Ông Chung Trí Dũng, đại diện Sabeco nêu 8 ý kiến phản biện kết luận Kiểm toán Nhà nước

Tâm thư của Sabeco nói gì?

Đây là sự việc rất thu hút sự chú ý của dư luận trong thời gian gần đây, bởi nhẽ nếu Sabeco bị truy thu thuế, sẽ là tiền lệ kéo theo một loạt các tập đoàn có tính chất hoạt động tương đồng và cũng đang tính và nộp thuế TTĐB giống Sabeco như Habeo, Tổng công ty Thuốc lá, Công ty liên doanh Nhà máy Bia Việt Nam…, và số tiền truy thu có thể lên đến con số hàng ngàn tỷ đồng. 

Trước kết luận của Kiểm toán Nhà nước, ngày 13/7, Sabeco đã có "Bức tâm thư của người lao động Bia Sài Gòn" gửi đến các cơ quan quản lý Nhà nước và các cơ quan thông tấn báo chí thể hiện tâm tư và những kiến nghị trước sự việc này.

Tại tọa đàm, ông Chung Trí Dũng, Chủ tịch công đoàn Sabeco - đại diện cho tập thể người lao động công ty đưa ra 8 ý kiến phản biện kết luận của Kiểm toán Nhà nước.

Thứ nhất: Việc tính thuế TTĐB đến các Công ty cổ phần Thương mại khu vực xảy ra hiện tượng thuế chồng lên thuế, làm sai lệch bản chất của thuế TTĐB. Bởi lẽ, hàng hóa tiêu thụ từ Công ty TNHH MTV Thương mại Bia Sài Gòn đến các các Công ty cổ phần Thương mại khu vực hiện có trên 400 cung tuyến vận tải với chí phí vận tải năm 2013 là trên 1.200 tỷ đồng và nhiều phí khác. Như vậy nếu tính thuế TTĐB đến các Công ty cổ phần Thương mại khu vực thì vô hình trung thuế TTĐB đã tính chồng lên các chi phí lưu thông nêu trên.

Thứ hai: Tất cả các Công ty cổ phần Thương mại khu vực đều có pháp nhân và hạch toán độc lập, nên việc áp giá TTĐB đến 10 Công ty cổ phần Thương mại khu vực là chưa có cơ sở.

Thứ ba: Kiểm toán Nhà nước mới làm việc tại công ty mẹ và 4 công ty con nhưng lại đề xuất áp thuế và truy thu đến 7 công ty con, có nghĩa là 3 công ty không thực hiện kiểm toán nhưng vẫn đề nghị truy thu là chưa đúng quy định.

Thứ tư: Những công ty liên kết (vốn góp Sabeco dưới 50%) cũng tiêp thụ sản phẩm cho công ty TNHH MTV Thương mại Bia Sài Gòn nhưng không bị Kiểm toán Nhà nước đề nghị truy thu thuế TTĐB là không công bằng giữa các công ty.

Thứ năm: Vẫn cùng nội dung và cách tính thuế nhưng kết luận của Kiểm toán Nhà nước khi kiểm toán báo cáo tài chính năm 2010 với báo cáo tài chính năm 2013 hoàn toàn trái ngược nhau. Sabeco đề nghị phải có sự giải thích rõ ràng về vấn đề này.

Thứ sáu: Hàng năm, các công ty mẹ, công ty con và công ty liên kết cũng đuợc các công ty kiểm toán độc lập có uy tín thực hiện kiểm toán và vẫn luôn đựoc xác nhận Sabeco thực hiện nghiêm túc quy định về thuế TTĐB. Sabeco đặt dấu hỏi về cách thực thi kiểm toán giữa các công ty kiểm toán độc lập và Kiểm toán Nhà nước.

Thứ bảy: Tất cả các khoản thu đều nộp vào ngân sách nhà nước hàng năm. Nếu thực hiện việc truy thu, về bản chất Sabeco lại dung tiền của nhà nước để nộp lại cho nhà nước. Nhưng sẽ rất phức tạp khi phải báo cáo xin chỉ đạo của Bộ Tài chính, Bộ Tài chính cho phép sử dụng các nguồn tiền trên để nộp ngay lại cho Bộ Tài chính.

Thứ tám: Lãnh đạo Kiểm toán Nhà nước khẳng định có lỗ hổng pháp luật và việc này không phải do Sabeco nên nếu bắt Sabeco chịu trách nhiệm về việc không phải do mình gây nên thì vô hình chung, Kiểm toán Nhà nước đã cho mình đứng trên các quy định hiện hành.

Sabeco có "lách luật"? 

