Số ca tử vong do bệnh tả toàn cầu tăng 50% trong năm 2024

Thông cáo được WHO phát hành ngày 12/9 cho biết, gần 560.000 ca nhiễm đã được ghi nhận tại hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó hơn 6.000 người đã tử vong vì căn bệnh này.

So với năm 2023, số ca mắc tăng khoảng 5%, nhưng điều đáng lo ngại là số ca tử vong lại tăng vọt, cho thấy mức độ nghiêm trọng và khó kiểm soát của dịch bệnh.

Ảnh minh họa.

Nếu như năm 2023 chỉ có 45 quốc gia và vùng lãnh thổ báo cáo các ca bệnh tả, thì đến năm 2024 con số này đã tăng lên hơn 60. Các khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề nhất vẫn là châu Phi, Trung Đông và châu Á, chiếm đến 98% tổng số ca nhiễm trên toàn thế giới.

Riêng tại châu Phi, tỷ lệ tử vong đã tăng đáng kể, từ mức 1,4% năm 2023 lên 1,9% trong năm 2024. WHO cảnh báo rằng đây là dấu hiệu cho thấy các hệ thống y tế tại nhiều quốc gia đang chịu áp lực lớn và không đủ năng lực ứng phó với các đợt bùng phát nghiêm trọng.

Theo WHO, trong năm 2024, phạm vi bùng phát bệnh tả tiếp tục được mở rộng. Có ít nhất 12 quốc gia ghi nhận trên 10.000 ca nhiễm, trong đó 7 quốc gia lần đầu tiên báo cáo các đợt bùng phát lớn.

Một trong những trường hợp đáng chú ý là Comoros, quốc đảo ở Đông Phi đã xuất hiện ổ dịch tả đầu tiên sau hơn 15 năm không ghi nhận ca bệnh nào. Điều này cho thấy nguy cơ dịch tả quay trở lại tại những nơi từng được xem là “vùng sạch bệnh” là hoàn toàn có thể xảy ra.

WHO cũng chỉ ra nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng dịch tả lan rộng và gia tăng số ca tử vong trong năm qua, bao gồm xung đột vũ trang kéo dài, biến đổi khí hậu, di cư quy mô lớn, và đặc biệt là tình trạng thiếu nước sạch, cơ sở hạ tầng vệ sinh xuống cấp và điều kiện sống không đảm bảo ở nhiều khu vực.

Trong khi đó, các quốc gia đang vật lộn với tình trạng thiếu vaccine phòng tả, vốn là công cụ hữu hiệu để kiểm soát sự lây lan trong cộng đồng. Cùng với các yếu tố địa chính trị và khí hậu cực đoan, WHO dự báo rằng cuộc khủng hoảng dịch tả sẽ chưa thể chấm dứt trong năm nay.

Dữ liệu sơ bộ cho thấy, từ đầu năm 2025 đến nay đã có 31 quốc gia và vùng lãnh thổ ghi nhận các đợt bùng phát dịch tả. WHO nhận định xu hướng này sẽ còn tiếp diễn, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa các chính phủ, tổ chức quốc tế và hệ thống y tế địa phương nhằm tăng cường giám sát, phân phối vaccine, cải thiện tiếp cận nước sạch và điều kiện vệ sinh.

TP.HCM xử phạt hơn 5,1 tỷ đồng trong lĩnh vực dược, mỹ phẩm và thiết bị y tế

Trong 6 tháng đầu năm 2025, Sở Y tế TP.HCM đã tăng cường công tác kiểm tra, xử lý vi phạm trong các lĩnh vực dược phẩm, mỹ phẩm và thiết bị y tế, qua đó phát hiện và xử phạt nhiều cơ sở sai phạm với tổng số tiền hơn 5,1 tỷ đồng.

Thông tin được Dược sĩ chuyên khoa II Nguyễn Thanh Hiển, Phó Trưởng phòng Kiểm tra - Pháp chế, Sở Y tế TP.HCM, công bố tại Hội nghị đối thoại giữa doanh nghiệp ngành y tế và chính quyền TP.HCM vừa tổ chức.

Cụ thể, trong lĩnh vực dược, Sở Y tế đã tiến hành kiểm tra 74 cơ sở kinh doanh, phát hiện 59 cơ sở có hành vi vi phạm và xử phạt với tổng số tiền hơn 1,5 tỷ đồng.

