Trong tháng 9 vừa qua đã có bốn cơn bão liên tiếp ảnh hưởng đến nước ta. Trong đó, cơn bão số 10 có cường độ mạnh, thời gian đi qua trên đất liền kéo dài; hoàn lưu bão gây mưa lớn, lũ ống, lũ quét, ngập lụt trên diện rộng; mực nước ở nhiều sông vượt báo động 3, có nơi vượt mức lũ lịch sử.

66 người chết và mất tích, thiệt hại gần 16.000 tỷ đồng

Các báo cáo, ý kiến tại cuộc họp đánh giá đây là đợt thiên tai nghiêm trọng, khốc liệt trên diện rộng, xảy ra gần như đồng thời các loại hình thiên tai đặc biệt nguy hiểm như bão mạnh, lũ lớn, đặc biệt lớn, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất; tác động nặng nề đến các hoạt động kinh tế, xã hội, thiết chế hạ tầng từ vùng biển đến đồng bằng, trung du, miền núi, gây thiệt hại nặng nề về người, tài sản, cơ sở hạ tầng tại các địa phương khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.

Công tác chỉ đạo được triển khai quyết liệt, từ sớm, từ xa, thường xuyên, liên tục, trực tiếp. Tổng Bí thư Tô Lâm, đồng chí Thường trực Ban Bí thư và Thủ tướng Chính phủ đã có nhiều văn bản chỉ đạo, thăm hỏi, động viên các địa phương và Nhân dân vùng bị thiên tai sớm vượt qua khó khăn, mất mát, nhanh chóng ổn định lại cuộc sống.

Thủ tướng Chính phủ gửi lời thăm hỏi, chia buồn sâu sắc nhất đến các gia đình có người bị nạn. Ảnh: VGP/Nhật Bắc.

Thủ tướng Chính phủ đã có 9 công điện và liên tiếp chỉ đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương tập trung ứng phó với bão từ sớm, từ xa với tinh thần chủ động, quyết liệt, phòng ngừa, ứng phó ở mức cao nhất; thành lập các đoàn do Thủ tướng, các Phó Thủ tướng Chính phủ trực tiếp đi kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo công tác ứng phó và khắc phục hậu quả tại các địa phương.

Các bộ ngành, các lực lượng, các địa phương chịu ảnh hưởng nhìn chung đã chủ động ứng phó, phát huy kinh nghiệm, nhiều nơi thực hiện tốt phương châm 4 tại chỗ để quyết liệt triển khai các biện pháp, đặc biệt là người dân và chính quyền cơ sở đã vào cuộc, góp phần hạn chế thiệt hại về người và tài sản.

Tuy nhiên, thiệt hại do bão số 10 và mưa lũ gây ra là rất lớn. Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, thống kê đến 9h ngày 3/10, đã có 66 người chết, mất tích, 164 người bị thương, 349 ngôi nhà bị sập đổ, trên 172.000 ngôi nhà hư hỏng, 1.486 điểm trường, 145 cơ sở y tế bị thiệt hại; trên 100.000 ha lúa và hoa màu, thủy sản bị ngập, bị thiệt hại; nhiều tuyến đường giao thông kết nối và cơ sở hạ tầng thiết yếu về giao thông, điện, viễn thông bị hư hại nghiêm trọng, trong đó có trên 8.800 cột điện bị gãy đổ, gần 2,7 triệu khách hàng mất điện (đã khôi phục hơn 2,2 triệu khách hàng).

Tổng thiệt hại về kinh tế ước tính tại một số tỉnh là 15.864 tỷ đồng, trong đó Hà Tĩnh khoảng 6.000 tỷ đồng, Tuyên Quang 3.000 tỷ đồng, Lào Cai 2.750 tỷ đồng, Nghệ An 2.120 tỷ đồng, Cao Bằng 750 tỷ đồng, Quảng Trị 550 tỷ đồng…

Theo đánh giá của Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp, chưa năm nào dông lốc nhiều như năm nay, làm chết nhiều người. Chủ tịch tỉnh Ninh Bình Phạm Quang Ngọc cũng cho biết lốc xoáy ngày 29/9 tại tỉnh này là hiện tượng rất hiếm gặp, những người cao tuổi cũng chưa từng thấy bao giờ; tỉnh đã hỗ trợ 100 triệu đồng từ ngân sách cho các hộ dân bị nhà sập đổ và huy động từ các nguồn khác ít nhất 100 triệu đồng nữa cho các hộ này; đồng thời hỗ trợ tối đa 50 triệu đồng cho các hộ gia đình có nhà bị hư hỏng.

