Trường đua chó tại TP. Vũng Tàu (tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu) đã đóng cửa vào năm 2023.     Ảnh: Quỳnh Trần

Vẫn tiếp tục chờ

Trong khuôn khổ phiên họp thứ 31 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sáng 18/3, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc sẽ trả lời chất vấn về lĩnh vực tài chính, trong đó có việc thực hiện pháp luật đối với lĩnh vực đặt cược.

Đây cũng là nội dung người đứng đầu ngành tài chính đã đề cập khi “chia lửa” với Bộ trưởng Bộ Công an tại phiên chất vấn vào tháng 8/2022, trong phiên họp thứ 14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Khi đó, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) nêu vấn đề, tội phạm đánh bạc, tổ chức đánh bạc, cá cược trên mạng diễn biến phức tạp, khó lường. Lực lượng công an xử lý nhiều, nhưng không thuyên giảm, mà ngày càng tinh vi hơn. Vì thế, đại biểu Hòa cho rằng, đã đến lúc Việt Nam phải cho phép thực hiện nghị định về kinh doanh đặt cược để quản lý chặt chẽ hơn và thu được thuế, hạn chế tình trạng cá cược trên mạng.

Câu trả lời từ Bộ trưởng Hồ Đức Phớc là, sau khi Chính phủ ban hành Nghị định số 06/2017/NĐ-CP về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và bóng đá quốc tế, ngày 4/10/2017, Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 101/2017/TT-BTC hướng dẫn thực hiện Nghị định.

Năm 2020, Thủ tướng Chính phủ cấp phép chủ trương đua ngựa tại trường đua huyện Sóc Sơn (Hà Nội). Tuy nhiên, việc triển khai gặp vướng mắc do vấn đề góp vốn của Tổng công ty Du lịch Hà Nội.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cũng cho biết, Thủ tướng Chính phủ sẽ cấp quyết định chủ trương đầu tư. Khi dự án đua ngựa, đua chó hoàn thành, Bộ sẽ cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh cá cược, nhưng hiện chưa có dự án nào hoàn thành. Thời điểm đó, có 3 địa phương là Phú Yên, Lâm Đồng, Vĩnh Phúc đề xuất chủ trương đầu tư trường đua ngựa, nhưng mới chỉ đang trong giai đoạn nghiên cứu, chưa có hồ sơ.

Còn về cá cược bóng đá quốc tế, theo quy định của Nghị định số 06/2017/NĐ-CP, phải đấu thầu lựa chọn 1 doanh nghiệp đứng ra thực hiện kinh doanh cá cược bóng đá. Tuy nhiên, việc này lại vướng vào Luật Đấu thầu, bởi chỉ có đấu thầu dự án, chứ không có đấu thầu chọn doanh nghiệp. Bộ Tài chính đã được Thủ tướng Chính phủ giao sửa Nghị định số 06/2017/NĐ-CP. Bộ đã sửa Nghị định và trình vào tháng 5/2022.

Gần 2 năm đã trôi qua, trong báo cáo ngày 11/3/2024, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc vẫn nêu lại các thông tin trên và cho biết thêm, từ năm 2017 đến nay, có 7 tỉnh, thành phố đề nghị Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư dự án đầu tư kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó. Nhưng đến nay, chưa có doanh nghiệp nào được cấp giấy phép kinh doanh đặt cược, mà đều đang trong quá trình xin phê duyệt chủ trương đầu tư.

Về đặt cược bóng đá quốc tế, ông Phớc cho hay, Bộ Tài chính đang hoàn thiện để lấy ý kiến các bộ, ngành sửa đổi Nghị định số 06/2017/NĐ-CP quy định cụ thể về điều kiện đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư kinh doanh doanh đặt cược bóng đá quốc tế để phù hợp với quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về đấu thầu mới được ban hành.

“Chính phủ cho phép 1 doanh nghiệp thí điểm kinh doanh trong thời hạn là 5 năm. Doanh nghiệp được lựa chọn phải đáp ứng điều kiện về vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng; có phương án đầu tư hệ thống đặt cược và phương án kinh doanh phù hợp với quy định của pháp luật”, Bộ trưởng thông tin rõ hơn.

Sẽ tiếp tục chất vấn

“Việc đặt cược trong hoạt động thể thao như bóng đá quốc tế hay đua chó, đua ngựa đã được cho phép tại Nghị định số 06/2017/NĐ-CP. Tôi cũng đã có chất vấn về nội dung này tại phiên chất vấn ở phiên họp thứ 14 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào năm 2022 và đề nghị cần sớm thực thi quy định tại nghị định này để quản lý chặt chẽ hơn và thu được thuế, hạn chế tình trạng cá cược trên mạng”, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) trao đổi trước thềm phiên chất vấn Bộ trưởng Hồ Đức Phớc.