Trong lĩnh vực mỹ phẩm, Sở Y tế phát hiện 35 tổ chức vi phạm, bị xử phạt hơn 2,6 tỷ đồng. Các sai phạm chủ yếu liên quan đến việc sản xuất mỹ phẩm không đúng với công thức đã công bố, lưu hành sản phẩm không đạt chất lượng, không có giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, đưa sản phẩm ra thị trường trái phép và vi phạm quy định về quảng cáo.

Một số sản phẩm mỹ phẩm được phát hiện không rõ nguồn gốc, ghi nhãn sai lệch hoặc chứa thành phần không phù hợp với hồ sơ công bố.

Đối với lĩnh vực thiết bị y tế, 29 cơ sở đã bị xử phạt với tổng số tiền hơn 1 tỷ đồng. Các hành vi vi phạm chủ yếu bao gồm phân loại thiết bị y tế không đúng quy định về mức độ rủi ro, sản xuất khi chưa công bố đủ điều kiện, quảng cáo sai nội dung được cấp phép, đăng ký lưu hành không hợp lệ và mua bán thiết bị chưa được phép lưu hành.

Ông Trương Hùng, Phó chủ tịch Liên Chi hội Thiết bị Y tế TP.HCM cho rằng, tiến độ cấp phép hiện vẫn còn chậm, gây cản trở cho hoạt động nhập khẩu và làm hạn chế khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước.

Ông đề xuất tăng cường hậu kiểm thay vì kiểm tra trước đối với thiết bị y tế loại A và B để giảm áp lực cho doanh nghiệp, đồng thời kiến nghị thành lập Hội đồng xét duyệt cấp phép lưu hành thiết bị y tế tại khu vực phía Nam nhằm đẩy nhanh tiến độ xử lý hồ sơ.

Bên cạnh đó, ông Hùng cũng ghi nhận những nỗ lực cải tiến trong hoạt động đấu thầu thiết bị y tế cũng như việc phân cấp một số thủ tục từ Bộ Y tế về cho địa phương.

Tuy nhiên, ông cho rằng thị trường thiết bị y tế hiện nay vẫn đang là “sân chơi” của các doanh nghiệp lớn, có kinh nghiệm lâu năm, trong khi các doanh nghiệp trẻ, mới thành lập lại gặp nhiều rào cản khi tham gia vào hệ thống cung ứng.

Ông bày tỏ mong muốn Nhà nước có cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất trong nước, đặc biệt là những doanh nghiệp có sản phẩm đạt chuẩn chất lượng, để nâng cao tỷ lệ nội địa hóa thiết bị y tế. “Điều đáng buồn là hiện nay các cơ sở y tế vẫn còn e ngại khi sử dụng hàng trong nước, điều này khiến doanh nghiệp sản xuất còn dè dặt, thiếu động lực để đầu tư phát triển,” ông Hùng nói.

Phản hồi ý kiến từ doanh nghiệp, đại diện Sở Y tế TP.HCM cho biết, hiện nay hệ thống dịch vụ công trực tuyến đã được cải tiến, giúp đẩy nhanh tiến độ cấp số lưu hành thiết bị y tế loại C và D.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy vẫn có nhiều hồ sơ của doanh nghiệp chưa đầy đủ hoặc sai sót, khiến quá trình xử lý bị kéo dài. Do đó, Sở khuyến nghị các doanh nghiệp cần chuẩn bị hồ sơ một cách “chuẩn, chỉnh”, đúng quy định, để tiết kiệm thời gian thẩm định và tránh phải bổ sung nhiều lần.

Liên quan đến đề xuất thành lập hội đồng xét duyệt khu vực phía Nam, Sở Y tế khẳng định sẵn sàng trình UBND TP.HCM xem xét nếu nhận được đề xuất cụ thể từ phía Liên Chi hội. Bên cạnh đó, Sở cũng nhấn mạnh rằng, theo quy định hiện hành, các cơ sở y tế có quyền lựa chọn mua sắm thiết bị y tế phù hợp với yêu cầu chuyên môn, không nhất thiết phải ưu tiên thiết bị nhập khẩu.

Trong thời gian tới, ngành y tế TP.HCM sẽ tiếp tục phối hợp với các đơn vị chức năng định hướng doanh nghiệp sản xuất thiết bị y tế theo đúng nhu cầu thực tế, đặc biệt là những sản phẩm ứng dụng công nghệ cao, số hóa và trí tuệ nhân tạo.

