Liên tiếp các ca ngộ độc cá biển do độc tố ciguatoxin

Gần đây, Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai liên tiếp ghi nhận nhiều ca ngộ độc ciguatera - một loại ngộ độc do ăn phải cá biển chứa độc tố thần kinh ciguatoxin. Ngày 24/7, một gia đình gồm 14 người trong chuyến du lịch tại biển Kỳ Anh (Hà Tĩnh) đã ăn tối với các món hải sản như cá chình, tôm và hàu.

Ảnh minh họa.

Vài giờ sau bữa ăn và kéo dài đến sáng hôm sau (25/7), nhiều người bắt đầu xuất hiện các triệu chứng bất thường như tê bì vùng miệng và lưỡi, đau nhức cơ, mỏi các khớp, rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy), nóng rát họng và tức ngực.

Tối cùng ngày, 4 người trong gia đình (gồm một nữ 55 tuổi, một nam 51 tuổi, một nam 24 tuổi và một nam 13 tuổi) đã được đưa đến cấp cứu tại Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng tỉnh táo nhưng có triệu chứng điển hình là tê lưỡi và đau nhức toàn thân.

Sau khi được chẩn đoán ngộ độc ciguatera và điều trị tích cực, cả 4 bệnh nhân đều hồi phục hoàn toàn, không để lại di chứng thần kinh và đã được xuất viện an toàn.

Một ngày sau, trưa 26/7, gia đình anh V.A.T tại Hải Phòng gồm vợ chồng anh và hai người con (16 và 19 tuổi) đã ăn cá hồng chế biến sẵn tại nhà. Sau ăn khoảng 1,5 đến 4 giờ, cả gia đình xuất hiện các triệu chứng ngộ độc rõ rệt như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy, co rút và đau cơ toàn thân.

Đặc biệt, chị H. (vợ anh T.) và con gái lớn còn xuất hiện rối loạn cảm giác, trong đó chị H. mô tả cảm giác tay bỏng rát khi chạm vào nước lạnh, chóng mặt, tụt huyết áp, không thể đi lại. Khi nhập viện, cả bốn người đều có nhịp tim chậm, được xác định là do rối loạn dẫn truyền tim khiến não thiếu oxy tạm thời.

Các bác sỹ tại Trung tâm Chống độc tiếp tục chẩn đoán đây là ngộ độc ciguatera. Sau vài ngày điều trị, tình trạng của cả bốn bệnh nhân cải thiện rõ rệt và đang trong quá trình hồi phục trước khi ra viện.

Theo TS.Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc, ngộ độc ciguatera là một trong những loại ngộ độc cá biển thường gặp nhất hiện nay, đặc biệt ở các vùng ven biển nhiệt đới.

Nguyên nhân do độc tố ciguatoxin. Đây là loại độc thần kinh mạnh sinh ra từ vi tảo Gambierdiscus toxicus tích lũy trong cơ thể các loài cá sống ở rạn san hô. Vi tảo này là thức ăn của cá nhỏ, sau đó cá lớn ăn cá nhỏ, khiến độc tố được tích tụ ngày càng nhiều trong cơ thể các loài cá lớn như cá nhồng, cá mú, cá hồng, cá tầm, cá cam, cá cháo, cá chình, cá mó, cá vược, cá mập, cá dọn vệ sinh sọc lam,…

Điều đáng nói là độc tố này hoàn toàn không có màu, không mùi, không vị và không bị phá huỷ bởi bất kỳ phương pháp chế biến thông thường nào như nấu chín, đông lạnh hay ướp muối. Do đó, cá nhiễm độc có hình thức hoàn toàn bình thường, rất khó phân biệt bằng cảm quan.

Các triệu chứng ngộ độc thường xuất hiện từ vài giờ đến một ngày sau khi ăn phải cá nhiễm độc, với biểu hiện ở cả hệ tiêu hóa (buồn nôn, nôn, tiêu chảy, đau quặn bụng), thần kinh (tê bì miệng, lưỡi, môi, ngứa ran, lan xuống tứ chi) và tim mạch (nhịp tim chậm, tụt huyết áp). Đặc trưng nhất là hiện tượng rối loạn cảm giác nóng – lạnh: người bệnh có thể cảm thấy bỏng rát khi chạm vào nước lạnh, hoặc bị "giật" như điện.

