Khuyến cáo thời điểm cắt amidan để tránh biến chứng

Chị M. (26 tuổi, sống tại quận Hà Đông, Hà Nội) đến khám tại bệnh viện trong tình trạng sốt, ho kéo dài kèm cảm giác nuốt nghẹn, nuốt vướng. Trước đó, chị đã tự mua thuốc tại hiệu thuốc gần nhà để điều trị nhưng không thuyên giảm, thậm chí các triệu chứng còn trở nặng hơn.

Khi amidan bị viêm đi viêm lại nhiều lần sẽ trở thành ổ vi khuẩn, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe như viêm tai giữa, viêm xoang, viêm cầu thận, thấp khớp, thậm chí ảnh hưởng đến chức năng hô hấp và chất lượng giấc ngủ.

Chị M. cho biết mình từng nhiều lần gặp tình trạng tương tự. Có thời điểm chị còn lo lắng mình có thể mắc khối u ở vùng họng, nhưng sau mỗi đợt ốm thì triệu chứng lại biến mất, khiến chị chủ quan không đi khám. Tuy nhiên, khi tần suất ngày càng tăng và ảnh hưởng rõ rệt đến sinh hoạt, chị quyết định đến bệnh viện để kiểm tra cụ thể.

Sau khi thăm khám kỹ lưỡng, bác sỹ chẩn đoán chị M. mắc viêm amidan quá phát,  một bệnh lý tai mũi họng phổ biến nhưng dễ bị xem nhẹ. Tình trạng amidan sưng to gây cản trở đường thở và khiến bệnh nhân có cảm giác nuốt vướng, mệt mỏi, sốt và ho kéo dài.

Với số lần tái phát trong năm nhiều, bác sỹ xác định bệnh của chị đã chuyển sang giai đoạn mãn tính và chỉ định phẫu thuật cắt amidan để điều trị dứt điểm.

Theo PGS-TS.Nguyễn Thị Hoài An, Giám đốc Bệnh viện An Việt, amidan là hai khối lympho nằm ở thành họng, có chức năng như hàng rào miễn dịch đầu tiên của cơ thể, giúp ngăn chặn sự xâm nhập của vi khuẩn, virus.

Tuy nhiên, khi amidan bị viêm đi viêm lại nhiều lần sẽ trở thành ổ vi khuẩn, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe như viêm tai giữa, viêm xoang, viêm cầu thận, thấp khớp, thậm chí ảnh hưởng đến chức năng hô hấp và chất lượng giấc ngủ.

Viêm amidan có thể do vi khuẩn, virus gây ra hoặc do yếu tố môi trường như ô nhiễm không khí, thời tiết thất thường, sức đề kháng suy giảm. Đây là bệnh lý không chỉ gặp ở trẻ em như nhiều người lầm tưởng, mà người trưởng thành cũng có thể mắc và cần điều trị can thiệp nếu để bệnh tiến triển lâu ngày.

PGS-TS.Nguyễn Thị Hoài An nhấn mạnh, không phải trường hợp viêm amidan nào cũng cần cắt. Chỉ định cắt amidan phải được đưa ra bởi bác sỹ chuyên khoa sau khi thăm khám kỹ lưỡng, đặc biệt trong các tình huống như viêm amidan tái phát 5-6 lần mỗi năm, gây biến chứng toàn thân hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt; amidan phì đại gây tắc nghẽn đường thở, ăn uống khó khăn, ngưng thở khi ngủ; viêm amidan kéo dài gây hôi miệng, nghi ngờ tổn thương ác tính.

Với sự phát triển của y học hiện nay, việc cắt amidan được thực hiện bằng các phương pháp hiện đại giúp giảm đau, hạn chế chảy máu, rút ngắn thời gian hồi phục và giảm thiểu nguy cơ biến chứng. Tuy nhiên, phẫu thuật cần được thực hiện tại các cơ sở y tế uy tín, với đội ngũ bác sỹ có chuyên môn cao để đảm bảo an toàn.

Sau phẫu thuật cắt amidan, người bệnh cần thời gian nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế nói chuyện trong những ngày đầu để bảo vệ vết mổ. Bên cạnh đó, người bệnh cần tuân thủ một số lưu ý quan trọng như vệ sinh răng miệng sạch sẽ để phòng ngừa nhiễm trùng, ăn các thực phẩm mềm như cháo, súp, khoai luộc, bún phở; tuyệt đối tránh đồ ăn cay nóng, lạnh, thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ uống có cồn, ga hoặc chất kích thích như cà phê.

