Kiểm toán: Tính thuế theo giá các công ty thương mại khu vực bán ra

Theo quy định, bia sản xuất ra sẽ phải nộp thuế TTĐB với mức 50%. Dẫu vậy, chuyện áp mức giá nào để tính thuế, tránh trường hợp doanh nghiệp sản xuất bia khai giá bán ra thấp để được nộp thuế ít đi là một thách thức không nhỏ.

Theo Thông tư 05/2012/TT-BTC, nếu nhà sản xuất bán hàng qua cơ sở kinh doanh thương mại thì giá làm căn cứ tính thuế TTĐB là giá bán của cơ sở sản xuất nhưng không thấp hơn 10% giá bán bình quân của cơ sở thương mại bán ra... Điều này có nghĩa giá tính thuế sẽ căn cứ cả vào giá cơ sở thương mại bán ra, nhằm tránh khả năng cơ sở sản xuất cố tình áp giá bán ra quá thấp để “lách” thuế.

Tại Sabeco, việc tính thuế TTĐB được thực hiện khá vòng vèo. Theo đó, Sabeco đã thành lập và bán bia của mình qua Công ty TNHH MTV Thương mại Sabeco (công ty con) Sabeco tính, kê khai và nộp thuế TTĐB theo giá bán ra tại công ty con này. Nhưng Công ty TNHH MTV Thương mại Sabeco lại chưa bán ra cho người tiêu dùng mà bán tiếp qua các công ty cổ phần thương mại vùng (công ty cổ phần nhưng Sabeco chi phối) cũng với mức khá thấp. Từ đây, các công ty khu vực này mới bán tiếp cho đại lý cấp 1 với giá cao hơn. Đại lý cấp 1 sẽ tiếp tục bán bia Sài Gòn cho các đại lý cấp 2, các nhà hàng, người tiêu dùng...

Lý do khiến Kiểm toán Nhà nước đưa ra đề nghị truy thu hơn 408 tỷ đồng chỉ riêng cho năm 2013 là bởi Công ty TNHH MTV Thương mại Sabeco và các công ty cổ phần thương mại khu vực là những đơn vị thuộc hệ thống sản xuất kinh doanh của cơ sở sản xuất là Công ty mẹ, không phải là công ty con độc lập. Tại đây, Công ty Mẹ - Sabeco vẫn quyết định giá bán ra, nên giá tính thuế TTĐB phải là giá bán ra của các công ty cổ phần thương mại khu vực, không phải là giá bán ra tại Công ty TNHH MTV Thương mại Sabeco như Tổng công ty Sabeco đã thực hiện.

Kết luận của Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra, Sabeco đã thành lập tổng số 10 công ty cổ phần thương mại khu vực nhằm phân phối bia Sài Gòn (tại các công ty này, Sabeco có vốn góp từ 90 - 94%).

Chính vì vậy, trong văn bản gửi Bộ Tài chính và trong kết luận kiểm toán, Kiểm toán Nhà nước yêu cầu Sabeco phải nộp thuế TTĐB dựa trên giá bán ra của các công ty thương mại khu vực - đơn vị trực tiếp bán hàng ra khỏi hệ thống của Sabeco.

Sabeco lo bị truy thu 4.000 tỷ đồng

Trong giải trình của mình gửi tới Bộ Tài chính, Bộ Công thương, Tổng Kiểm toán nhà nước và Tổng cục Thuế, Sabeco đã đề nghị được tính thuế TTĐB theo Thông tư 05/2012/TT-BTC và cụ thể là văn bản số 1460/TCT-CS ngày 4/5/2010. Đây là văn bản được Sabeco cho rằng là sự cụ thể hoá Thông tư 05/2012/TT-BTC, hướng dẫn riêng cho Sabeco.

Theo lập luận của Sabeco, Công ty TNHH MTV Sabeco (100% vốn của Sabeco) thay mặt Sabeco thực hiện bao tiêu toàn bộ sản phẩm của Sabeco. Còn các công ty cổ phần thương mại khu vực là công ty liên kết, có pháp nhân độc lập, không thuộc cơ cấu tổ chức của Sabeco. Do vậy, việc lấy giá bán ra của công ty thương mại khu vực vùng để tính thuế TTĐB như Kiểm toán Nhà nước kiến nghị sẽ làm tăng thêm 10% doanh số chịu thuế, gián tiếp làm tăng 3,3% thuế suất thuế TTĐB tại Sabeco.

Mặt khác, lợi nhuận sau thuế của các năm vừa qua tại Sabeco đã được phân phối cho các quỹ và chia cổ tức cho các cổ đông. Nên việc thay đổi cách thức tính thuế theo kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước sẽ ảnh hưởng đến hoạt động tài chính, sản xuất kinh doanh của Sabeco.

Theo Sabeco cho hay, nếu chấp thuận đề xuất của Kiểm toán Nhà nước về cách tính thuế TTĐB thì truy ngược lại từ năm 2006 tới nay, Sabeco sẽ bị truy thu khoảng 4.000 tỷ đồng.

Nguồn tin của Báo Đầu tư Online - Baodautu.vn cũng cho hay, Bộ Công thương và Bộ Tài chính cũng đã làm việc với nhau về vấn đề này, nhưng tạm thời chưa có kết luận cuối cùng. Tuy nhiên, sự việc có vẻ được gác sang một bên bởi câu chuyện truy thu thuế TTĐB theo đề nghị của Kiểm toán Nhà nước đã được đưa ra hồi đầu năm 2015 và các bên liên quan đã phải trao đi đổi lại trước khi Sabeco tiến hành Đại hội đồng cổ đông năm 2015 vào cuối tháng 5/2015.

Trong báo cáo trình Đại hội đồng cổ đông, Sabeco cũng đã nhắc tới câu chuyện có thể bị truy thu hàng ngàn tỷ đồng thuế TTĐB xung quanh kết luận của Kiểm toán nói trên.