Ngày 2/10, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định hỗ trợ 2.524 tỷ đồng từ nguồn dự phòng ngân sách Trung ương năm 2025 cho 15 địa phương để khắc phục hậu quả cơn bão số 10 và các đợt thiên tai khác từ đầu năm 2025.

Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đã tổ chức lễ phát động kêu gọi ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do cơn bão số 10, ngay tại buổi lễ đã tiếp nhận hơn 673 tỷ đồng; Ban vận động cứu trợ Trung ương đã phân bổ 265 tỷ đồng cho 17 tỉnh, thành phố.

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp của Thường trực Chính phủ trực tuyến với các địa phương về công tác khắc phục hậu quả cơn bão số 10 và mưa lũ sau bão. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Ưu tiên nguồn lực đầu tư hạ tầng ứng phó thiên tai

Phát biểu tại cuộc họp, thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng Chính phủ gửi lời thăm hỏi, chia buồn sâu sắc nhất đến các gia đình có người bị nạn và chia sẻ với những đau thương, mất mát, khó khăn của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân vùng bị thiên tai; hoan nghênh, biểu dương các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể và cả hệ thống chính trị các tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng, cùng với các lực lượng Quân đội, Công an đã chủ động vào cuộc ứng phó kịp thời và hỗ trợ Nhân dân khắc phục hậu quả bão, mưa lũ, từng bước ổn định đời sống.

Thủ tướng đánh giá đây là cơn bão gây đa thiên tai, bão chồng bão, tích lũy năng lượng trên biển Đông, di chuyển nhanh, lưu lại lâu trên đất liền; diễn biến phức tạp; trong quá trình bão xuất hiện dông lốc hiếm thấy, rất nguy hiểm; hoàn lưu bão gây mưa trên diện rộng; gây thiệt hại rất lớn.

Công tác dự báo, cảnh báo tương đối sát, tương đối sớm (ngay từ khi đang tập trung theo dõi, ứng phó bão số 9), thông tin cơ bản kịp thời, chính xác, tạo điều kiện cho người dân, các cơ quan, doanh nghiệp có chuẩn bị; công tác lãnh đạo, chỉ đạo ứng phó kịp thời, bám sát diễn biến tình hình; công tác điều phối, phối hợp giữa người dân với cơ quan, giữa các bộ ngành, các lực lượng nhịp nhàng; cấp ủy, chính quyền, nhân dân tích cực, chủ động vào cuộc. Theo Thủ tướng, thiệt hại là rất lớn nhưng nếu công tác dự báo, cảnh báo, lãnh đạo, chỉ đạo, chuẩn bị, ứng phó, phối hợp không hiệu quả, kịp thời thì thiệt hại sẽ còn lớn hơn nữa.

Thủ tướng nhấn mạnh một số kinh nghiệm quan trọng: Phải tập trung, tìm mọi cách, mọi biện pháp để bảo vệ tính mạng, cuộc sống người dân là trên hết, trước hết, hạn chế tối đa số người chết, người bị thương; phải dự báo tốt về bão, lũ, sạt lở, sụt lún, ngập úng; trên cơ sở đó huy động 4 tại chỗ, phòng chống, ứng phó, cứu hộ, cứu nạn, khắc phục hậu quả; phải chuẩn bị từ sớm, từ xa, từ khi chưa xảy ra sự cố, chuẩn bị từ trên xuống, từ dưới lên, từ trong ra ngoài, từ ngoài vào trong.

Về tồn tại, hạn chế, Thủ tướng cho rằng có nơi vẫn còn tình trạng chủ quan do cấp ủy, chính quyền, người đứng đầu thiếu cương quyết; cơ sở hạ tầng nhìn chung còn thiếu và yếu, nhiều công trình xây dựng từ lâu, không thể khắc phục trong "ngày một ngày hai"; nhiều đô thị xảy ra ngập úng, kể cả ở đồng bằng, ven biển, đảo, miền núi, trong đó có Hà Nội…

Về công việc sắp tới, Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, cơ quan, địa phương tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm các chỉ đạo của Tổng Bí thư, Thường trực Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ, ổn định tình hình, đời sống nhân dân trong thời gian sớm nhất, trong đó tập trung vào 9 nhiệm vụ cấp bách, xem xét thứ tự ưu tiên để tập trung nguồn lực, lực lượng để xử lý cụ thể.

