Việc ban hành quy định về tài sản số sẽ tạo cơ hội đa dạng hóa danh mục cho nhà đầu tư.

Nâng hạng chỉ là bước đi đầu tiên

Lãi suất tiền gửi thấp, tín dụng và tài khóa cùng mở rộng, công cuộc cải cách thể chế được đẩy mạnh, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng 2 con số giai đoạn tới… là các yếu tố tích cực đang hỗ trợ cho các kênh đầu tư.

Tuy nhiên, nhu cầu vốn cho tăng trưởng cũng đang tạo áp lực lớn cho thị trường vốn. Theo ước tính của Maybank, Việt Nam cần nguồn vốn lớn trong giai đoạn 2025-2030, khoảng 250-280 tỷ USD mỗi năm để đẩy nhanh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8-10%/năm.

Để đáp ứng yêu cầu này, Việt Nam phải huy động nguồn lực từ cả trong nước và quốc tế. Mặc dù thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng, mở ra cơ hội thu hút tốt hơn dòng vốn quốc tế, song theo các chuyên gia, để huy động các dòng vốn lớn, thị trường vốn phải phát triển sâu hơn, phải được công nhận thị trường mới nổi từ cả FTSE  và MSCI, phải xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế (IFC) và quan trọng nhất là được nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia lên Investment Grade (hạng Đầu tư) từ S&P và Fitch.

Trao đổi tại Tọa đàm “Sức hút của các lớp tài sản” do Báo Tài chính - Đầu tư tổ chức hôm 13/11, ông Vũ Việt Linh, Phó giám đốc Phòng Phân tích khách hàng tổ chức, Maybank Investment Bank (Vietnam) cho rằng, Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp chỉ là một bước tiến trong nỗ lực dài hạn nhằm phát triển sâu hơn thị trường vốn. Động lực có tính quyết định sẽ là việc xếp hạng tín nhiệm quốc gia được nâng lên mức Đầu tư (Investment Grade) vào năm 2028 (kịch bản tích cực) hoặc năm 2030 (kịch bản cơ sở), giúp giảm chi phí rủi ro, thu hút vốn ngoại, ổn định tỷ giá và hỗ trợ thị trường chứng khoán.

Việc nâng hạng không chỉ giúp doanh nghiệp được tiếp cận vốn rẻ hơn, mà còn giúp Việt Nam thu hút được dòng vốn từ những nhà đầu tư chỉ được phép đầu tư vào tài sản Investment Grade, góp phần ổn định tỷ giá và củng cố dự trữ ngoại hối.

Cũng theo chuyên gia này, Việt Nam đang gặp phải một số rào cản kìm hãm triển vọng nâng hạng. Thứ nhất là năng lực thể chế còn hạn chế. Thứ hai là rủi ro trong hệ thống ngân hàng còn lớn (bộ đệm vốn mỏng, quy mô tín dụng gần gấp 2 lần GDP), dự trữ ngoại hối thu hẹp…

Dù vậy, ông Vũ Việt Linh vẫn đánh giá tích cực về triển vọng thị trường chứng khoán Việt Nam.

“Câu chuyện thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn đang trong xu thế tích cực, với đà tăng hiện tại có dấu hiệu mới ở giữa chu kỳ. Trong kịch bản Việt Nam đạt xếp hạng Investment Grade năm 2030 (kịch bản cơ sở), có thể mở ra giai đoạn tăng mạnh mới cho thị trường với tác động sâu và bền hơn so với tác động nâng hạng thị trường mới nổi thông thường”, ông Vũ Việt Linh nhận định.

USD suy yếu, vàng trở thành tài sản dự trữ thay thế

Khác với kênh đầu tư chứng khoán khá kén chọn nhà đầu tư, vàng và USD từ lâu đã trở thành lớp tài sản quen thuộc của đa số nhà đầu tư Việt. Tuy nhiên, vị thế của vàng, USD trên toàn cầu đang thay đổi.

Ông Trịnh Hà, chuyên gia chiến lược tại Exness Investment Bank cho rằng, USD vẫn đang chiếm phần lớn trong các giao dịch quốc tế hay dự trữ ngoại hối, nhưng vị thế đang yếu dần đi.

Từ đầu năm đến nay, tỷ trọng trong dự trữ toàn cầu của USD đã giảm từ trên 70% xuống dưới 60%. Thách thức lớn nhất của USD là niềm tin bị xói mòn do nợ công Mỹ cao kỷ lục, bội chi ngân sách liên tục trên 5% trong 10 năm nay, chi thường xuyên tăng cao…

“Rủi ro về kinh tế, địa chính trị thế giới khiến các ngân hàng trung ương toàn cầu chuyển hướng sang dự trữ vàng, lượng mua ròng của các ngân hàng trung ương toàn cầu trong 3 năm gần đây luôn vượt 1.000 tấn/năm. Riêng 9 tháng đầu năm nay, các ngân hàng trung ương đã mua ròng hơn 730 tấn vàng. Kim loại quý này đã trở thành tài sản thay thế của các ngân hàng trung ương”, ông Trịnh Hà nhận định.