Hầu hết các ý kiến chuyên gia tại tọa đàm dù đứng trên góc độ quản lý Nhà nước, góc độ nhà làm luật, hay các chuyên gia tài chính đều khẳng định việc làm của Sabeco là không vi phạm pháp luật và không đáng phải chịu trách nhiệm trước cái lỗi không phải do mình gây ra. 

TS.Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương chia sẻ: Trong nền kinh tế thị trường, kinh tế tư nhân chiếm vai trò chủ đạo. Quyền sở hữu tài sản và được bảo vệ tài sản của người dân và doanh nghiệp phải được bảo vệ một chắc chắn thì người dân và doanh nghiệp mới có thể yên tâm sản xuất kinh doanh. Tuy nhiên, việc bảo vệ quyền tài sản này lại còn nhiều vấn đề bất cập. Xét trên khía cạnh tài chính và cụ thể là thuế, hiện tại lập thuế là cơ quan cao nhất của Nhà nước là Quốc hội, nhưng hành thuế thì lại bị chi phối chủ yếu bởi các thông tư hướng dẫn của Bộ Tài chính, điều này có thể làm mất đi tính khách quan trong khâu quản lý nhà nước.

TS. Nguyễn Đình Cung cho rằng không thể bắt doanh nghiệp hay cá nhân phải chịu trách nhiệm vì lỗi không phải của mình

TS.Nguyễn Đình Cung cho biết, việc các tập đoàn hình thành các công ty "mẹ", "con", "cháu",  "chắt' là  việc hoàn toàn bình thường trong nền kinh tế thị trường. Điều này có thể giúp doanh nghiệp tận dụng hết tiềm năng lợi thế và giảm rủi ro từ thị trường. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng tận dụng những lợi thế và kẽ hở của chính sách tạo ra lợi ích cho mình. Cơ quan quản lý nhà nước có trách nhiệm tìm ra và tạo ra các công cụ cần thiết để bít các lỗ hổng pháp luật này nhằm đảm bảo lợi ích chung cho toàn xã hội, điều này hoàn toàn nằm trong cuộc chơi của nền kinh tế thị trường.

Ông Cung cũng khẳng định nếu cá nhân, doanh nghiệp vi phạm pháp luật phải chỉ ra được vi phạm điều nào khoản nào. Việc "lách thuế" không phải là vi phạm, không thể vì kẽ hở luật pháp mà doanh nghiệp người dân phải gánh chịu. Sự việc này có thể kéo theo hệ lụy rất lớn đối với doanh nghiệp nhưng sẽ không có ai chịu trách nhiệm cho vấn đề này. Cho nên không nên vội kết luận mà cần bàn bạc kĩ truớc khi đưa ra kết luận cuối cùng.

Ông Nguyễn Sỹ Cương, đại biểu Quốc hội - Ủy viên Thường trực Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cũng chia sẻ trên góc độ nhà làm luật. Ông đánh giá hệ thống pháp luật quốc gia nào cũng có lỗ hổng pháp luật, việc khai thác lỗ hổng này không thể coi là hành vi vi phạm pháp luật. Trách nhiệm của cơ quan quản lý nhà nước là tìm ra và bít các lỗ hồng này.

Ông Cương cũng chỉ ra cốt lõi vấn đề sự việc của Kiểm toán Nhà nước đối với Sabeco là tranh cãi dựa trên việc Điều 6, Luật Thuế TTĐB 2008 quy định cách tính thuế TTĐB nằm ở giá bán ra, nhưng xác định bán buôn hay bán lẻ thì hoàn toàn không có quy định về việc này nên không thể kết luận cách tính thuế của Sabeco là sai. 

Chia sẻ với phóng viên, ông Phan Đăng Tuất, Chủ tịch HĐQT Sabeco tỏ ra bức xúc trước kết luận của một số cơ quan thông tấn rằng Sabeco trốn thuế. Ông cho rằng, việc thông tin vội vàng được truyền tải trên một số phương tiện truyền thông không những làm tổn hại nghiêm trọng đến tâm tư, tình cảm của người lao động Bia Sài Gòn, mà còn có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến tổng tài sản công ty.

Ông đánh giá những thông tin sai lêch có thể khiến tổng tài sản của công ty sụt giảm đến 20-25% nếu lên sàn trong thời gian vừa rồi chỉ vì một thông tin thiếu căn cứ gây hoang mang dư luận. Ông khẳng định dù kết luận của các cơ quan chấp pháp như thế nào thì Sabeco cũng sẽ thượng tôn pháp luật và hoàn toàn tuân thủ.