Việc bổ sung nước lọc, sữa tươi, sữa chua hoặc nước ép trái cây cũng giúp tăng cường dinh dưỡng và hỗ trợ quá trình hồi phục hiệu quả hơn.

Trường hợp của chị M. là lời cảnh báo cho nhiều người có tâm lý chủ quan trước các triệu chứng như nuốt vướng, ho kéo dài, hôi miệng…

Nếu không được thăm khám và điều trị kịp thời, bệnh lý tưởng như đơn giản này có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, sinh hoạt và chất lượng cuộc sống. Vì vậy, khi cơ thể xuất hiện các dấu hiệu bất thường kéo dài, người bệnh nên đến cơ sở y tế để kiểm tra thay vì tự điều trị tại nhà bằng thuốc không kê đơn.

Tăng huyết áp 20 năm, phát hiện vôi hóa mạch vành nặng, nguy cơ nhồi máu cơ tim

Trong một lần tình cờ đi khám sức khỏe, bà Nguyễn Bích Th. (65 tuổi, Hà Nội) bất ngờ được chẩn đoán hẹp và vôi hóa nặng hai nhánh mạch vành, tình trạng nguy hiểm tiềm ẩn nguy cơ nhồi máu cơ tim đe dọa tính mạng.

Bà Th.có tiền sử gia đình nhiều người mắc bệnh tăng huyết áp, bản thân bà cũng đã sống chung với căn bệnh này hơn 20 năm và phải uống thuốc điều trị hàng ngày.

Gần đây, trong lúc khám sức khỏe định kỳ, bác sỹ nhận thấy bà có biểu hiện bất thường như tức ngực nhẹ khi vận động mạnh. Dù triệu chứng không rõ rệt, các bác sỹ vẫn quyết định chỉ định thực hiện các thăm dò chuyên sâu để tầm soát bệnh lý tim mạch.

Kết quả điện tim, siêu âm tim và chụp CT cho thấy hai nhánh động mạch vành của bà Th. bị hẹp nặng và vôi hóa dày. Đáng lo ngại nhất là động mạch liên thất trước một trong những nhánh chính nuôi tim đã bị hẹp đến 90%.

Theo Ths.Dương Công Lĩnh, Khoa Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, nếu không xử lý kịp thời, tình trạng này có thể dẫn đến thiếu máu cơ tim, nhồi máu cơ tim cấp, suy tim hoặc thậm chí đột tử.

Bà Th. ngay lập tức được chỉ định nhập viện và can thiệp tái thông mạch vành. Do tổn thương lan rộng và phức tạp, các bác sỹ quyết định chia quá trình can thiệp thành hai thì để giảm thiểu rủi ro.

Ở thì đầu tiên, ekip đặt hai stent tại động mạch vành phải, có mức độ hẹp lên tới 80-90%. Sau khoảng 4 ngày hồi phục tốt, bà Th. bước vào thì can thiệp thứ hai, xử lý tổn thương nặng nhất ở động mạch vành trái.

Đây là vị trí hẹp khít, xơ vữa nặng, vôi hóa dày, khúc khuỷu và gấp góc khiến việc can thiệp trở nên đặc biệt khó khăn. Các bác sĩ đã sử dụng đầu mũi khoan kim cương siêu nhỏ, dẫn qua dây và quay với tốc độ cao để khoan phá các mảng xơ vữa bị canxi hóa thành vi hạt siêu nhỏ, giúp lòng mạch được làm nhẵn và dễ đặt stent hơn. Sau đó, ba stent tiếp theo được đặt thành công vào các vị trí hẹp.

Theo bác sỹ Lĩnh, việc chia ca can thiệp thành hai thì giúp giảm các biến chứng như mất máu, suy thận, rối loạn nhịp tim, đồng thời tăng khả năng phục hồi của người bệnh. Chỉ sau một ngày từ thì can thiệp thứ hai, bà Th. đã có thể đi lại, hết tức ngực, sinh hoạt bình thường và tinh thần rất lạc quan.

Sau xuất viện, bà Th. cần tiếp tục điều trị nội khoa để duy trì kết quả sau can thiệp, đồng thời thay đổi lối sống lành mạnh: ăn ít dầu mỡ, tránh phủ tạng động vật, không sử dụng thực phẩm chiên rán, tăng cường rau xanh, thịt trắng và cá, kết hợp với tập thể dục đều đặn và vừa sức.

