cấp, từng ngành phải coi giảm nghèo là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, thường xuyên; đồng thời giao chỉ tiêu, kế hoạch cụ thể đến từng xã, thôn, bản, từng hộ nghèo.

Cùng với đó, Quảng Ninh chủ động tăng mức hỗ trợ cho hộ nghèo, cận nghèo cao gấp 1,3-1,5 lần so với quy định Trung ương, đặc biệt ưu tiên cho hộ dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa. Các chương trình hỗ trợ sinh kế, vay vốn ưu đãi, phát triển OCOP, dạy nghề và xuất khẩu lao động được triển khai đồng bộ, kết hợp chặt chẽ giữa chính sách nhà nước và sự tham gia của doanh nghiệp, ngân hàng, đoàn thể.

Không chỉ hỗ trợ vốn, Quảng Ninh triển khai mạnh chuyển giao khoa học kỹ thuật, đào tạo nghề ngắn hạn, gắn đào tạo với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp, ngành dịch vụ, du lịch và công nghiệp phụ trợ. Nhờ đó, lao động tại các địa bàn khó khăn có việc làm ổn định, thay đổi tư duy sản xuất và chủ động thoát nghèo.

Bên cạnh phát triển sinh kế, tỉnh triển khai quyết liệt chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Đến tháng 9/2023, Quảng Ninh hoàn thành mục tiêu này. Đối với người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, như bão Yagi, chính sách hỗ trợ nhà ở cũng được triển khai nhanh chóng, đảm bảo ổn định đời sống trước khi tính đến sản xuất lâu dài.

Vườn nho giống ngoại của gia đình anh Triệu Văn Chính (xã Tân Dân, thành phố Hạ Long). Nguồn: Cổng thông tin điện tử tỉnh Quảng Ninh.

Nâng chuẩn nghèo để phát triển bao trùm

Không dừng lại ở việc xóa đói, tỉnh Quảng Ninh còn tiên phong nâng chuẩn nghèo lên mức cao hơn Trung ương để bảo đảm phát triển bao trùm. Theo Nghị quyết số 13/2023/NQ-HĐND ngày 09/12/2023, chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2023-2025 của tỉnh cao hơn khoảng 1,4 lần so với chuẩn quốc gia.

Cụ thể, hộ nghèo khu vực đô thị là những hộ có thu nhập dưới 2,6 triệu đồng/người/tháng, khu vực nông thôn dưới 2,1 triệu đồng/người/tháng và đồng thời thiếu hụt ít nhất ba dịch vụ xã hội cơ bản (nhà ở, y tế, giáo dục, nước sạch, thông tin). Chính việc “tự nâng chuẩn” này đã giúp tỉnh Quảng Ninh không ngủ quên trên thành tích, mà ngược lại, tạo ra áp lực tích cực để tiếp tục củng cố chính sách an sinh xã hội và hướng đến phát triển con người toàn diện.

Theo chuẩn mới, đến cuối năm 2023 toàn tỉnh Quảng Ninh còn 246 hộ nghèo và hơn 3.000 hộ cận nghèo. Bước sang năm 2024, con số này giảm mạnh còn 8 hộ nghèo và 1.197 hộ cận nghèo, hướng đến mục tiêu năm 2025 không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn riêng của tỉnh Quảng Ninh.

Dù đã về đích sớm so với mục tiêu của Trung ương đặt ra trên hành trình chiến đấu chống đói nghèo, Quảng Ninh vẫn không dừng lại. Trong giai đoạn 2025-2030, tỉnh Quảng Ninh đặt mục tiêu tiếp tục kết hợp phát triển kinh tế nhanh, bền vững với phát triển văn hóa, con người, đẩy mạnh đô thị hóa gắn với nông thôn mới kiểu mẫu, thu hẹp khoảng cách vùng miền và bảo đảm công bằng xã hội.

Quảng Ninh đã chứng minh rằng, giảm nghèo không chỉ là sự hỗ trợ tạm thời, mà còn là trao cơ hội thực sự; không chỉ giúp người dân thoát nghèo, mà còn hướng tới sự thoát nghèo bền vững. Chính giá trị cốt lõi này đã biến địa phương trở thành hình mẫu tiêu biểu cho cả nước, nơi phát triển luôn vì con người và không ai bị bỏ lại phía sau.