Trong một số trường hợp nặng, ngộ độc có thể gây liệt cơ, suy hô hấp, loạn nhịp tim nguy hiểm đến tính mạng. Các triệu chứng thần kinh có thể kéo dài hàng tháng, thậm chí hàng năm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống. Hiện nay, chưa có thuốc giải độc đặc hiệu cho ciguatoxin, điều trị chủ yếu là hỗ trợ triệu chứng, đảm bảo an toàn về hô hấp và tim mạch, giảm đau, theo dõi sát tình trạng người bệnh.

Bác sỹ Nguyên khuyến cáo người dân cần đặc biệt thận trọng với các loài cá có nguy cơ cao gây ngộ độc ciguatera. Không nên ăn quá nhiều cá biển lớn, đặc biệt không ăn nội tạng cá vì tích lũy nhiều độc tố nhất. Khi có các dấu hiệu nghi ngờ ngộ độc sau khi ăn cá biển, cần nhanh chóng đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và xử trí kịp thời, tránh biến chứng nguy hiểm đến tính mạng.

Đột phá điều trị hạch cổ tái phát sau ung thư tuyến giáp bằng sóng cao tần

Lần đầu tiên tại Việt Nam, kỹ thuật đốt sóng cao tần (Radiofrequency Ablation - RFA) đã được ứng dụng thành công để điều trị hạch cổ tái phát sau phẫu thuật ung thư tuyến giáp, mở ra kỳ vọng mới cho người bệnh.

Tại Bệnh viện Nội tiết Trung ương, ê-kíp bác sỹ do Thạc sỹ, Bác sỹ Đỗ Thành Công, Phó Trưởng khoa Điều trị kỹ thuật cao, phụ trách đã thực hiện thành công thủ thuật RFA cho một bệnh nhân nam, 42 tuổi, từng phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp và nạo hạch cổ do ung thư tuyến giáp cách đây 3 tháng.

Trong lần tái khám gần đây, bệnh nhân được chẩn đoán có hạch di căn tái phát nằm sâu trong vùng cổ, ngay sát động mạch cảnh và tĩnh mạch cảnh trong. Đây là vị trí rất phức tạp, tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu can thiệp bằng phẫu thuật mở. Hơn nữa, mô vùng cổ sau mổ thường bị dính, khiến việc bóc tách trở nên nguy hiểm, dễ gây tổn thương các cấu trúc quan trọng như mạch máu lớn, dây thần kinh hoặc khí quản.

Trước tình trạng đó, các bác sỹ đã lựa chọn phương pháp đốt sóng cao tần. Kỹ thuật này sử dụng thao tác xâm lấn tối thiểu, sử dụng năng lượng nhiệt từ sóng cao tần để phá hủy khối hạch, thay vì phải phẫu thuật mở như truyền thống. Dưới hướng dẫn của siêu âm, kim đốt chuyên dụng được đưa chính xác vào vị trí hạch, áp dụng kỹ thuật moving-shot và bơm dịch ngăn cách để bảo vệ các mạch máu lân cận.

Toàn bộ thủ thuật diễn ra an toàn, bệnh nhân tỉnh táo trong suốt quá trình, không ghi nhận biến chứng và được ra viện ngay trong ngày. Khối hạch được phá hủy hoàn toàn nhờ tác động nhiệt tại chỗ, không cần rạch da, không để lại sẹo và không cần thời gian hồi phục kéo dài như phẫu thuật truyền thống.

Bác sỹ Đỗ Thành Công chia sẻ, với những trường hợp tái phát hạch sâu, gần mạch máu lớn hoặc khí quản, phẫu thuật lại tiềm ẩn nhiều rủi ro. RFA là giải pháp tối ưu trong các tình huống như vậy hiệu quả, an toàn, ít xâm lấn và đặc biệt nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.

Việc ứng dụng thành công kỹ thuật RFA trong điều trị hạch cổ tái phát đánh dấu một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực ung bướu tại Việt Nam, đồng thời khẳng định năng lực chuyên môn cao và khả năng làm chủ công nghệ hiện đại của Bệnh viện Nội tiết Trung ương.