Trước hết, Thủ tướng yêu cầu phải lo hậu sự chu đáo cho những người đã mất và hỗ trợ gia đình; tập trung tìm kiếm người mất tích; chăm lo cho người bị thương.

Ngoài ra, chăm lo chỗ ở, lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm cho nhân dân, dứt khoát không để người dân sống cảnh "màn trời chiếu đất", đói khát; từ nay đến 5/10 phải ổn định tình hình nhân dân.

Huy động nguồn lực để nhanh chóng xây dựng lại 349 nhà bị sập đổ, hư hỏng hoàn toàn, hoàn thành trước 15/12/2025, nếu thiếu nguồn lực thì đề xuất, báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; đồng thời hoàn thành sửa chữa nhà bị tốc mái, hư hỏng trong tháng 10. Nhân dịp này, Thủ tướng biểu dương Bộ Công an đã bắt tay ngay cùng Ninh Bình xây dựng lại các nhà bị sập đổ do thiên tai vừa qua.

Cùng với đó, tập trung khắc phục ngay các cơ sở giáo dục, cơ sở khám chữa bệnh, hoàn thành chậm nhất vào 15/10, chuẩn bị sách vở, đồ dùng học tập, thuốc men, trang thiết bị y tế; sớm khôi phục hạ tầng thiết yếu về điện, nước, viễn thông, thủy lợi; hỗ trợ tối đa các hộ bị thiệt hại, khôi phục sản xuất kinh doanh, dịch vụ, nhất là sản xuất nông nghiệp.

Thủ tướng giao Bộ Tài chính phối hợp với các địa phương triển khai ngay các chính sách hỗ trợ, chi trả bảo hiểm với các doanh nghiệp để khôi phục sản xuất kinh doanh. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chỉ đạo các ngân hàng thương mại chỉ đạo các chính sách khoanh nợ, giãn nợ, tiếp tục cho vay, các gói tín dụng hỗ trợ để khôi phục sản xuất. Các bộ ngành triển khai các công việc theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao.

Thủ tướng yêu cầu tiếp tục thống kê, rà soát kỹ các thiệt hại của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đề xuất các giải pháp; tiếp tục kêu gọi nhân dân, doanh nghiệp, các tổ chức chính trị xã hội phát huy tinh thần đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau để vượt qua khó khăn.

Về lâu dài, Thủ tướng chỉ đạo cần rà soát lại tiêu chuẩn, quy chuẩn, quy định về thiết kế, vận hành các công trình, cơ sở hạ tầng, nhất là về điện, giao thông, viễn thông, cấp thoát nước, đê điều, thủy lợi đáp ứng yêu cầu phòng chống thiên tai trong bối cảnh biến đổi khí hậu rất cực đoan; rà soát quy hoạch, sắp xếp lại dân cư ở miền núi, vùng thấp, vùng trũng, ven sông, kể cả tại Hà Nội.

Cùng với đó, nghiên cứu cụ thể hóa 4 tại chỗ, điều chỉnh cho phù hợp trong bối cảnh thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp và sắp xếp địa giới hành chính cấp xã; ưu tiên nguồn lực ngân sách để đầu tư nâng cao khả năng dự phòng, ứng phó thiên tai, cứu nạn, cứu hộ, nhất là đầu tư cho công tác dự báo, giám sát thiên tai, nâng cao chất lượng dự báo, đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị.

Các bộ ngành, địa phương khi quy hoạch, quyết định đầu tư dự án cần rất lưu ý vấn đề ứng phó thiên tai, thích ứng biến đổi khí hậu; rà soát, đầu tư, nâng cấp hệ thống các công trình thủy lợi, đê điều, như hồ Kẻ Gỗ, đê biển tại Ninh Bình…; nghiên cứu phương án lấn biển để vừa ứng phó thiên tai, vừa mở rộng không gian phát triển; tuyên truyền, vận động từ sớm, từ xa, nâng cao ý thức của người dân.

Thủ tướng cũng lưu ý công tác chuẩn bị, ứng phó với cơn bão số 11 trên Biển Đông.