Phối cảnh Nhà máy Đốt rác phát điện Tâm Sinh Nghĩa tại huyện Củ Chi, TP.HCM vừa được khởi công ngày 20/7/2024

Ồ ạt đề xuất đầu tư

Trung tuần tháng 7/2024, Công ty TNHH BENVITEK (trụ sở tại TP.HCM) gửi văn bản đến UBND TP.HCM đề xuất đầu tư nhà máy đốt rác phát điện trên diện tích 20 ha, thời gian xây dựng dự kiến là 2 năm, công suất xử lý 4.000 tấn rác/ngày. Nhà máy sẽ phát điện 100 MW/ngày, đồng thời bán tín chỉ carbon do thu dụng được khí mê-tan gây hiệu ứng nhà kính, góp phần thực hiện cam kết Net-Zero vào năm 2050 của Chính phủ.

Cũng trung tuần tháng 7/2024, Dự án Nhà máy đốt rác phát điện Tâm Sinh Nghĩa tại huyện Củ Chi, TP.HCM chính thức được khởi công sau nhiều năm chờ thủ tục. Dự án có công suất xử lý 2.000 - 2.600 tấn rác/ngày, tổng mức đầu tư giai đoạn I là 6.400 tỷ đồng. Dự án được Công ty BCG Energy (thành viên của Tập đoàn Bamboo Capital) mua lại từ Công ty cổ phần Đầu tư, Phát triển Tâm Sinh Nghĩa.

Các dự án đốt rác phát điện tại TP.HCM đang nhận được sự quan tâm của khá nhiều nhà đầu tư. Đến thời điểm hiện tại, UBND Thành phố đã cấp giấy chứng nhận đầu tư cho dự án của Công ty Vietstar (công suất 2.000 tấn/ngày) và Công ty cổ phần Đầu tư Phát triển Tâm Sinh Nghĩa (2.000 tấn/ngày). Dự án của Công ty cổ phần Tasco và Công ty TNHH Xử lý chất thải Việt Nam đang thực hiện các thủ tục liên quan đến việc đầu tư.

Trong khi đó, Công ty TNHH một thành viên Môi trường đô thị TP.HCM muốn đầu tư một dự án đốt rác phát điện với công suất 1.000 tấn/ngày. Một doanh nghiệp có tên tuổi là Công ty cổ phần Cơ điện lạnh (REE) cũng tham gia lĩnh vực này khi đề xuất đầu tư dự án nhà máy đốt rác phát điện 2.000 tấn/ngày tại Củ Chi.

Trong Đại hội đồng cổ đông diễn ra cuối tháng 3/2024, bà Nguyễn Thị Mai Thanh, Chủ tịch HĐQT của REE xác nhận, Công ty đang tìm kiếm cơ hội ở mảng đốt rác phát điện và hướng đến đầu tư nhà máy có quy mô công suất từ 2.000 tấn/ngày tại TP.HCM. Theo thông tin của Báo Đầu tư, Dự án có tổng mức đầu tư 4.669 tỷ đồng (trước thuế) được đầu tư theo hình thức hợp tác công - tư (PPP). REE đã đề xuất Dự án lên UBND TP.HCM và đang được các sở, ngành của Thành phố thẩm định.

Chúng tôi tâm huyết, thiết tha xây dựng được một nhà máy hiện đại xử lý rác thải tại TP.HCM với quy mô tương đương nhà máy đốt rác phát điện 4.000 tấn/ngày tại Sóc Sơn (Hà Nội), nhưng bằng công nghệ tiên tiến hơn.

- Công ty TNHH BENVITEK

Tại Đồng Nai, nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước cũng đề xuất đầu tư các nhà máy đốt rác phát điện. Trong đó, liên danh Công ty cổ phần Thương mại và Đầu tư công nghệ Ecotech Việt Nam và Công ty cổ phần Le Delta đề xuất xây dựng Dự án Nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt phát điện tại xã Vĩnh Tân, huyện Vĩnh Cửu, với tổng mức đầu tư 2.286 tỷ đồng. Dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư và đang trong quá trình làm báo cáo nghiên cứu khả thi.

Trong 6 tháng đầu năm 2024, lãnh đạo tỉnh Đồng Nai đã tiếp ít nhất 2 nhà đầu tư nước ngoài là Công ty TNHH Đầu tư Chiêu Minh (Đài Loan - Trung Quốc) và Công ty Asia New Generation (Đức) đến tìm cơ hội đầu tư vào các dự án nhà máy đốt rác phát điện. Trong đó, Công ty Asia New Generation đề xuất đầu tư dự án xử lý rác thải phát điện tại huyện Xuân Lộc.

Ông Willy Andreas Kirsch, Chủ tịch HĐQT Công ty cho biết, nếu được chấp thuận, doanh nghiệp sẽ đầu tư công nghệ xử lý rác bằng công nghệ nhiệt phân của Đức. Với công nghệ này, rác thải không cần phân loại, không đem đốt trực tiếp, mà xử lý bằng phương pháp khí hóa, nên hạn chế phát sinh khí thải, có thể tạo ra 1,2 - 1,8 MWh điện năng/tấn rác. Giai đoạn đầu, doanh nghiệp dự tính đầu tư 40 triệu USD để đầu tư nhà máy có năng lực xử lý 400 tấn rác/ngày; giai đoạn tiếp theo có thể nâng lên 1.000 tấn/ngày.

Nhà đầu tư mong muốn có chính sách dài hạn   

Từ quá trình triển khai dự án, một số nhà đầu tư mong muốn Chính phủ sửa đổi và hoàn thiện các văn bản pháp luật còn vướng mắc về đầu tư nhà máy đốt rác phát điện. Đồng thời, cụ thể hóa chính sách ưu đãi đầu tư, đơn giản hóa thủ tục hành chính để tạo điều kiện cho nhà đầu tư mạnh dạn tham gia.

Ông Phạm Minh Tuấn, Phó chủ tịch Tập đoàn Bamboo Capital cho biết, việc các địa phương yêu cầu phải đánh giá công nghệ trước khi phê duyệt đã làm hạn chế rất nhiều hiệu quả kinh tế của dự án, vì một dự án được phê duyệt công nghệ ngay trong giấy phép thì nhà đầu tư bị “bó buộc” vào nhà cung cấp. Trường hợp nhà cung cấp biết được dự án buộc phải dùng công nghệ của họ, thì họ sẽ ép chủ đầu tư về giá cả.

“Do vậy, chúng tôi đề xuất các địa phương khi muốn phát triển các nhà máy đốt rác phát điện, chỉ nên đưa ra các yêu cầu về đầu ra như chất lượng khí thải, quy chuẩn về công nghệ, cũng như chất lượng nước thải. Nên để nhà đầu tư chủ động trong việc sử dụng công nghệ đạt quy chuẩn đã được cơ quan nhà nước phê duyệt”, ông Tuấn đề xuất.

Vẫn theo ông Tuấn, Chính phủ nên ổn định chính sách để khuyến khích nhà đầu tư yên tâm đầu tư vào lĩnh vực này, bởi việc đầu tư một nhà máy điện rác cần nguồn vốn rất lớn. Nếu chính sách xây dựng quá ngắn hạn, thì sẽ có rất ít doanh nghiệp dám đầu tư.