Mặc dù hạ nhiệt từ đỉnh và đi ngang quanh mốc 4.000 USD/ounce hơn 3 tuần qua, song nếu so với đầu năm, vàng vẫn tăng giá tới gần 60% và là lớp tài sản tăng giá mạnh nhất từ đầu năm đến nay.

Việt Nam đang ở giai đoạn phát triển bản lề, sắp chuyển sang kỷ nguyên mới, với không gian kinh tế được mở rộng mạnh mẽ hơn. Điều này không chỉ buộc các nhà đầu tư phải định hình lại vị thế của các lớp tài sản, mà còn mở ra cơ hội biến Việt Nam thành điểm đến mới của dòng vốn toàn cầu.

Đặc biệt, lực cầu vàng của các nhà đầu tư tổ chức trên thế giới vẫn rất lớn. Số liệu của Hội đồng Vàng thế giới cho thấy, tháng 9/2025, số lượng vàng mà các ngân hàng trung ương mua vào tăng tới 79% so với tháng 8.

TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế phân tích, các yếu tố “lực đẩy” của giá vàng vẫn còn nguyên. Cụ thể, thương chiến Mỹ - Trung Quốc vẫn chưa có hồi kết, xung đột Nga - Ukraine và một số khu vực khác vẫn căng thẳng kéo dài; kinh tế Mỹ chưa thể phục hồi nhanh khi lạm phát rục rịch tăng lên; Chính phủ Mỹ đã đóng cửa hơn một tháng và hai đảng vẫn chưa đạt được sự thỏa hiệp. Đặc biệt, chưa có dấu hiệu các ngân hàng trung ương và các nhà đầu tư lớn trên thế giới dừng gom vàng.

Chuyên gia này dự đoán, trong thời gian tới, giá vàng sẽ tiếp tục chinh phục kỷ lục mới và có thể vượt 5.000 USD/ounce trong năm 2026.

Cơ hội đa dạng danh mục cho nhà đầu tư

Ngoài các kênh đầu tư truyền thống, việc hình thành Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam cũng như việc pháp lý hóa tài sản số cũng đang mở ra các lớp tài sản mới.

Theo ông Nghiêm Minh Hoàng, chuyên gia kinh tế - tài chính, Hiệp hội Blockchain và Tài sản số Việt Nam (VBA), Việt Nam có khoảng 21 triệu tài khoản giao dịch tiền số, giá trị giao dịch ước khoảng 200 tỷ USD. Nghị quyết 05/2025/NQ-CP của Chính phủ về việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam mở ra giai đoạn mới cho thị trường.

Hiện chưa có thông tin về việc các cơ quan quản lý có cho phát hành stablecoin riêng cho sàn giao dịch tài sản mã hóa ở Việt Nam hay không. Báo cáo trước Quốc hội mới đây, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, cơ quan này đang nghiên cứu tiền kỹ thuật số (CBDC).

Trên thế giới, đã có 134 quốc gia thử nghiệm tiền kỹ thuật số CBDC, nhưng chưa áp dụng thanh toán quốc tế. Trong khi đó, các stablecoin (tiền điện tử được thiết kế để có giá trị ổn định bằng cách gắn với một tài sản khác) được sử dụng phổ biến hơn, chủ yếu với các giao dịch tài sản mã hóa (80%) và đã dần được sử dụng trong giao dịch thương mại.

Theo ông Trịnh Hà, giá trị stablecoin lưu thông hiện đã vượt 300 tỷ USD và dự kiến đạt 2.000 tỷ USD vào năm 2028. Tổng giá trị giao dịch stablecoin đạt 28 tỷ USD/năm, dù chỉ chiếm 3% giao dịch xuyên biên giới nhưng dự báo có thể vượt hoạt động thanh toán truyền thống trong hơn một thập kỷ tới.

Mặc dù tiềm năng của tài sản số là rất lớn, song theo ông Lê Bảo Nguyên, Phó tổng giám đốc SSID, đây cũng là kênh đầu tư rất rủi ro.

Không chỉ mở ra lớp tài sản mới, mà hành lang pháp lý thay đổi tới đây cũng có thể làm mới cả những lớp tài sản truyền thống. Hiện NHNN đang nghiên cứu thành lập sàn giao dịch vàng. Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế, điều này sẽ bổ sung kênh đầu tư mới cho nhà đầu tư Việt Nam.

“Đầu tư vàng vật chất đã trở nên lỗi thời. Tại các nước phát triển, nhà đầu tư không đầu tư vàng vật chất mà đầu tư vàng chứng chỉ. Việt Nam cũng nên sớm chứng khoán hóa thị trường vàng”, ông Hiếu kiến nghị.