Trong bối cảnh số ca ung thư tuyến giáp đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt ở nhóm tuổi trung niên, các biến chứng hoặc tái phát sau mổ luôn là nỗi lo lớn. Sự ra đời của các phương pháp điều trị ít xâm lấn như RFA không chỉ giúp bệnh nhân giảm bớt gánh nặng can thiệp phẫu thuật lặp lại mà còn mở ra những cơ hội điều trị mới hiệu quả, an toàn và bền vững hơn.

Chủ quan với thoát vị bẹn, người đàn ông phải cắt ruột non vì hoại tử

Một người đàn ông 45 tuổi bị hoại tử ruột non nghiêm trọng do thoát vị bẹn nhưng không điều trị dứt điểm. Ca bệnh là lời cảnh báo về sự chủ quan trước một bệnh lý tưởng chừng đơn giản nhưng có thể gây biến chứng nguy hiểm nếu không can thiệp kịp thời.

Bệnh nhân K. có tiền sử thoát vị bẹn phải từ thời thanh niên. Anh thường xuyên cảm thấy ruột sa xuống bìu khi vận động mạnh hoặc chơi thể thao, nhưng do khối ruột thường tự trở lại ổ bụng nên anh không thăm khám hay điều trị. Tuy nhiên, lần nhập viện gần đây, tình trạng trở nên nghiêm trọng khi phần ruột sa xuống không tự co lại, gây căng tức, đau dữ dội và kèm theo sốt cao.

Tại Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, các bác sỹ xác định bệnh nhân bị thoát vị bẹn nghẹt.

Theo Thạc sỹ, Bác sỹ Ngô Hoàng Kiến Tâm, thoát vị bẹn xảy ra khi một phần cơ quan nội tạng như ruột, mạc nối... chui ra khỏi thành bụng yếu ở vùng bẹn. Khi các tạng này bị “mắc kẹt”, không thể trở lại ổ bụng, sẽ dẫn đến thiếu máu nuôi, hoại tử và có nguy cơ gây nhiễm trùng, viêm phúc mạc, suy đa cơ quan, thậm chí tử vong.

Bệnh nhân K. nhập viện khi ruột non đã hoại tử tím đen, buộc phải phẫu thuật cắt bỏ đoạn ruột bị tổn thương để tránh biến chứng lan rộng.

Trong ca mổ khẩn cấp được tiến hành ngay trong đêm, các bác sỹ đã cắt bỏ đoạn ruột non dài khoảng 80cm (trong tổng chiều dài trung bình 6m của ruột non ở người trưởng thành). Sau đó, ê-kíp phẫu thuật tiếp tục phục hồi thành bẹn bằng kỹ thuật Bassini – một phương pháp sử dụng mô tự thân để tái tạo lại thành bụng bị suy yếu, khâu phục hồi các lớp cơ và da.

Sau mổ, sức khỏe bệnh nhân tiến triển tích cực, có thể đi lại và ăn uống bình thường sau 2 ngày, và được xuất viện sau 5 ngày điều trị.

Bác sỹ Ngô Hoàng Kiến Tâm cho biết, tùy từng trường hợp, bác sỹ có thể chỉ định mổ hở hoặc phẫu thuật nội soi. Trong đó, phẫu thuật nội soi là phương pháp xâm lấn tối thiểu, ít đau, giúp bệnh nhân nhanh hồi phục và giảm nguy cơ biến chứng sau mổ.

Thoát vị bẹn là bệnh lý phổ biến ở cả trẻ em và người lớn, nguyên nhân có thể do bẩm sinh, yếu tố di truyền, hoặc các điều kiện làm tăng áp lực ổ bụng như ho mạn tính, béo phì, lao động nặng, mang thai…

Tuy là bệnh có thể điều trị dứt điểm bằng phẫu thuật đơn giản, nhưng nếu để kéo dài, bệnh có thể dẫn đến tình trạng nghẹt, hoại tử là cấp cứu ngoại khoa, cần xử trí trong vòng 6 giờ đầu để tránh nguy hiểm đến tính mạng.

Bác sỹ Tâm khuyến cáo, người bệnh cần chú ý đến các dấu hiệu ban đầu như khối phồng ở vùng bẹn, nhất là khi ho, rặn, hoặc đứng lâu; cảm giác đau tức khi vận động; sưng bìu ở nam giới; cảm giác nóng ran hoặc đau nhói vùng bẹn... Khi có các triệu chứng này, nên đến cơ sở y tế để được thăm khám và can thiệp sớm, tránh những biến chứng đáng tiếc.