Đại biểu Hòa nhớ lại, khi đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, có một số vướng mắc và đang tiến hành tháo gỡ, trình Thủ tướng Chính phủ sửa Nghị định số 06/2017/NĐ-CP.

“Tuy nhiên, đến nay, sau gần 2 năm vẫn cứ chậm, chưa thực hiện được, nhất là với cá cược bóng đá quốc tế. Tôi cho rằng, việc này đúng là cần có sự vào cuộc của các bộ, ngành, chứ không riêng Bộ Tài chính, nhưng rõ ràng như vậy là chậm quá. Cần làm rõ xem nguyên nhân, lý do vì sao lại chậm như vậy, trách nhiệm ở đây của bộ, cơ quan nào. Nếu vướng quy định pháp luật, thì cần sửa đổi, bổ sung cho phù hợp, bởi Nghị định số 06/2017/NĐ-CP đã được nghiên cứu khá lâu rồi mới ban hành. Không thể để ban hành rồi lại để đó, mãi chưa thực hiện”, đại biểu Phạm Văn Hòa sốt ruột.

Vị đại biểu Đồng Tháp phân tích, khi kinh doanh đặt cược chưa hoạt động, thì nhu cầu đặt cược bóng đá của người dân vẫn rất lớn. Minh chứng rõ nhất chính là việc cá cược bóng đá quốc tế vẫn diễn ra trái phép, tinh vi trên mạng, còn Nhà nước thì không thu được đồng tiền thuế nào.

“Thế giới đã cho phép việc này, thì không rõ lý do gì mà chúng ta chưa triển khai được. Cần sự vào cuộc của các bộ, ngành để sớm triển khai việc cho phép đặt cược bóng đá nhằm quản lý chặt chẽ và giúp thu được nguồn tiền lớn vào ngân sách”, ông Hòa nêu quan điểm. Ông cho biết, nếu có thể, sẽ tiếp tục chất vấn Bộ trưởng Bộ Tài chính ở phiên chất vấn sắp tới về nội dung trên.

Doanh thu từ xổ số tăng 11%

Thực hiện pháp luật đối với hoạt động kinh doanh xổ số cũng là vấn đề người đứng đầu ngành tài chính sẽ trả lời chất vấn. Theo báo cáo của Bộ trưởng Bộ Tài chính, cả nước có 64 doanh nghiệp nhà nước đang kinh doanh xổ số. Năm 2023, doanh thu đạt 153.037 tỷ đồng, tăng 11% so với năm 2022 (trong đó, khoảng 50% doanh thu dùng để trả thưởng); nộp ngân sách 45.016 tỷ đồng, tăng 10,3% so với năm 2022, trong đó xổ số điện toán chiếm 3,4%.

“Đây là nguồn thu quan trọng của địa phương, đặc biệt là các tỉnh miền Nam, để thực hiện các mục tiêu đầu tư phát triển của tỉnh”, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc đánh giá.

Theo Bộ trưởng, mặc dù thị trường xổ số tăng trưởng ổn định, nhưng vẫn còn có những hạn chế. Đó là, xổ số truyền thống chiếm 95,86% doanh thu, thị phần xổ số truyền thống tại miền Nam chiếm đến 93,3% thị trường xổ số cả nước.

Ngoài ra, gần đây có tình trạng một số tổ chức, cá nhân lợi dụng pháp luật dân sự để kinh doanh, phân phối vé xổ số qua ứng dụng điện tử, Internet, các trung gian thanh toán…; một số đại lý xổ số ép không cho người bán vé dạo trả lại vé ế.

Về giải pháp trong thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Tài chính nêu, năm 2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược Tài chính đến năm 2030, trong đó, đối với lĩnh vực xổ số, đặt mục tiêu hoàn thiện khung pháp lý, từng bước tái cơ cấu thị trường theo hướng hiện đại, công khai, minh bạch, phù hợp với thông lệ quốc tế. Căn cứ quy định của pháp luật và định hướng nêu trên, Bộ Tài chính sẽ điều hành thị trường theo nguyên tắc thận trọng.

Tháng 1/2024, Bộ Tài chính trình Chính phủ Dự thảo Nghị định thay thế Nghị định số 30/2007/NĐ-CP ngày 1/3/2007 và Nghị định số 78/2012/NĐ-CP ngày 5/10/2012 về kinh doanh xổ số tập trung vào việc hiện đại hóa hoạt động xổ số, tăng cường công khai, minh bạch, trong hoạt động kinh doanh xổ số; xử lý nghiêm các trường hợp lợi dụng để thực hiện kinh doanh, phân phối vé xổ số trái quy định pháp luật để bảo vệ quyền lợi của người chơi, Bộ trưởng cho hay.

Giải pháp tiếp theo được Bộ trưởng Bộ Tài chính đề cập là tiếp tục theo dõi, quản lý chặt chẽ hoạt động kinh doanh xổ số trên phạm vi cả nước để đảm bảo thị trường phát triển theo hướng hiện đại, công khai, minh bạch.