Bác sỹ Lĩnh nhấn mạnh rằng những người mắc các bệnh lý nền như tăng huyết áp, mỡ máu, đái tháo đường hoặc hút thuốc lá cần được theo dõi sức khỏe tim mạch thường xuyên. Đặc biệt, những dấu hiệu dù rất nhẹ như mệt, tức ngực, khó thở khi gắng sức cũng không nên chủ quan, vì đây có thể là biểu hiện của bệnh mạch vành tiềm ẩn.

Mạch vành vôi hóa, hẹp tắc thường tiến triển âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng nên dễ bị bỏ qua cho đến khi xảy ra biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim.

Theo thống kê toàn cầu, bệnh mạch vành là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu. Năm 2021, có khoảng 9 triệu người tử vong vì bệnh thiếu máu cơ tim, phần lớn do mạch vành bị hẹp hoặc tắc. Đến năm 2022, thế giới ghi nhận tới 315 triệu ca mắc bệnh mạch vành.

Từ trường hợp của bà Th. có thể thấy rằng, người mắc tăng huyết áp lâu năm có nguy cơ cao mắc bệnh mạch vành mà không hề hay biết. Việc khám sức khỏe định kỳ, tầm soát tim mạch đúng cách và can thiệp kịp thời có thể cứu sống người bệnh, đồng thời giúp họ duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn trong tương lai.

Chữa khỏi chóng mặt nhờ bài tập tái định vị sỏi tai tại nhà

Sau nhiều tháng thường xuyên bị chóng mặt, choáng váng không rõ nguyên nhân, chị P. (45 tuổi, ngụ TP.HCM) đã tìm được lời giải cho tình trạng sức khỏe của mình và thoát khỏi bệnh nhờ tuân thủ điều trị và tập luyện tại nhà.

Sau khi thực hiện các kiểm tra chuyên sâu theo hệ thống đo chức năng tiền đình hiện đại, chị P. được bác sỹ chuyên khoa Phát chẩn đoán mắc thạch nhĩ lạc chỗ (BPPV), một dạng rối loạn tiền đình ngoại biên thường gặp, trong đó các tinh thể canxi trong tai trong (gọi là sỏi tai) bị lệch khỏi vị trí ban đầu, gây ra tình trạng chóng mặt, choáng váng khi thay đổi tư thế đầu.

Ngay sau khi xác định bệnh, chị P. được bác sỹ hướng dẫn thực hiện các nghiệm pháp tái định vị sỏi tai, đồng thời được chỉ định các bài tập tại nhà nhằm hỗ trợ quá trình điều trị.

Với sự hỗ trợ của chồng, chị P. thực hiện đều đặn các bài tập tại nhà và tái khám định kỳ 2 tuần/lần. Sau khoảng một tháng kiên trì, các cơn choáng váng xuất hiện ngày càng thưa dần và sau đó biến mất hoàn toàn.

Theo bác sỹ Phát, kết quả điều trị tích cực là nhờ chị P. đã thực hiện đúng và đều đặn các bài tập tái định vị sỏi tai, giúp đưa các tinh thể thạch nhĩ trở lại vị trí ban đầu trong ống bán khuyên của tai trong. Khi hệ thống tiền đình trở lại hoạt động ổn định, các triệu chứng như chóng mặt, choáng váng cũng dần được kiểm soát.

Bác sỹ Phát cũng cho biết, thạch nhĩ lạc chỗ là bệnh lý dễ bị nhầm lẫn với các bệnh về thần kinh, mạch máu não hoặc rối loạn lo âu do có biểu hiện tương tự. Việc chẩn đoán sai có thể dẫn đến điều trị không đúng hướng, khiến người bệnh phải sử dụng các loại thuốc bổ não hoặc an thần kéo dài mà không cải thiện triệu chứng.

"Rối loạn tiền đình là một bệnh phức tạp, cần sự phối hợp giữa nhiều chuyên khoa và các thiết bị đo chức năng chuyên sâu, chứ không thể chỉ dựa vào thăm khám lâm sàng", bác sỹ Phát nhấn mạnh.

Đối với người bệnh thạch nhĩ lạc chỗ, bác sỹ Phát khuyến cáo nên tránh các cử động đột ngột vùng đầu, tuân thủ nghiêm ngặt phác đồ điều trị, và duy trì thực hiện các bài tập tái định vị sỏi tai tại nhà. Những thói quen này giúp cải thiện bệnh rõ rệt, giảm nguy cơ tái phát.

“Nếu đã được chẩn đoán đúng bệnh mà người bệnh không điều trị hoặc bỏ qua việc tập luyện tại nhà, các triệu chứng sẽ kéo dài dai dẳng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống”, bác sỹ Phát lưu ý.