Bộ Y tế kiểm tra việc sắp xếp tổ chức cơ sở y tế theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Trong khuôn khổ triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các đoàn công tác của Bộ Y tế do các Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên, Nguyễn Thị Liên Hương và Nguyễn Tri Thức dẫn đầu đã có chuyến kiểm tra thực tế tại ba tỉnh, thành phố gồm Gia Lai, Hà Nội và Đồng Nai. Mục tiêu của các đoàn là đánh giá việc thực hiện phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực y tế và công tác sắp xếp lại tổ chức các cơ sở y tế theo mô hình hành chính mới.

Tại tỉnh Gia Lai, đoàn công tác do Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc với UBND tỉnh về công tác tổ chức lại hệ thống y tế sau khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp. 

Tại buổi làm việc, tỉnh Gia Lai kiến nghị Bộ Y tế quan tâm phân bổ vắc xin Chương trình tiêm chủng mở rộng cho các vùng sâu, vùng xa và vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đồng thời, đề xuất ban hành thông tư hướng dẫn cụ thể về chính sách luân chuyển 1.000 bác sĩ mỗi năm về trạm y tế tuyến xã.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đề nghị Gia Lai cần đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chủ động lập kế hoạch phân bổ vắc xin hằng năm, báo cáo về Bộ Y tế để xây dựng kế hoạch kịp thời.

Từ các chuyến khảo sát thực tế, Bộ Y tế sẽ tổng hợp, đánh giá toàn diện nhằm tham mưu Chính phủ xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia cụ thể hóa Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị, phục vụ hiệu quả công tác y tế trong giai đoạn mới.

Tại Hà Nội, đoàn công tác do Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương dẫn đầu đã làm việc với UBND thành phố về hoạt động y tế cơ sở trong mô hình chính quyền hai cấp.

Phó chủ tịch UBND TP, bà Vũ Thu Hà cho biết, Hà Nội đã duy trì ổn định hoạt động của 126 trạm y tế, đóng vai trò là “cánh tay nối dài” trong chăm sóc sức khỏe, y tế dự phòng và triển khai các chương trình y tế.

Tuy nhiên, thành phố cũng gặp nhiều khó khăn tại một số trạm y tế xã, phường như thiếu nhân lực, trang thiết bị xuống cấp, hạ tầng yếu và đội ngũ công nghệ thông tin chưa đáp ứng yêu cầu.

Ghi nhận nỗ lực của Hà Nội trong việc chăm sóc sức khỏe nhân dân từ tuyến cơ sở, Thứ trưởng Nguyễn Thị Liên Hương nhấn mạnh thành phố là một trong bốn địa phương đã chuyển đổi hoàn toàn sang mô hình trạm y tế công lập trực thuộc UBND xã, phường với con dấu và tài khoản riêng.

Từ thực tiễn tại Hà Nội, Bộ Y tế sẽ tiếp tục nghiên cứu, khảo sát để ban hành thông tư phù hợp, đáp ứng yêu cầu thực tế của mô hình y tế cơ sở trong thời gian tới.

Tại Đồng Nai, đoàn công tác do Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức dẫn đầu đã làm việc với Sở Y tế tỉnh về việc phân quyền, phân cấp và tổ chức lại hệ thống y tế theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Đồng Nai kiến nghị Bộ Y tế sớm ban hành quy định cụ thể về tổ chức và hoạt động của trung tâm y tế khu vực, trạm y tế và điểm trạm; có cơ chế cấp con dấu cho các trạm y tế; hướng dẫn định mức nhân lực, vị trí việc làm và tăng chỉ tiêu biên chế; đồng thời, cần có chính sách phụ cấp và hướng dẫn ký hợp đồng với nhân viên y tế thôn, bản.

Tỉnh cũng đề xuất được hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị, công nghệ thông tin phục vụ triển khai bệnh án điện tử, tháo gỡ khó khăn trong thanh quyết toán bảo hiểm y tế và xây dựng phần mềm thống nhất phục vụ công tác thống kê, báo cáo toàn ngành.

Phát biểu kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức ghi nhận những kết quả tỉnh Đồng Nai đã đạt được, đồng thời đề nghị tỉnh tiếp tục củng cố năng lực y tế cơ sở, bảo đảm hoạt động đồng bộ, hiệu quả, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong quản lý và khám chữa bệnh, chú trọng công tác đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn cho cán bộ y tế cơ sở.

Thông qua các chuyến kiểm tra thực tế, Bộ Y tế sẽ tổng hợp các vướng mắc, đề xuất và giải pháp từ địa phương để xây dựng các chính sách phù hợp, góp phần hoàn thiện mô hình tổ chức y tế trong bối cảnh đổi mới hệ thống chính quyền địa phương, hướng đến mục tiêu nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và chăm sóc sức khỏe toàn dân